'Nadat de wind draaide, kwam de rook'
NIEUWS 3
Sporters maken organisatie en elkaar verwijten over speelomstandigheden
Het is absoluut niet gezond om nu in
Australië een tenniswedstrijd te spelen, stelt
longarts Hans in 't Veen. Soms is het zelfs
gevaarlijk. Ondertussen zijn de tennissers steeds
bozer - op de organisatie, maar ook op elkaar.
Net als in veel andere landen staan
in Melbourne meetstations van the
World Air Quality Project. Die me
ten de luchtkwaliteit en zetten die
meetgegevens om in een score en
een advies aan de inwoners van de
stad. Het advies in de omgeving van
Melbourne is de laatste dagen hel
der: ga niet sporten in de buiten
lucht.
Toch is dat precies wat de tennis
sers op de Australian Open al de
hele week doen. In een met rook
van de naburige bosbranden ge
vulde stad, slaan ze de ballen naar
de overkant van het net, daarbij zo
goed en zo kwaad hun brandende
ogen en kurkdroge keel negerend.
Vertwijfeld vragen ze zich af of
dat wel verantwoord is. Die vraag is
terecht, stelt longarts Hans in 't
Veen van het Franciscus Gasthuis
in Rotterdam. ,,Bij houtverbran
ding komt fijnstof vrij, en ook kan
kerverwekkende cyclische koolwa
terstoffen, zogenaamde PAK's. En
als je met hoge intensiteit beweegt,
adem je sneller, dieper en niet door
je neus."
Met andere woorden: de sporters
die in Australië de baan op gaan,
krijgen een enorme lading rotzooi
binnen. Voor gezonde sporters zal
dat in eerste instantie vooral verve
lend zijn. Ze hoesten een paar da
gen en het is voorbij.
Het zijn vooral de risicogroepen
die direct gevaar lopen. Ouderen,
mensen met een slecht hart en ast
mapatiënten. ,,In hun bloed kun
nen zich propjes vormen. Dat kan
in theorie leiden tot een hart- of
herseninfarct."
Levensgevaarlijk
Bekend is dat astma onder topspor
ters ook voorkomt. Uit Australisch
onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat
8 procent van de Olympische atle
ten astmamedicijnen gebruikt.
Voor deze groep is tennissen in de
bosbrandlucht potentieel dus le
vensgevaarlijk.
Daarnaast is niet uitgesloten dat
blootstelling aan extreem hoge
concentraties ook bij hun niet-ast-
matische collega's schade aanricht.
,,Ze kunnen er prikkelbare lucht
wegen aan overhouden", zegt In 't
Veen.
Wat sowieso buiten kijf staat, is
dat iedereen die over een langere
periode wordt geconfronteerd met
dit soort vieze lucht, zijn gezond
heid op het spel zet. COPD, astma,
longkanker en hart- en vaatziekten
liggen dan allemaal op de loer. Is
het überhaupt verdedigbaar om in
een door bosbranden geteisterde
regio een toernooi te houden? Een
toernooi, dat inclusief kwalificaties,
drie weken duurt? ,,Gezondheid
gaat in mijn ogen altijd voor", zegt
In 't Veen. ,,Ik vraag me af of je door
moet gaan."
Onder de tennissers in Australië
neemt de onrust toe. ,,Heb ik hier in
getennist, zonder waarschuwing
voor de medische risico's?" vraagt
de Amerikaanse Nicole Gibbs zich
op Twitter vertwijfeld af, verwij
zend naar een artikel over de moge
lijk kankerverwekkende deeltjes in
de lucht.
De woede van de spelers richt
zich in eerste instantie op de orga
nisatie van het toernooi, die in hun
ogen commerciële belangen boven
hun gezondheid plaatst. Wat de
klagende spelers daarbij niet helpt,
Federer en Nadal
denken alleen aan
zichzelf en hun
eigen carrière
is dat er in het tennis geen officiële
standaard is.
Richtlijnen
Veel spelers wijzen naar richtlijnen
van de Amerikaanse bond NCAA,
die de belangen van studentenspor
ters behartigt. Die bond raadt spor
ten in de buitenlucht vanaf een
luchtkwaliteitsscore van 150 af. In
Melbourne schommelde die waarde
gisteren rond de 200, en in de dagen
daarvoor was de zogeheten Air Qua
lity Index zelfs nog hoger. Met an
dere woorden: als er ook voor de
tennissport zulke afspraken waren
geweest, dan zouden de kwalifica
tiewedstrijden zijn afgelast.
Het leidt tot een schisma binnen de
sport. De kleinere goden vinden dat
de toppers hun verantwoordelijk
heid niet nemen. ,,Het moet van de
grote jongens komen", zei de Cana
dees Brayden Schnur, een nobody
in het tennis, gisteren na zijn kwa
lificatiewedstrijd, die volgens hem
gespeeld werd in omstandigheden
die '100 procent niet normaal' wa
ren. ,,Maar Roger Federer en Rafael
Nadal zijn een beetje egoïstisch. Ze
denken alleen aan zichzelf en hun
eigen carrière."
Terwijl de toppers binnen mogen
trainen, waar de lucht veel schoner
is, worden de kwalificatiewedstrij
den buiten gespeeld. ,,Misschien
moeten we het recht om hetzelfde
behandeld te worden als de toppers
zelfverdienen", oppert de Brit Liam
Broady, ook al geen hoogvlieger.
,,Maar we zijn allemaal mensen. Het
lijdt geen twijfel dat het nogal slecht
voor je is om in deze omstandighe
den buiten rond te rennen."
Vermeulen (42) zit al ruim twee
weken aan de andere kant van de
wereld. Hij begeleidde zijn Rhe-
nense pupil Bibiane Schoofs eerst
bij een toernooi in Auckland, in
Nieuw-Zeeland. ,,Daar begon het
al", vertelt hij vanuit zijn hotelka
mer. ,,Op een gegeven moment
kleurde de hemel helemaal oranje.
Dat was een heel vreemde ge
waarwording, normaal is het daar
overdag helder blauw."
Daarna reisde het koppel door
naar de Australian Open, waarbij
Schoofs in de eerste ronde van
de kwalificaties werd uitgescha
keld. ,,De eerste dagen dat we hier
zaten, waren de omstandigheden
nog prima. Maar nadat de wind
draaide, kwam de rook deze kant
op. We zitten hier nu in de mist,
maar je ruikt niks. Wel of niet ten
nissen, dat is nu hier de dis
cussie. Een benefiet-
toernooi, met onder
anderen Maria Sha-
rapova, werd hier al
afgelast. Maar de
kwalificaties van de
Australian Open jgï""'
In India en China zie je
tijdens het douchen
een zwart laagje van
je lichaam komen
zijn gewoon aan de gang. Eén
speelster, Dalila Jakupovic, gaf tij
dens de partij op omdat ze last had
van haar luchtwegen."
Vermeulen weet dat het
niet fijn is om te sporten
onder dergelijke omstan
digheden. ,,Mddr", zo
stelt hij, „over de lucht in
India en China, waar wij
vaak de wat kleinere toer
nooien spelen, hoor je nie
mand. Daar is eigenlijk altijd zulke
slechte lucht. Dat komt dan niet
door bosbranden, maar door de
vervuilende fabrieken en het vele
verkeer. Ik ga daar wel eens hard
lopen. Dan kom je ook met pijn in
je keel terug in je hotelkamer en
zie je tijdens het douchen een
zwart laagje van je lichaam ko
men."
Mondkapje uitverkocht
,,In Azië zie je heel veel mensen
met een mondkapje op lopen. Dat
is daar een normaal beeld", vertelt
Vermeulen verder. ,,Hier in Mel
bourne zie je het nu voor het eerst
ook. Ik hoorde dat de privé-chauf-
feur van Daniil Medvedev op pad
werd gestuurd om een mondkapje
te kopen voor de vrouw van die
Russische topspeler. Hij was twee
uur bezig geweest; nergens kon-ie
er eentje vinden, overal waren ze
uitverkocht."
Donderdag stapt Vermeulen
weer in het vliegtuig. Terug naar
Nederland, naar de schone lucht.
donderdag 16 januari 2020
Tennissen in de rook: ongezond,
en een bron van conflicten
Sander van Mersbergen
Rotterdam/Melbourne
- Brayden Schnur, tennisser
Hoewel het inmiddels is gaan
regenen is bij de Australian
Open veel te doen over de
slechte luchtkwaliteit. De bos
branden zijn niet al te dichtbij,
maar de wind staat ongunstig
en dus waait de vieze rook over
het tennispark in
Melbourne. Vlissinger Sven
Vermeulen, als coach aanwezig
down under, snapt de ophef.
„Omdat het gebeurt bij een
Grand Slam-toernooi." Maar te
gelijk stelt hij dat elders de om
standigheden niet veel beter
zijn. ,,In Azië zie je zelfs zelden
een blauwe lucht."
Roeland van Vliet
Melbourne
-Sven Vermeulen
Zowel op de tribune als op
het veld vormt de rook een
groot probleem. Tennisster Da-
lila Jakupovic (r) moest haar
wedstrijd zelfs opgeven.
FOTO SCREENSHOT FOX SPORTS
