door Europees recht'
Ik heb geleefd
'Deze ziekte houdt me
24 uur per dag bezig. Het is
hard werken, maar ik lééf'
i
19
SêM
'Het recht is geen
wetenschap, hè.
Maar onze
oordelen moeten
wel coherent zijn'
laat me maar. tieintdetotekomst>
bel als er iets afwijkingen in
innert zich dat het wereldje van
experts in die tijd niet groter was
dan een man of twaalf. Nu ziet hij
op congressen in Nederland hon
derden mensen. Verder nog op
zijn cv: een periode bij de juridi
sche dienst van de Europese
Commissie en heel wat jaren als
advocaat bij de Brusselse balie.
,,Toen heb ik België goed leren
kennen."
En nu dus in Luxemburg. „Ei
genlijk puur toeval." Hij was hier
in 2009 voor de viering van de
20ste verjaardag van het Gerecht,
toen een van de rechters, zijn
oud-docent Timmermans, hem
toevertrouwde dat hij weg ging.
Of het niks voor hem was. ,,Ik kan
me nog herinneren dat ik hele
maal rood werd", lacht hij. Het
was inderdaad iets voor hem.
Eerst als rechter, toen als vice-
president, en sinds 27 september
vorig jaar geeft hij leiding aan de
54 rechters van het Gerecht (twee
uit elke lidstaat van de EU).
Van der Woude kan in theore
tische termen uitstekend uitleg
gen wat de bevoegdheden van
het Gerecht precies zijn. Maar
voorbeelden zeggen veel
meer.
Zo was er de zaak van de
Cannabis Store. Dat Itali
aanse bedrijf wilde zijn
hondensnoepjes en
koffie (inderdaad ge
maakt met canna
bis) aan de man
brengen via een
logo met daarop
een groen hen
nepblad en de
tekst 'Cannabis
Store Amster
dam'. Het Bureau
voor Intellectuele
Eigendom in de
Europese Unie (EU-
PIO) zei 'nee,' en het
Gerecht uiteindelijk ook.
De argeloze klant zou op het
verkeerde been gezet worden,
zo was de redenering. Want
je kunt er én geen cannabis
kopen én het heeft niks te
maken met Amsterdam
(alle winkels zijn in Ita
lië).
Er komen ook zaken
voorbij over de geografi
sche oorsprong van pro
ducten: mag je kaas
'halloumikaas' noe
men, ook als het geen
originele halloumi
kaas is? Ofmagjede
naam 'darjeeling'
ook voor iets anders
gebruiken dan thee,
bijvoorbeeld voor je
damesondergoed-
lijn? Ja, dat mag,
oordeelde het Ge
recht in het laatste
geval. Niemand
zou door de naam
gaan denken dat de lin
gerie van het Franse merk
oorspronkelijk uit India komt.
„Je kunt er om lachen", zegt Van
der Woude, „maar het gaat hier
wel om enorme financiële belan
gen."
W M
En er zijn natuurlijk de traditio
nele mededingingszaken. ,,Dat
zijn er minder, maar ze zijn wel
groter." Sprekend voorbeeld is de
miljardenboete die Google kreeg
opgelegd door de Europese Com
missie wegens oneerlijke concur
rentie met besturingssysteem An
droid. Google moest de 4,3 miljard
meteen betalen, maar ging in be
roep bij het Gerecht. Dat heeft de
zaak nu in behandeling.
Ook tikte het Gerecht de Euro
pese Commissie op de vingers
toen die Nederland verplichtte om
25,7 miljoen euro aan 'belasting
voordeel' terug te vorderen van
Starbucks. Het betrof hier geen
ongeoorloofde staatssteun, oor
deelde de rechter in Luxemburg.
Of zaken rond de rechtsbescher
ming van ambtenaren (,,Dijt steeds
meer uit"), restrictieve maatrege
len ten opzichte van landen (,,Als
de Koerdische PKK niet blij is dat
Brussel zijn tegoeden heeft bevro
ren, dan komen ze bij ons") en Eu
ropese Landbouwfondsen (,,Als er
iets is misgegaan bij uitbetaling
aan boeren").
Van der Woude, door collega's
omschreven als 'slim juridisch
denker' en de 'perfecte persoon
voor deze functie', is op zijn plek
hier; als jurist, maar ook als Neder
lander. ,,Het is goed om het Neder
landse geluid hier te laten horen.
Waarom? Eh, laat ik zeggen dat
ons zorgvuldigheidsbeginsel niet
overal even belangrijk wordt ge
vonden." Met andere woorden:
Nederlanders houden zich door
gaans keurig aan de regels bij het
nemen van besluiten. ,,En mijn
stijl is wat minder formeel. Als ik
wat heb, duw ik gewoon een deur
open."
Als president is hij de spin in het
web. ,,We krijgen hier zo'n dui
zend zaken per jaar. Of dat veel is?
Ach, de ene zaak is de andere niet.
Ik moet vooral kijken of de werk
last goed verdeeld is. Sinds 2016,
toen het aantal rechters verdub
beld werd, zitten we wat dat be
treft beter in ons vel.''
Hij houdt in de gaten of ieder
een zijn werk goed doet, binnen
een redelijke termijn een zaak af
rondt en of de uitspraken van de
rechters niet te veel van elkaar ver
schillen. ,,Het recht is geen weten
schap, hè. Maar onze oordelen
moeten wel coherent zijn."
En natuurlijk doet hij zelf ook
nog kortgedingen. Bijvoorbeeld
van die man zonder been. De Al
banees ving bot bij de Commissie
en nu ligt de zaak op het bureau
van Van der Woude. Zijn ogen
glinsteren.
Annemarie Haverkamp praat met mensen over hun leven en het einde dat nadert.
arriët Hofstede (46) is een zegen
voor de pakketbezorgers in haar
nieuwe wijk: ze is bijna altijd
thuis. Onvermoeibaar neemt ze
pakjes voor haar buren in ont
vangst. Vier maanden woont ze nu met haar
man in dit lichte appartement in Dordrecht.
,,Het mist nog een beetje een ziel", zegt ze als
ze me binnenlaat. ,,De ziel die ontstaat als je
ergens langer woont."
Komt vanzelf. Voor nu is ze vooral ontzet
tend blij dat ze het gered heeft, de verhuizing.
,,Met oud en nieuw was ik heel emotioneel.
Toch maar mooi weer een nieuw jaar gehaald,
en een nieuw huis!"
Ze hoort het de arts nog zeggen, een paar
jaar geleden: als de medicijnen niet aanslaan,
geven we u nog een half jaar. Dan weet je
toch niet wat je overkomt?
Harriët was 42, werkte als creditmanager
bij advocatenbureau Loyens Loeff in Rot
terdam, reisde op hoge pumps door binnen-
en buitenland. Maar toen werd ze opeens
doodmoe, kwam kilo's aan. Het duurde veel
te lang tot de diagnose van de progressieve
longziekte pulmonale hypertensie (PH)
volgde, ze was er toen al zo slecht aan toe dat
ze meteen twee maanden in het ziekenhuis
moest blijven. ,,Ik moest eerst worden ont
waterd, uitgewrongen. Mijn lichaam had al
maar vocht vastgehouden."
Bij PH ontstaat te veel druk op longen en
hart, de ziekte vreet energie. Uiteindelijk gaat
de patiënt eraan dood. Harriët kreeg medicij
nen en een infuus. Ze trekt de kraag van haar
trui iets omlaag, zodat we kunnen kijken
naar een slang die met doorzichtige pleisters
op haar huid vastgeplakt zit. ,,Het is een vaat-
verwijder die rechtstreeks naar mijn hart
gaat", zegt ze. Aan haar schouder bungelt een
tasje met daarin een medicijnencassette die
ze om de 24 uur moet vervangen. De genees
middelen zijn slechts acht dagen houdbaar
en dienen in de koelkast bewaard te worden.
Als de pomp begint te piepen vanwege een
verstopping, moet ze 112 bellen zodat ambu
lancebroeders - binnen een half uur - een
omleiding kunnen aanleggen.
„Deze ziekte houdt me 24 uur per dag be
zig. Het is hard werken: je moet constant alert
zijn op die pomp, jezelf in acht nemen.Al
les draait om mijn lichaam. Ik moet echt uit
kijken dat ik geen egocentrisch mens word."
De eerste weken na de ziekenhuisopname
kon ze alleen maar huilen. Om de patiënt die
ze was geworden, om wat haar was overko-
men. Het was een rouwproces, zegt ze. Het
duurde lang voor tot haar doordrong dat ze
nooit meer aan het werk - 'mijn lifeline!' -
zou komen. Pas na anderhalf jaar ging ze uit
dienst. ,,In de zomer van 2017 werd ik defini
tief afgekeurd. Mentaal gaf dat rust."
Er was ook genoeg te vieren: de medicijnen
sloegen aan en Harriët lééfde nog. Haar da
gen werden langzamer, zoals bij pensio-
nado's. Nooit meer files, nooit meer achter
lijk vroeg opstaan. ,,Ik hoefde nog maar één
ding: me aan de spelregels van mijn ziekte
houden. Mijn leven had een paar keer aan
een zijden draadje gehangen, daarna zag ik
scherper waar het echt om draait. Vroeger
werd ik gelukkig van mijn nieuwe LaDress-
jurkje, nu ben ik blij als ik goed geslapen
heb."
De kunst is een balans te vinden tussen le
ven en overleven, zegt ze. Tel maar even mee:
vorig jaar kwam ze 31 keer in het Erasmuszie-
kenhuis. De dag voor zo'n afspraak moet ze
zich koest houden, anders is ze te moe.
Meestal ging het om tests en onderzoeken.
Omdat Harriët op de
wachtlijst staat voor
Soms denk Ik: een longtransplanta-
wordt ze streng in de
Ik trek wel gaten gehouden. Be
halve PH heeft ze nog
aan de een aantal zorgwek-
bloed en vaten. Voor
niet goed is' een uitslag zit ze tel
kens een paar dagen
in spanning. ,,Ik heb
last van die druk. Mijn stemming wordt er
niet beter op. Al die dagen dat ik onderdeel
ben van de medische wetenschap, kan ik ook
andere, leuke dingen doen. Ik leef nü."
Het is het dilemma van een academisch
ziekenhuis. Slimme dokters kunnen alles
meten, maar wil de patiënt ook alles weten?
Ze is dankbaar hoor, maar toch wil ze bin
nenkort met haar artsen om de tafel. ,,Soms
denk ik: lddt me. Ik trek wel aan de bel als er
iets niet goed is."
Niemand weet hoe lang Harriët Hofstede
nog leeft. Over het laatste stadium denkt ze
niet na. Een rolstoel, zuurstofflessen. Ze
maakt een wegwerpgebaar. ,,Dan denk ik lie
ver aan Parijs. Mijn man en ik willen er dit
jaar weer eens heen, voor het eerst sinds ik
ziek ben. Naar een hotel met een koelkast
waarin we de medicijnen kunnen bewaren."
Lachend: ,,Voor mij een wereldreis."
GO ZATERDAG 25 JANUARI 2020
-
FOTO KOEN VERHEIJDEN
S7
Wilt u ook uw verhaal vertellen in deze rubriek? annemarie@dpgmedia.nl
