'Alles wat je doet, eet, ziet, hoort en aanraakt, wordt beïnvloed
18
Marc van der Woude is sinds kort president van het
Gerecht van de Europese Unie. De van oorsprong
Friese rechtenstudent werd een invloedrijke
Nederlander die met passie vertelt over zijn vak.
i
De president van het
Gerecht kan er sma
kelijk over vertellen,
over de man zonder
been en het pakje si
garetten. Over hoe deze brave bur
ger uit Albanië zich rot schrok
toen hij een foto van zijn eenbe-
nige onderlijf terugvond als ake
lige waarschuwing: 'Roken ver
stopt uw aderen'. Maar a) hij had
hier helemaal geen toestemming
voor gegeven en b) hij rookte niet
eens! Nu is de man - hij verloor
zijn been na een jachtongeval -
boos op de Europese Commissie,
die verantwoordelijk is voor de
campagne.
De pointe van deze anekdote: dit
is waar het Gerecht van de Euro
pese Unie zich óók mee bezig
houdt. Het is heus niet alleen
Google en Starbucks, en de vele,
vele miljarden die daarbij op het
spel staan.
De nieuwe president, Marc van
der Woude (59) zit in zijn beschei
den werkkamer op de tweede ver
dieping van het Europese Hof van
Justitie. Als hij naar buiten kijkt,
ziet hij de straten en gebouwen
van Kirchberg, het plateau hoog
boven de oude stad van Luxem
burg. Zo'n dertig jaar geleden zette
je hier je fiets tegen de muur (niet
op slot!), en wandelde je naar bin
nen. Op het gras stonden schapen.
Je ziet hem denken: 'Dat was een
mooie tijd'. Nu zijn er geen scha
pen meer, er staan nergens fietsen
tegen de muur en het hele plateau
is volgebouwd. Hier zijn we in het
Hof van Justitie, daar staat de Eu
ropese Investeringsbank, een
eindje verder de Europese Reken
kamer. Net als in Brussel en
Gerecht:
rechtbank
van Europa
Straatsburg klopt hier het hart van
Europa. Er werken duizenden en
duizenden mensen, die overal
vandaan komen.
Van der Woude is niet de meest
bekende Nederlander. Zeg 'Eu
ropa' en je denkt 'Frans Timmer
mans', niet 'Marc van der Woude'.
En waar hij precies elke dag mee
bezig is, weten ook weinig men
sen, laat staan wat een Europese
rechter allemaal op zijn of haar
bordje krijgt. Hij heeft een stan-
daardantwoord op vragen met dit
karakter. Als hem op een feestje
wordt gevraagd wat hij doet, ver
telt hij: ,,Ik controleer als rechter
de rechtmatigheid van het gedrag
van de Europese instellingen."
Hij snapt ook wel dat na dit zeer
feitelijke antwoord niemands hart
sneller gaat kloppen. Het is niet
anders, zegt hij: ,,Wij werken nu
eenmaal in Brusselse sferen." Maar
als hij op een ander moment in het
gesprek probeert uit te leggen
waarom nu juist dit, waarom hier
en waarom hij, dan wordt het iets
duidelijker. ,,Alles wat je doet, eet,
ziet, hoort en aanraakt, wordt
beïnvloed door het Europese
recht. En het wordt alleen nog
maar meer."
Vraag hem naar zijn liefde voor
Europa en hij neemt je jaren mee
terug in de tijd. Hij vertelt hoe hij
tijdens zijn studie werd meege
voerd door juridische grootheden
als André Donner (de vader van
Piet Hein, voormalig minister van
Justitie) en Christiaan Timmer
mans. Hij had toen al besloten dat
hij geen leraar wilden worden, zo
als zijn vader graag wilde, en zelfs
geen historicus (zijn eerste keus),
maar de lokroep van het recht
wilde volgen. ,,Zij leerden me naar
de Europese Unie te kijken als naar
een vredesmachine die conflicten
heeft omgezet in economische re
laties, die vervolgens beheerd wor
den door het recht. Van de loop
graven naar de rechtbank, ja."
Grote doses
Hij studeerde in Groningen,
daarna aan het Europacollege in
Brugge. Een eyeopener, noemt hij
dat nu. ,,Daar kreeg ik het Euro
pees recht in grote doses toege
diend." Hij werd in 1986 docent
aan de Leidse universiteit en her-
ZATERDAG 25 JANUARI 2020 GO
Onze man in
Luxemburg
MARK VAN ASSEN
Dit geamputeerde been is inzet
van een Europese zaak.
FOTO TWITTER
Het Gerecht is
een van de twee
onderdelen van
het Hof van Jus
titie van de Eu
ropese Unie,
vergelijkbaar
met de Neder
landse bestuurs
rechter. Als men
sen problemen
hebben met be
sluiten van de
overheid (in dit
geval dus de Eu
ropese instellin
gen) die hen
rechtsreeks aan
gaan, kunnen ze
zich wenden tot
het Gerecht. Dat
geldt zowel voor
burgers en be
drijven als voor
EU-ambtenaren.
Wie in beroep
gaat tegen een
uitspraak van het
Gerecht, komt te
recht bij het Hof
van Justitie (het
andere onder
deel). Dat is het
hoogste rechts-
orgaan van de
EU, vergelijkbaar
met onze Hoge
Raad of Raad
van State. Het
Hof moet erop
toezien dat de
Europese wetge
ving en verdra
gen uniform wor
den nageleefd.
Marc van
der Woude,
president
van het Ge
recht van
de Euro
pese Unie.
FOTO VALENTIN
BIANCHI/ID PHO
TOAGENCY
