MEER VLUCHTEN
MEER C02
Si
ECONOMIE 17
Russische middenklasse krimpt hard
in het belang van de ontwikkeling
van Rusland? Kirill: ,,Omdat het
systeem op een militaire manier is
gebouwd. Ambtenaren hanteren
alleen de stok, er is geen creativi
teit in de houding naar het mid
den- en kleinbedrijf. In plaats van
te zeggen: 'Laten we nu eens
kleine bedrijfjes de kans geven', is
het meteen: 'Jullie moeten beta
len, hufters!'"
Kirill ziet maar één verantwoor
delijke voor de situatie, al noemt
hij president Vladimir Poetin niet
bij naam. ,,Hij heeft een model ge
creëerd dat voornamelijk ten dien
ste staat van de grote staatscorpo-
raties (zoals gasbedrijf Gazprom
en oliebedrijf Rosneft, red.). Met
de kleinere gaat het klote.''
Toch kreeg Poetin in zijn eerste
termijn (2000-2004) veel krediet,
omdat door zijn beleid de Russi
sche middenklasse zich snel her
stelde van de alles verzengende
roebelcrisis van 1998. ,,Het was een
shocktherapie die kleine bedrijven
in Rusland een impuls gaf zelf te
produceren'', zegt Kirill. ,,Poetin
heeft direct een heel goede belas
tingwetgeving gecreëerd. Maar dat
heeft tien jaar geduurd en toen
zijn we weer gaan verliezen. De
grote bedrijven kregen te veel
voordelen ten opzichte van de
kleinere.''
,,Plus de sancties'', zegt Tatjana.
,,Die voelen we tot op heden.'' Ki
rill: ,,Ze hebben de overheid er niet
toe overgehaald minder belasting
te vragen en pensioenen te verho
gen, maar wel de pensioenleeftijd
op te schroeven.''
Zoon Aleksandr houdt van wis
kunde, is er ook goed in. Hij leert
Duits op school. Kirill en Tatjana
willen hun 'Sasja' naar een school
in Duitsland sturen. Alleen als hij
wiskunde, natuurkunde of schei
kunde gaat studeren, blijft hij in
Rusland. „Nergens geven ze die
De werkelijke
middenklasse is weg.
Iedereen verloor zijn
zaken hier
vakken beter dan hier'', zo vindt
Kirill.
Tatjana en Kirill willen niet weg
uit Rusland. ,,We bouwen een
huis buiten Moskou. Maar soms
overwegen we wel om te vertrek
ken. Als het voor Sasja beter zou
zijn, dan gaan we. Ik kan overal
werken. Maar ik zou het liefst wil
len dat alles hier beter werd. Dit is
mijn vaderland.''
Deprimerend
Zien ze een betere toekomst voor
Rusland? Kirill, die zichzelf een
'opposant-light' noemt, ant
woordt beslist: ,,Dat is een vraag
voor 2024 (wanneer Poetins laatste
ambtstermijn afloopt, red.). Tot
die tijd verandert er niets.''
Een deprimerende situatie, zou
je zeggen, maar Kirill veert op:
,,Welnee, het wordt alleen maar
vrolijker, er is beweging! 2020
wordt heel moeilijk voor de
macht, ook in de regio's broeit het.
Dat is veelzeggend. Moeders die
hun kinderen verliezen, doordat er
geen medicijnen zijn, verliezen
hun angst.''
CRISIS
1 Stikstof
De luchtvaart draagt zo'n
1,1 procent bij aan de uitstoot
van stikstof in Nederland. Dat
percentage moet omlaag, aldus
de overheidscommissie onder
leiding van oud-minister Johan
Remkes. Hoe ver de stikstof-
uitstoot terug moet, laat Remkes
over aan de politiek. Maar
technisch is het heel lastig om
vliegtuigen minder stikstof te
laten produceren. Inperking van
het aantal vluchten lijkt daarvoor
de belangrijkste oplossing.
2CO2
Het aandeel van de
luchtvaart in de totale
uitstoot van stikstof mag met 1,1
procent bescheiden zijn - dat ligt
anders bij het broeikasgas CO2.
Het aandeel van de luchtvaart in
de uitstoot groeit alleen maar:
het vliegverkeer neemt nog
steeds toe, terwijl andere
sectoren (industrie, auto's)
reuzenstappen zetten om hun
uitstoot te beperken. Nu zou
de luchtvaart nog 2 tot 3 pro
cent bijdragen aan de uitstoot,
maar dat aandeel kan tot 2030
stijgen naar 10 tot 12 procent.
De auto-industrie werkt al
vijftien jaar serieus aan elek
trificatie, maar in de vlieg
tuigindustrie is voorlopig nog
geen grote winst te behalen.
Elektrisch vliegen staat nog in de
kinderschoenen en zelfs de
grootste optimisten verwachten
niet voor 2035-2040 een serieus
elektrisch alternatief.
3 Geluid
Milieuoverlast lijkt
geluidsoverlast wat naar de
achtergrond te hebben gedrukt
in de discussie over de lucht
vaart. Maar herrie is nog altijd
veruit het belangrijkste obstakel
voor verdere groei van het vlieg-
verkeer, zowel rondom Schiphol
als bij de geplande opening van
Lelystad Airport.
4Vliegtaks
Nederland gaat volgend
jaar een vliegtaks van
7 euro per ticket invoeren.
Overstappers worden niet be
last. Alle onderzoeken wijzen
erop dat deze maatregel de
hoeveel-heid passagiers niet
zal beïnvloeden. Omdat de
opbrengst direct in de schatkist
verdwijnt en niet wordt besteed
aan maatregelen om het milieu te
verbeteren, zijn de effecten
verwaarloosbaar.
5Kerosineaccijns
Wie de tank van zijn auto
volgooit, betaalt meer
aan accijns en btw dan aan de
brand-stof zelf. Maar in de
luchtvaart wordt helemaal geen
btw of accijns over kerosine
geheven. Oud-staatssecretaris
van Finan-ciën, Menno Snel, liet
vorig jaar al doorschemeren in
Brussel te willen pleiten voor de
invoering van een Europese
accijns.
6 Lelystad Airport
Lelystad Airport, de
luchthaven die volgens
planning al bijna twee jaar
geopend zou moeten zijn, zit in
een onmogelijke spagaat. For
meel moet Lelystad 45.000
overbodige vluchten van Schip
hol overnemen, zodat daar meer
ruimte ontstaat voor belang
rijke bestemmingen. Maar daar
heeft de Europese Commissie
vorig jaar een stokje voor
gestoken.
7 Laagvliegen
Luchtverkeersleiding
Nederland is al een jaar
bezig met een rigoureuze
herinrichting van het Neder
landse luchtruim. Die is nodig
om het vliegverkeer rond Schip
hol en van en naar Lelystad uit
elkaar te rafelen. In de huidige
situatie moeten vliegtuigen naar
Lelystad al ver voor de landings
baan relatief laag vliegen, om
onder de luchtsnelwegen naar
Schiphol uit te komen. Bewoners
van de Veluwe, Overijssel en
Zuidwest- Friesland zijn mor
dicus tegen.
dinsdag 21 januari 2020
GO
Tatjana Rannjevo en Kirill Ljats
met hun zoon Aleksandr in hun
flat in Moskou.
- Tatjana Rannjevo
MOSKOU De Russi
sche middenklasse
(Russen met een
maandinkomen van
450 tot 1350 euro)
lijdt volgens de Alfa-
bank het meest onder
de sluipende econo
mische crisis die in
2014 begon. De Ho
gere School voor de
Economie (HSE) in
Moskou becijferde af
gelopen oktober dat
de voltallige Russi
sche middenklasse
nog maar zo'n 7 pro
cent van de bevolking
beslaat, iets meer dan
10 miljoen mensen.
Volgens de Alfabank
verdwijnt de midden
klasse niet alleen van
wege het dalende in
komen, maar ook
doordat ze uit Rusland
wegtrekt. Tot de 'kern'
van de middenklasse
rekent de HSE bur
gers met onderge
schikten op hun werk,
een buitenhuisje
(datsja), flinke spaar
tegoeden en toegang
tot betaalde private
klinieken (gezond
heidszorg van staats
wege in Rusland is
gratis). Een tiende van
de hele Russische
middenklasse woont
in Moskou.
De 7 plagen
van Schiphol
Schiphol mag de komende
jaren alleen groeien als de uit
stoot van stikstof daalt. Ook
de uitstoot van CO2 en de
overlast van geluid moeten
worden teruggedrongen. Dit
zijn de zeven plagen van Schip
hol.
Herman Stil
Amsterdam
Greenpeace voerde vorige maand actie op Schiphol.
FOTO ANP
