II
12 NIEUWS
Vonnis sektevader Ruinerwold 'moeilijk'
AUSTRALIË EXTREEM WEER
Ja, knikken lukt. Begrijpen wat zijn
advocaat Robert Snorn hem voor
houdt ook. De vader die wereld
nieuws werd omdat hij samen met
zes kinderen in totale afzondering
leefde op een boerderij in Ruiner-
wold is volgens zijn raadsman ze
ker 'niet gek'. ,,Ik doe mijn uiterste
best om te checken of wij elkaar
goed begrijpen en ik denk dat dit
lukt", zegt Snorn.
Maar een gesprek voeren is nog
lang niet aan de orde sinds hij in
augustus 2016 een hersenbloeding
kreeg en sindsdien aan afasie lijdt.
Laat staan een uitvoerige verkla
ring afleggen over de beschuldi
gingen waarvoor het OM hem nu
vervolgt. Van D. zou de zes kinde
ren tegen hun wil hebben vastge
houden op de boerderij in Ruiner-
wold. Volgens het OM deed hij dat
met zijn Oostenrijkse vriend en
klusjesman Josef B. Ook hebben ze
de kinderen samen mishandeld
door hen te onthouden van zorg
en samen geld witgewassen. Van
D. zou bovendien twee van zijn
drie oudste kinderen seksueel
hebben misbruikt. Zij waren het
gezin al ontvlucht voordat Van D.
naar de boerderij verhuisde.
Van D. heeft tegenover zijn ad
vocaat de aantijgingen ontkent,
maar er nog niet inhoudelijk op
gereageerd. Nu zwijgen verdach
ten wel vaker over strafbare feiten.
Meestal doen ze dat op advies van
hun raadsman. Of omdat ze politie
en justitie niet wijzer willen ma
ken dan ze al zijn. Sommige ver
dachten zijn geestelijk niet in staat
om een verklaring af te leggen.
Intellectueel
Maar een verdachte die volgens
zijn advocaat intellectueel niets
mankeert en nog niet is verhoord
omdat hij niet kan praten, komt
zelden voor. Eén keer eerder is er
een zaak geweest waarbij commu
niceren met de verdachte na een
hersenbloeding niet meer moge
lijk was, weet advocaat Richard
Korver die deze verdachte van po
ging moord destijds bijstond. De
hoop was dat de situatie verbe
terde, maar toen dat niet gebeurde
heeft de rechtbank afgezien van
vervolging en hem geen straf op
gelegd.
Het is een scenario dat ook in de
zaak Ruinerwold zou kunnen ge
beuren. Een belangrijk verschil is
vooralsnog dat Van D. wél begrijpt
waarvan hij verdacht wordt, een
belangrijke wettelijke voorwaarde
om hem te kunnen vervolgen.
Maar toch verwacht hoogleraar
strafrecht Theo de Roos dat 'het
extreem moeilijk' is om ook in
deze zaak tot een veroordeling te
komen. Volgens De Roos is Van D.
door zijn aandoening namelijk
ernstig geschaad in zijn verdedi
ging. De impact daarvan kan vol
gens hem groot zijn. Een oneerlijk
proces dreigt. Rechters zouden er
Ik doe mijn uiterste
best om te checken
of wij elkaar goed
begrijpen
dan bij de uitspraak voor kunnen
kiezen om dat ten gunste van Van
D. te compenseren. ,,De verdachte
kan er buiten zijn schuld niet over
spreken.''
Rechters zullen alles in het werk
moeten stellen om te kijken in
hoeverre Van D. toch verhoord kan
worden om zijn kant van de zaak
duidelijk kan maken. ,,Met het
stellen van gesloten vragen valt er
misschien nog een heel eind te ko
men'', zegt De Roos. ,,Maar dit pro
ces vraagt om heel veel creativiteit
van de rechters.''
Er bestaan behandelingen waar
mee mensen die lijden aan afasie
in meer of mindere mate toch
weer kunnen praten. Of zichzelf
ten minste weer kunnen uiten.
Maar garantie op succes is er nooit,
weten ze bij de landelijke patiën
tenvereniging Hersenletsel.nl.
,,Resultaten zijn in het algemeen
beter als er snel na de hersenbloe
ding met een behandeling wordt
begonnen. Maar de mate van her-
senschade is een bepalende factor,
de leeftijd en de wilskracht van ie
mand. Ook andere mensen in hun
omgeving kunnen een stimule
rend effect hebben'', zegt Dicky
van den Berg van de vereniging.
Herstel
Dat Van D. zich na zijn hersen
bloeding drie jaar niet medisch
heeft laten behandelen, maakt de
kans op herstel volgens forensisch
psychiater Hjalmer van Marle
moeilijker. ,,Bij hersenbloedingen
is het zaak zo snel mogelijk een
arts te raadplegen. Anders bestaat
het risico dat er littekens op de
hersenen kunnen ontstaan waar
door allerlei lichamelijke functies
blijvend kunnen uitvallen. Het is
dan veel moeilijker om bijvoor
beeld het spraakvermogen terug te
krijgen.''
Advocaat Robert Snorn van Van
D. gaat er vooralsnog vanuit dat er
een 'modus' kan worden gevon
den om met zijn cliënt te praten.
,,Vanaf dag één is men bezig met
onderzoek over hoe mijn cliënt ge
hoord kan worden.'' Hij wil daar
nu nog niet op vooruitlopen, maar
zal vandaag op de zitting zijn
standpunt duidelijk maken. Op
deze eerste inleidende zitting zal
Van D. overigens zelf niet aanwe
zig zijn. Wel aanwezig zijn naar
verwachting de Oostenrijker Josef
B. en meer dan zestig journalisten
uit binnen- en buitenland.
Romantisch Wenen
maaskant
maaskantreizen.nl/0412 4828 28 3
dinsdag 21 januari 2020
Hoe verhoor je
iemand die niet
kan praten?
Het door droogte en bosbranden geteisterde Australië wordt
nu ook belaagd door andere extreme weersomstandigheden.
Er ontstonden gigantische stofstormen, zoals in Mullengud-
gery in New South Wales (boven), in Canberra vielen hagelste
nen ter grootte van golfballen (onder). Andere delen van het
land werden getroffen door overstromingen. fotos afp, epa
Een verdachte die zwijgt omdat
hij niet kan praten. Het komt
bijna niet voor in Nederland en
maakt de unieke strafzaak
tegen vader Gerrit-Jan van D.
(67) uit Ruinerwold nog com
plexer. Vandaag komt de zaak
voor het eerst voor en draait
het vooral om de vraag hoe hij
tóch verhoord kan worden.
Stefan Keukenkamp
Raymond Boere
Assen
Door een hersenbloeding is
Gerrit-Jan van D niet in staat
een gesprek te voeren.
ILLUSTRATIE ANP
—Robert Snorn, advocaat
8-daagse busreis
10-daagse busreis
Luxueus Kroatië en Dalmatië
Per Comfort-Class touringcar
met o.a. Wienerwald,
Schönbrunn, stadstour,
Hofburg en Salzburg!
Data: 23 feb, 22 mrt, 26 apr e.a.
14-daagse busreis
Hoogtepunten van Spanje
Per Comfort-Class touringcar
naar o.a. Burgos, Madrid,
Toledo, La Mancha, Córdoba,
Sevilla, Ronda en Granada.
Data: 29 mrt, 26 apr, 17 mei e.a.
Per Comfort-Class touringcar
met o.a. Moscenice, Poreg,
Rovinj, Postojna en Krk!
Data: 3,24 apr, 21 mei, 11 juni e.a.
Per Comfort-Class touringcar
naar o.a. Sibenik, Zadar,
Trogir, Split en Vodice e.a.!
Data: 7 mei, 4 juni, 2 juli,
10 sept e.a.
a
Per Comfort-Class touringcar
naar o.a. Costa Smeralda,
Taormina, Siracusa, Bonifacio
en Ajaccio!
Data: 22 mrt, 5,26 apr, 10 mei e.a.
Er is nagenoeg altijd een opstapplaats in uw regiol
