Af en toe legt Jane
Fonda een arm over
mijn oma's schouder
Nog steeds
activist
Mijn opa, toen 67 jaar oud, is in die tijd geen
doorsneeagrariër. Hij begeeft zich al jaren
in de dorpspolitiek. Hij zit in de gemeente
raad om de belangen van de boeren te
behartigen. Een tijdje is hij wethouder,
in die tijd een kleine baan in een kleine
gemeente. Daarnaast zit hij in het school-
en kerkbestuur.
Eigenlijk had hij meer willen zijn, meer
willen worden. Hij had door willen leren,
maar dat kreeg hij bij zijn ouders niet voor
elkaar. Dus stimuleert hij zijn kinderen -
het gezin telt er negen - te gaan studeren.
Op een paar na vertrekken ze allemaal
naar Nijmegen, naar de universiteit en de
hogeschool, en gaan daar op kamers wonen.
Ze komen in aanraking met de linkse
studentenbeweging van de jaren 60. Als ze
terug zijn op de boerderij praten ze vooral
over politiek met hun vader. Mijn opa vindt
het prachtig. Hij praatte altijd al graag over
politiek. Zo graag dat hij er nauwelijks over
op kan houden, waar hij ook is. Elke keer
als hij bij zijn schoonfamilie een verjaardag
viert, moet hij vooraf mijn oma beloven dat
hij niet over politiek zal praten. Dat is een
andere anekdote die nog altijd binnen de
familie echoot.
Door de gesprekken met zijn kinderen
schuift mijn opa onvermijdelijk een beetje
op het politieke spectrum van rechts naar
links. Niet op gemeentelijk niveau, want
daar is geen sprake van rechts en links.
Nee, landelijk. Mijn opa is lid van de KVP.
In de jaren 60 schrijft hij brieven aan het
partijbestuur om zijn ongenoegen te uiten
over het harde beleid aangaande internatio
nale kwesties als de Biafra-oorlog en Nieuw-
Guinea. In reactie krijgt hij KVP'ers over
de vloer die met hem in gesprek willen.
In het dorp wordt hij langzaamaan een
buitenbeentje, vooral ook door het gedrag
van zijn kinderen. ,,We waren voor veel
mensen in het dorp vieze communisten",
vertelt mijn oom Antoon, inmiddels 74 jaar.
,,In de bus van Nijmegen naar Beuningen
ben ik een keer uitgescholden. We hadden
geen lang haar, maar toch waren we lang
harig tuig dat niets uitvoerde.''
Antoon speelt een cruciale rol bij het be
zoek van Fonda aan Beuningen. Jaren daar
voor is hij al als activist met Vietnam bezig.
Hij plakt posters en kalkt leuzen in Nijme
gen: Johnson moordenaar, Amerikanen weg uit
Vietnam en Dood aan het kapitalisme.
Later gaat mijn oom constructiever te
werk. Hij maakt nieuwsbrieven, organi
seert congressen en demonstraties, en
zamelt geld in voor de Vietnamese bevol
king. In 1972 is hij medeoprichter van de
Brede Vietnam Beweging Nijmegen. ,,Er
veranderde iets in de stad gedurende de
Vietnamoorlog. Eerst werden we tijdens
demonstraties uitgescholden. Later was er
meer begrip en liepen mensen een stuk
met ons mee.''
In Beuningen wil de 30-jarige Antoon
ook wat doen voor Vietnam: een expositie
over de oorlog in het dorpshuis. ,,Niet heel
ingewikkeld. Een paar krantenknipsels aan
de muur om mensen te informeren over
wat daar nou allemaal gaande was.''
De rechtse burgemeester verbiedt op
het laatste moment de expositie. Het zou
een bedreiging voor de openbare orde zijn.
Later geeft dezelfde burgemeester mijn
opa flink op zijn kop, omdat hij niet op de
hoogte was gebracht dat Vietnamactiviste
Fonda in het dorp logeerde. Oom Antoon:
,,Die man had ook graag met haar op de
foto willen staan. Heel ironisch.''
We kunnen Jane
Fonda kennen van
films als Barba-
rella, On Golden
Pond, Klute, Co
ming Home en Fun
With Dick Jane.
Voor veel mensen
is ze minstens zo
bekend als acti
vist. In de jaren 70
keerde ze zich
tegen de Vietnam-
oorlog en maakte
ze een controver
siële reis naar
Hanoi, waaraan ze
de bijnaam 'Hanoi
Jane' dankte. Tot
op de dag van
vandaag wordt ze
om dat bezoek
verafschuwd door
rechts Amerika.
De laatste jaren
ontpopte Fonda
zich tot een
fanatieke klimaat-
activiste. Afgelo
pen november
werd ze voor de
vijfde keer in drie
maanden gearres
teerd tijdens een
klimaatprotest in
Washington DC.
Fonda is drie keer
getrouwd en ge
scheiden. Ze heeft
een dochter van
haar eerste man,
regisseur Roger
Vadim, en een
zoon van haar
tweede man,
mede-activist
Tom Hayden.
26
Herinneringen
Oom Antoon was
ervoor verantwoor
delijk dat Jane
Fonda naar
Beuningen kwam.
Hij heeft nog talloze
foto's van het
bijzondere bezoek.
