Poetin kondigt zijn
'vertrek' aan, maar
verdwijnt niet echt
8 NIEUWS
INTERVIEW TAMARA VAN ARK
Geen bewindspersoon in het kabinet-Rutte III jaagt zo
veel mensen de gordijnen in als staatssecretaris Tamara van
Ark van Sociale Zaken: „Om iedereen mee te laten doen
in de maatschappij, móéten er regelingen op de schop.''
Als het op
bescher
ming
aankomt,
móét de
overheid
krachtig
zijn.
Woensdag kondigde Poetin tij
dens zijn 'State of the union' ten
overstaan van het voltallige parle
ment ruim tien grondwetswijzi
gingen aan. De Russische leider
sprak over politieke hervormin
gen die het parlement meer be
voegdheden moeten geven ten
koste van regering en president.
Zo krijgt de Staatsdoema het
recht - als het aan de president ligt
- om behalve de voordracht van
een premier, ook die van minis
ters goed te keuren. Volgens Poe-
tin moeten de hervormingen lei
den tot een betere verdeling van
de macht in Rusland, iets waar
over hij het al eerder had gehad.
Niets bijzonders, eigenlijk lijken
de voorstellen heel democratisch.
Maar politiek Moskou schudde
op zijn grondvesten toen, even na
de jaarlijkse toespraak, premier
Dmitri Medvedev onverwachts
zijn ontslag en dat van het voltal
lige kabinet aanbood. ,,De presi
dent moet de ruimte krijgen voor
zijn hervormingen'', zei Medve-
dev, die direct de baan van vice-
voorzitter van de Russische Vei
ligheidsraad kreeg aangeboden.
Dat het congé van de regering
was voorgekookt door het Krem
lin, leek zonneklaar. De vraag was
vooral: waar is Poetin op uit? De
uitgeklede bevoegdheden van de
volgende president die Poetin
voorstelde, geven vrijwel zeker
aan dat hij uitsluit na 2024 nog
een keer keer te willen opgaan
voor het hoogste ambt.
Premierschap
Misschien opnieuw een premier
schap dan? Zoals hij dat in 2008 op
zich nam, toen hij (zijn eerste)
twee termijnen achter elkaar erop
had zitten en hij noodgedwongen
moest wijken voor Medvedev als
president.
Het lijdt geen twijfel dat Poetin
in die vier jaar als eerste minister
gewoon de touwtjes in handen
hield en dat Medvedev uiteinde-
lijk niet meer dan een 'fa^adepre-
sident' was. Wellicht dat Poetin
ook nu weer opteert voor de func
tie van regeringsleider en hoopt
hij dat de Doema tegen die tijd
zijn kandidatuur steunt.
Volgens de Russische politico
loog Dmitri Orejskin is dat scena
rio heel goed mogelijk. Hij voor
ziet dit jaar al nieuwe parlements
verkiezingen. ,,Poetins populari
teit is nu nog groot genoeg. Hij
zou snel leider kunnen worden
van regegeringspartij Verenigd
Rusland, de verkiezingen winnen
en premier worden'', schetste
Orejskin een van de mogelijkhe
den voor radio Kommersant FM.
Maar Poetin lijkt op meerdere
paarden te willen gokken, stellen
analisten. Zo wil Poetin van de zo
geheten Staatsraad een formeel
overheidsorgaan maken dat in de
grondwet is verankerd. Momen
teel is het een adviesorgaan
waarin onder anderen de gouver
neurs van de 85 Russische regio's
zitting hebben.
i Na de toespaak
bood de premier
het ontslag van
het kabinet aan
Misschien dat de president zich
zelf na 2024 ziet als de voorzitter
van zo'n versterkte Staatsraad en
daarmee achter de schermen in
vloed kan behouden. ,,De reden
dat hij over de Staatsraad begon, is
dat hij wellicht probeert een an
dere plek te creëren waar de
macht woont, waar hij boven de
presidentiële functie kan uitstap
pen'', zei Aleksandr Baoenov van
denktank Carnegie Centrum in
Moskou tegen de BBC.
Een andere mogelijkheid zou
zijn dat Poetin voorzitter blijft (als
president is hij dat nu al) van de
Veiligheidsraad. Met een paar ex
tra bevoegdheden zou dat een
prima uitgangspositie zijn voor
veel invloed achter de schermen.
Iets soortgelijks gebeurde een
jaar geleden in Kazachstan, waar
president Noersoeltan Nazarbajev
na dertig jaar als president te
rugtrad, maar wel aanbleef als
voorzitter van de Veiligheidsraad
van zijn land. Toen al speculeer
den experts over een zelfde soort
scenario voor Poetin.
ijna elk voorstel
dat ze doet, roept
weerstand op. De
hervorming van
de loonkosten
subsidie voor ar-
beidsgehandicap-
ten ging na fel verzet van tafel. Het
nieuwe regiem voor Wajongers
werd onder druk aangepast. En ook
met de voorgenomen invoering van
een verplichte tegenprestatie voor
mensen in de bijstand oogst Tamara
van Ark veel kritiek.
En ergens kan ze die weerstand
wel begrijpen, zegt de staatssecreta
ris van Sociale Zaken. Immers, de
mensen voor wie zij het doet, heb
ben het vaak niet getroffen in het le
ven. Ze hebben een chronische
ziekte of beperking, zitten tot hun
nek in de schulden of komen maar
niet uit een uitkering. En dan treedt
er een staatssecretaris aan die zo no
dig weer van alles wil veranderen.
Van Ark: ,,Je grijpt heel direct in
de leefwereld van mensen. Het
raakt aan hun rechtvaardigheidsge
voel, dus is het logisch dat er veel
emoties zijn. Het is precies de reden
dat ik ooit de politiek ben inge
gaan.''
,,Dat moeten andere mensen maar
zeggen. Deze portefeuille loopt wel
als rode draad door mijn leven. Ik
heb in Rotterdam voor de sociale
dienst gewerkt, was als wethouder
verantwoordelijk voor het sociale
domein en hield me er ook als Ka
merlid voor de VVD mee bezig. Het
gaat om de kern van wat je als sa
menleving wilt zijn: beschermen
waar het hoort, handhaven waar het
moet en stimuleren waar het kan.''
,,Als het op bescherming aankomt,
moet de overheid krachtig zijn. Als
jij als burger bijvoorbeeld werkt
met gevaarlijke stoffen en je werk
jou je leven kan kosten, dan móét de
overheid krachtig zijn. Tegelijker
tijd moet de overheid zorgen dat
mensen zelf initiatief kunnen ne
men. De overheid kan stimuleren,
maar moet niet alle zuurstof weg
nemen. En om de solidariteit te be
waren, mag je stevige normen stel
len.''
,,Natuurlijk kom ik ook mensen te
gen wier verhalen onder de huid
gaan zitten. Maar ik zie ook veel
kracht. Dat motiveert enorm."
Er is veel argwaan jegens uw be
leid. Iemand als Noortje van Lith,
die in een rolstoel zit, raakte met
haar brief in deze krant een ge
voelige snaar. Ook bij u?
,,Natuurlijk laat mij dat niet onbe
roerd. Ik snap het ook heel goed: we
willen allemaal een inclusieve sa
menleving waarbij we kijken naar
wat mensen wél kunnen. Tegelij
kertijd hebben we in dit land zóveel
regelingen gestapeld voor bijvoor
beeld mensen met een arbeidsbe-
perking. De één heeft een Wajong-
uitkering, de ander krijgt loonkos
tensubsidie. En dan zijn er tóch nog
een heleboel mensen die bijvoor
beeld geen aangeboren letstel heb
ben of die bijvoorbeeld de ziekte
van Crohn hebben, en die nergens
voor in aanmerking komen.
Daarom moeten we dingen veran
deren. We moeten iedereen een
plekje geven.''
„Uiteindelijk gaat het om een waar
dendebat: mag je meedoen? Ik snap
dat mensen soms denken: het zal
wel weer een bezuiniging zijn. De
vrijdag 17 januari 2020
GO
De Russische president Vladimir Poetin met Mikhail Mishustin,
die hij voordroeg als nieuwe premier. foto epa
De Russische president Vladi
mir Poetin maakte deze week
twee dingen stilzwijgend dui
delijk: hij blijft na 2024 geen
president, maar wil wel de
touwtjes in handen houden.
Joost Bosman
Moskou
'De overheid
mag mensen
niet op de bank
laten zitten'
Laurens Kok
Den Haag
Hoe zit het met uw sociale hart?
VVD'ers pleiten vaak voor een
kleine overheid. U ook?
U gaat over mensen die in hun le
ven pech hebben gehad. Toch lijkt
uw humeur daar niet onder te lij
den.
Dat zei het vorige kabinet ook, om
vervolgens hard te bezuinigen op
de sociale werkplaatsen. Het
wantrouwen zit diep.
