Waarom zit palmolie in zo veel producten?
Waarschijnlijk eet je het
bij elke maaltijd of snack:
palmolie. Hoe gezond is
dat en waarom zit deze
olie in zo veel voedings
middelen?
Vier vragen
over deze
opvolger van
transvetten.
Sinds wanneer
is palmolie
zo populair?
Hoeveel
palmolie
eten we?
Wat doet
palmolie
met je lijf?
'Er zit
alleen wat
vitamine E
in, maar
daar
hebben we
helemaal
geen tekort
aan'
Moet je
palmolie
mijden?
5
Fabrikanten gebruiken palmolie pas
sinds enkele decennia. Deze olie
wordt gemaakt van het oranjerode
vruchtvlees van de oliepalm, die
massaal wordt gekweekt op plantages
in Indonesië en Maleisië.
Vroeger zaten er zogeheten trans-
vetten in koekjes, pizza's, patat en de
goedkope margarines. Die vetten
werden fabrieksmatig gemaakt door
plantaardige olie of visolie chemisch
te harden. Transvetten waren ideaal
om in het eten te verwerken: ze
waren relatief goedkoop te maken en
gaven een bevredigend mondgevoel.
Lang werd gedacht dat ze gezonder
waren dan verzadigde vetten, die de
kans op hart- en vaatziekten vergro
ten. Een Nederlands onderzoek
onthulde in 1990 dat transvetten
minstens zo ongezond zijn.
Martijn Katan, emeritus hoogleraar
voedingsleer aan de Vrije Universi
teit, voerde dat onderzoek destijds
uit. ,,Wij ontdekten dat transvetten,
net als verzadigde vetten, het slechte
cholesterolgehalte in het bloed ver
hogen. Ze verlaagden ook het goede
cholesterol - al bestaan er twijfels of
dat zo slecht is. Maar het slechte
cholesterol verhogen is beslist
ongezond.''
Uit vervolgonderzoek bleek dat
mensen die veel transvetten aten,
meer risico liepen op een hartinfarct.
,,Veel fabrikanten hebben toen de
transvetten in hun producten ver
vangen door palmolie'', zegt Katan.
Babyvoeding, cruesli, pindakaas,
koekjes, ijs, kant- en klaarmaaltijden:
bijna overal zit tegenwoordig palm
olie in, die ook als palmvet of plant
aardige olie (palm) op een etiket
staat.
De olie heeft handige eigenschappen:
ze maakt een product smeerbaar,
luchtig of knapperig. Tel daarbij op
dat de olie goedkoop is, neutraal
smaakt en verhit kan worden zonder
dat de textuur verandert. Dan is het
goed te begrijpen waarom ze inmid
dels in zo'n 60 procent van alle
levensmiddelen zit.
,,Vergeleken met de meeste andere
oliesoorten bevat palmolie meer
verzadigd vet. Dat is slecht voor je
lichaam. Het verhoogt de kans op
hart- en vaatziekten'', zegt Patricia
Schutte, woordvoeder van het
Voedingscentrum.
,,Hoe harder een vet is, hoe meer
verzadigde vetten het bevat en hoe
ongezonder het is. Palmolie is bij
kamertemperatuur harder dan olijf-
en zonnebloemolie, dus zijn die
oliesoorten gezonder dan palmolie.''
Heeft palmolie geen enkel gezond
effect? Nee, zegt Katan. ,,Er zit wat
vitamine E in, maar daar hebben we
in Nederland helemaal geen tekort
aan. Palmolie heb je echt niet nodig,
tenzij je anders sterft van de honger.''
Het is gezonder om deze olie niet te
eten. Schutte: ,,Als je de Schijf van
Vijf aanhoudt, en dus vooral kiest
voor volkoren brood, zilvervliesrijst,
groenten en fruit, zuivel en vloeibare
vetten zoals olijfolie, gaat dat vanzelf.
Behalve in margarine zit palmolie
niet in producten van de schijf.''
Hoewel het goed is om zuinig aan
te doen met palmolie, is het ook weer
geen vergif, nuanceert Katan. ,,Als je
een grammetje per dag binnenkrijgt,
is dat geen probleem. Het is prima
om je boterhammen met margarine
te besmeren. As je vijf boterhammen
eet, krijg je gezonde vetten en vita
mine D binnen en ook zo'n halve
gram palmolie. Daar krijg je niks
van.''
OVERAL ZIT PALMOLIE IN
GO ZATERDAG 1 FEBRUARI 2020
Wel handig, niet nodig
CARIN RÖST
AEen vrucht van
de olie- of coyol-
palm die wordt ge
perst en gebruikt
in meer dan de
helft van ons be
werkte voedsel.
FOTO SHUTTERSTOCK
Cruesli
1 Koekjes
Pindakaas
