Polman
haalt hard
uit naar
Visser
Zeeuwse landbouw kopje onder zonder zoet water
ZEELAND 3
OPENHEID VAN STAATSSECRETARIS
Is binnen de muren van het ministerie van Defensie in het geniep een
plan voor een marinierskazerne buiten Vlissingen op papier gezet? Is Zeeland
in slaap gesust met de mededeling dat de inspraakprocedures voor de
mariniers nu eenmaal veel tijd kosten? Zeeland eist dat de staatssecretaris
per direct openheid van zaken geeft.
Staatssecretaris Barbara Visser
(Defensie, VVD) gaf vorige week
maandag tegenover de Zeeuwse
bestuurders toe dat in Den Haag
over alternatieve locaties gedacht
wordt. Maar het artikel in de Te
legraaf suggereert dat het om veel
meer gaat. De genoemde voorde
len van Nieuw Milligen zijn niet
verrassend. Mariniers hoeven
niet te verhuizen, er zijn oefen
terreinen in de buurt en je hebt
minder slaapplaatsen nodig om
dat er nu eenmaal meer mensen
in de buurt wonen. Allemaal ar
gumenten die bij het nemen van
het besluit om in Vlissingen te
bouwen al bekend waren. Toen
was weliswaar Nieuw Milligen
zelf niet in beeld, maar doordat
deze plaats op slechts 45 kilome
ter afstand van Doorn ligt, zijn de
voordelen ten opzichte van Vlis
singen vergelijkbaar.
Het artikel in de Telegraaf
joeg gisteren bestuurlijk Zeeland
voor een tweede keer in korte tijd
in de gordijnen. ,,Als dit zo zou
zijn, dan zou er sprake zijn ge
weest van een soort geheime mi
litaire operatie", zei commissaris
van de koning Han Polman.
Irritatie
Niet alleen in Zeeland heerst irri
tatie over het optreden van de
staatssecretaris. Ook in Den Haag
groeit het ongemak. SGP-Kamer-
lid Chris Stoffer zei gisteren tij
dens het wekelijkse vragenuurtje
in de Tweede Kamer het gevoel te
hebben achter spoken aan te ren
nen. Met die spoken doelde hij op
de strategische lekken naar de
pers: over massaal vertrek van
mariniers (bleek bij andere elite
eenheden niet anders te zijn),
over vervuilde grond (was al in
2012 bekend), over de kosten (ter
wijl het wachten nog is op de of
fertes) of over alternatieve plan
nen (eerst niet, toen weer wel).
Staatssecretaris Visser zei 'te ba
len van het proces'. Ze herhaalde
nog maar eens dat het kabinet pas
eind maart de knoop doorhakt.
Visser kampt met een dilemma.
Wat weegt zwaarder? De belan
gen van de mariniers of die van
Zeeland? GroenLinks-Kamerlid
Bram van Ojik vroeg haar wan
neer dat dilemma was ontstaan.
Zijn collega Kees van der Staaij
(SGP) wist het antwoord. In 2018
gooide een aantal mariniers - van
hoog tot laag - de kont tegen de
krib. ,,Toen was dat dilemma er
al. Waarom zo getreuzeld met dit
dossier?" De staatssecretaris
vroeg de Kamer nog even geduld
te hebben.
Maar de Zeeuwse bestuurders
zijn het zat. Ze eisen dat de staats
secretaris nog deze week al haar
kaarten op tafel legt. Gedepu
teerde Dick van der Velde: ,,Wat
is de stand van zaken? Wat er is
gedaan aan onderzoek? Wat is de
status van dit dossier? Dat willen
weten vóór we een volgende stap
gaan zetten in de zin van toch
nog realisatie of anders compen
satie. Dat is het tweede plan. We
kunnen niet verder met het stil
zwijgen van het ministerie en de
geruchten in de pers."
MIDDELBURG Voor het
eerst heeft commissaris
van de koning Han Polman
in het openbaar hard uit
gehaald naar staatssecreta
ris Barbara Visser. Aanlei
ding is een publicatie in
De Telegraaf, dat Defensie
al in november heeft be
sloten de marinierska
zerne niet in Vlissingen te
bouwen.
Han Polman: ,,Als dit zo
zou zijn, dan zou er sprake
zijn geweest van een soort
geheime militaire operatie.
En dat is natuurlijk abso
luut niet de manier
waarop je als overheden
met elkaar omgaat. Wij
proberen niet te reageren
op berichten in de pers,
ook al zijn die heel erg
concreet. We noemen dat
beleefd nog steeds geruch
ten."
,,We verwachten op zeer
korte termijn van de
staatssecretaris volledige
openheid over wat ge
beurd is. We moeten el
kaar weer in de ogen kun
nen kijken. Dat kan alleen
als er ook openheid en eer
lijkheid is. Het laatste be
richt van de staatssecreta
ris was: geef me tijd om in
overleg te gaan met de me
dezeggenschap van de mi
litairen. Daarna heeft ze
ons niet geïnformeerd over
de resultaten. Het enige
wat wij krijgen is een af
schrift van een brief aan de
Tweede Kamer dat er een
dilemma is.
De Telegraaf berichtte gisteren
dat in 'interne defensiedocumen
ten' te lezen is dat Nieuw Milli
gen bijApeldoorn een betere
plaats is om een kazerne voor het
Korps Mariniers te bouwen dan
Vlissingen: „Vergeleken met
Vlissingen zouden bouw en ex
ploitatie hier tientallen miljoe
nen goedkoper uitvallen. Vrijwel
alle nadelen van Zeeland gelden
niet voor deze locatie." In novem
ber zou binnen Defensie
daarom al een streep zijn
gehaald door het
project in
Vlissin
gen.
Zonder voldoende water dreigt de
Zeeuwse landbouw op de lange
duur kopje onder te gaan. De Rabo
bank noemt het gebrek aan land-
bouwwater in combinatie met een
verziltende bodem een gevaar voor
agrarisch Zeeland. En niet alleen
voor boeren, maar ook voor toeleve-
ranciers en afnemers. De bank uit
die zorg in een gisteren verschenen
rapport over de uitdagingen voor
voedselproducenten in Zeeland en
West-Brabant.
Dat verhaal is een voorschot op
het Rabo Food Forward-pro-
gramma waarmee 'wordt gebouwd
aan een wereld waarin er genoeg
gezond voedsel is voor iedereen'.
Rabobank wil 'samen' oplossingen
zoeken voor een landbouw die ook
over 50 jaar nog vitaal is. Ze zoekt
daarom samenwerking met onder
nemers, consumenten, beleidsma
kers, wetenschappers en allerlei an
dere betrokkenen uit de regio Zee
land en West-Brabant.
De Zeeuwse landbouw is voor
zoet water vooral afhankelijk van
regen. Slechts voor 200 van de 6000
hectare is zoet water in de buurt be
schikbaar. De provincie wil dan ook
de uitbreiding van zoetwatervoor-
Rabobank wil 'samen'
oplossingen zoeken
voor een landbouw
die ook over 50 jaar
nog vitaal is
zieningen onderzoeken. In een hete
en droge zomer, zoals in 2018,
kwam het gebrek aan zoet water
pijnlijk aan het licht. Twee derde
van de uien ging verloren. Ook de
aardappeloogst viel 10 tot 20 pro
cent lager uit. Aan de ene kant moet
Zeeland de zoetwatervoorziening
verbeteren. Wat betreft landbouw
organisatie ZLTO moet de voorge
nomen verzilting van het Volkerak-
Zoommeer van tafel, ook al is die
uitgesteld tot 2032. Voor Tholen is
van belang dat er zoet water uit de
Brabantse rivieren blijft toestro
men.
Zout-tolerante rassen
Daarnaast is het noodzakelijk te kij
ken naar alternatieven zoals het
vasthouden van regenwater en de
opvang van zoet water dat nu op de
Westerschelde wordt geloosd. Boe
ren kunnen nagaan of zout-tole-
rante rassen uit andere streken een
oplossing betekenen. Ook kunnen
ze hun bodem gezond houden door
er koolstofdioxide in vast te leggen.
Dat is mogelijk door meer groenbe-
mesters te zaaien. Het helpt het kli
maat en tegelijk de bodem die na
melijk zo langer water vasthoudt.
De Rabobank ziet ook het tekort
aan vakmensen als een bedreiging
voor de landbouw. Kansen zijn er
ook. Zoals de teelt van peulvruch
ten, want de bodem is er uitermate
geschikt voor.
Neem de veldboon, die kan die
nen als veevoer voor rundveebe
drijven en ook als grondstof voor
vleesvervangers. Dat past in de
kringlooplandbouw die landbouw
minister Carola Schouten propa
geert.
woensdag 5 februari 2020
i het geheim al lang uit beeld?
Theo Giele
Middelburg/Den Haag
Verzilting van de bodem en lang
durige droogte vormen de groot
ste bedreigingen voor de land
bouw in Zeeland. Zoet water is
er nauwelijks en het wordt over
vijftien jaar nog schaarser als
het kabinet toch besluit het Vol
kerak-Zoommeer zout te maken.
Frank Balkenende
Colijnsplaat
