Kabinet schort overleg
met boerenorganisaties
op na dreigement van FDF
II
1-5
7
ACHTERUITGANG NATUUR
Het is geen boodschap die boeren graag horen,
maar het gaat slechter dan ooit met de natuur. En,
jawel, de landbouw is daar de belangrijkste oorzaak
van. Toch is er ook goed nieuws...
Sinds 1990 zijn populaties
wilde dieren in open na
tuurgebieden en op het
boerenland gemiddeld
gehalveerd. Vogel-, vlin
der- en reptielensoorten die vroeger
heel gewoon waren, zijn tegenwoor
dig amper meer te zien. Zonder dat
we het in de gaten hadden, is ons
landschap monotoon en stil gewor
den, zegt directeur Kirsten Schuijt
van het Wereld Natuur Fonds, dat
vandaag met negen Nederlandse na
tuuronderzoeksorganisaties het Li
ving Planet-rapport publiceert over
de staat van de Nederlandse natuur.
,,Heide bloeit nog steeds prachtig
paars en weilanden zijn groen. Maar
wie weet nog dat vroeger wolken
vlinders op de heide te zien waren en
je omringd werd door het geluid van
vogels? En dat het boerenland een
walhalla was voor weidevogels, bloe
men en insecten?''
De nieuwste cijfers zijn des te
schokkender, omdat ook in de decen-
nia vóór 1990 al heel veel natuur uit
Nederland is verdwenen, zegt direc
teur Rob van Westrienen van Soor-
tenNL, de koepel van natuuronder
zoeksorganisaties die vrijwilligers op
pad sturen om de flora en fauna te
tellen. ,,Voor we twintig jaar geleden
met de gestandaardiseerde tellingen
begonnen, zijn al grote klappen ge
vallen. In de jaren 80 begon ik als vo
gelaar in Zeeland. Toen was ik blij als
ik een groep van dertig patrijzen zag.
Oudere vogelaars zeiden: dat is niets,
vroeger waren die groepen minstens
dubbel zo groot. In mijn telgebied
leefden destijds twaalf broedparen
van de grauwe gors. Die is nu hele
maal uit Nederland verdwenen.''
Veehouderij
De achteruitgang van de natuur
houdt gelijke tred met de schaalver
groting en intensivering in de land
bouw na de Tweede Wereldoorlog.
Wilde dieren in open natuurgebie
den op hoge zandgronden met zeer
hoge stikstofneerslag, zoals heide,
zijn het hardst getroffen: 70 procent
In een persbericht schrijft FDF dat
'vleesbazen, zuivelbobo's en voer-
boeren' de landbouwsector 'als een
Judas verraden. Een ieder die de
sector nu verraadt, zal dat weten.'
Rutte en Schouten eisen dat FDF
de dreigende woorden terugneemt.
Het persbericht verscheen gisteren
een uur voordat het kabinet en het
Landbouw Collectief - met daarin
verschillende boerenorganisaties,
waaronder FDF - over de stikstof-
problematiek zouden praten.
De radicale boerenclub doelt op
gesprekken die Schouten buiten
het Landbouw Collectief om heeft
met agrarische vertegenwoordigers.
,,Dit is niet acceptabel'', reageerde
Schouten na het klappen van het
gesprek. ,,Zij bepalen niet met wie
ik praat. Ik praat met iedereen. Ik
bepaal zelf met wie ik praat.''
Schouten en Rutte storen zich
aan 'de toon' van het persbericht.
,,Ik lees woorden als verraad en Ju
das, zo spreek je daar niet over'', al
dus Schouten. Rutte verbaasde zich
erover dat de vertegenwoordiger
van FDF tijdens het overleg niet
wist van het persbericht. ,,Laat FDF
dit eerst maar in eigen kring be
spreken'', zegt Rutte.
De organisaties in het Landbouw
Collectief kwamen gisteravond bij
elkaar om over de kwestie te praten.
De boerenorganisaties verzetten
zich tegen inkrimping van de vee
stapel om daarmee het stikstofpro
bleem op te lossen.
Het kabinet maakt morgen be
kend een half miljard euro uit te
trekken voor boeren die stoppen of
verduurzamen. Vooral FDF is fel
gekant tegen inkrimping van de
veestapel. Het ziet er dan ook niet
naar uit dat het kabinet een akkoord
kan sluiten met het Landbouw Col
lectief.
van de populaties is sinds 1990 ver
dwenen. De veehouderij is er de be
langrijkste bron van hoge stikstof
concentraties, waar kenmerkende
plant- en diersoorten in die gebieden
slecht tegen bestand zijn. Een gevolg
is dat heide wordt overwoekerd door
snelgroeiende grassen die houden
van stikstof, een belangrijke mest
stof. In gras is echter geen nectar te
vinden, waardoor vlinders en andere
insecten verdwijnen.
In agrarische gebieden zijn popula
ties wilde dieren afgelopen twintig
jaar met gemiddeld de helft kleiner
geworden. Het aantal vlinders daalde
zelfs met 60 procent. Boerenland
vlinders als de argusvlinder en het
geelsprietdikkopje, die vroeger veel
voorkwamen, vinden in de uitge
strekte weilanden vol Engels raaigras
geen bloemen en kruiden meer
waaruit ze nectar kunnen snoepen.
Ook mestinjectie, bestrijdingsmid
delen en verdroging doen de natuur
geen goed. De conclusies uit het rap
port bieden de natuurorganisaties
nieuwe munitie tegen het radicalere
We hebben
elkaar nodig
om tot een
oplossing te
komen voor de
stikstofcrisis
-15
-10
- 0
deel van de boerenlobby, die betwist
dat de natuur achteruitgaat door stik
stof uit de landbouw.
Zo trekken actiegroepen als Far
mers Defence Force de stikstofreken
modellen van het RIVM in twijfel.
,,Onze cijfers zijn niet gebaseerd op
modellen; het zijn waarnemingen'',
zegt Van Westrienen. ,,Onze vrijwil
ligers verzamelen die volgens vaste
protocollen. Wij sturen de cijfers
naar het CBS, dat er trendrapporten
uit opmaakt.'' De natuurorganisaties
hopen echter op verzoening met de
boeren. ,,We hebben elkaar nodig om
tot een oplossing te komen voor de
stikstofcrisis", zegt Schuijt.
De aanpak van het stikstofpro
bleem bij de bron loont, blijkt uit het
rapport. In bosgebieden op hoge
zandgronden waar de stikstofneer
slag afgelopen jaren daalde richting
het niveau waarop het volgens we
tenschappers de natuur geen schade
berokkent, groeiden de dierenpopu-
laties met 24 procent. Vogelsoorten
als de bosuil, boomklever en de
glanskop leefden het meest op.
donderdag 6 februari 2020
'Boerenland was
vroeger walhalla
voor weidevogels'
Annemieke van Dongen
Premier Rutte en minister
Schouten van Landbouw heb
ben een stikstofoverleg met
boerenorganisaties opgeschort
na dreigende taal van de organi
satie Farmers Defence Force.
Peter Winterman
Den Haag
Nederland
is een
hotspot
voor de
neerslag
van stik
stof.
Neerslag
stikstof
(N) in kilo's
per hectare,
2009
-25
060220 BRON: WNF ERISMAN ETAL. 2015
-Kirsten Schuijt, WNF
g -20
Boeren bakken een frietje op de Koekamp in Den Haag tijdens het overleg. foto anp
