Al verfilmd
toen het
nog moest
gebeuren
10 NIEUWS
Emeritus-paus Benedictus XVI zegt in
een vandaag uitgebracht boek dat het
celibaat onmisbaar is voor het
priesterschap. Juist nu de huidige paus
Franciscus het celibaat wil versoepelen.
y
VATICAAN BOEK
De ophef over Van de Diepte uit
onze Harten heeft ertoe geleid dat
Benedictus XVI de uitgever giste
ren heeft gevraagd zijn naam als
co-schrijver van het boek te
schrappen.
Toen Joseph Ratzinger zeven
jaar geleden terugtrad als Paus
ontstond een unieke situatie.
Vanaf dat moment lopen er twee
pausen rond in het Vaticaan. De
gepensioneerde paus, Benedictus
XVI verdedigt nu openlijk de tra
ditionele katholieke regel van een
celibatair leven voor priesters. Het
is de meest openlijke poging om
een besluit van zijn opvolger Paus
Franciscus te beïnvloeden. De ti
ming ligt gevoelig. Franciscus
overweegt voor het eerst in bijna
duizend jaar om de regels te ver
soepelen en ook getrouwde pries
ters in zijn kerk toe te laten. De
versoepeling zou een oplossing
moeten bieden voor het nijpende
tekort aan priesters in het Amazo
negebied. In oktober vorig jaar
stemde twee derde tijdens een bis
schoppenconferentie al voór een
uitzondering van de regels voor dit
gebied.
Verschillend
De bemoeienis van Benedictus
werpt de vraag op of het wel een
houdbare situatie is: twee pausen
met zulke verschillende ideeën
binnen één kerk. Franciscus verte
genwoordigt de progressievere
kant van de kerk, terwijl zijn voor
ganger tot de conservatieve stro
ming behoort. De huidige paus
heeft een totaal andere benadering
in verschillende controversiële
dossiers, zoals homoseksualiteit,
echtscheiding en anticonceptie.
Vandaag verschijnt het boek, ge
schreven door Benedictus XVI en
kardinaal Robert Sarah. Volgende
maand verschijnt het werk in het
Engels. Nieuws over het boek
kwam eerder naar buiten door een
voorpublicatie afgelopen weekend
in de Franse krant Le Figaro. In het
boek staat dat de emeritus-paus
'niet langer kan zwijgen'. Hij
noemt het celibaat een essentiële
voorwaarde voor het priesterschap
en waarschuwt voor de verleiding
om dit op te geven: 'niemand moet
zich laten leiden door speciale
pleidooien, het theater, duivelse
leugens die het priesterlijke celi
baat kunnen aantasten'.
Binnen de kerk is geschokt gere
ageerd op de bemoeienis. Benedic-
tus XVI had immers beloofd dat
hij zich na zijn abdicatie in 2013
niet meer zou bemoeien met de
politiek in de kerk en zijn verdere
leven zou wijden aan het gebed.
Benedictus XVI heeft kennelijk
spijt gekregen van zijn medewer
king aan het boek en wil nu dat de
uitgever zijn naam als co-schrijver
verwijdert. Zijn persoonlijk secre
taris maakte dat gisteren bekend.
De afgelopen jaren werd Bene-
dictus XVI nauwelijks gezien. Op
92-jarige leeftijd oogt hij zwak,
maar zou mentaal nog gezond zijn.
Als reactie op het boek bracht
het Vaticaan een eerdere uitspraak
van Franciscus naar buiten waarin
hij zegt dat hij het celibaat ziet 'als
een geschenk voor de kerk, maar
dat bij pastorale nood in afgelegen
gebieden de regels zouden kunnen
worden versoepeld'. Ook de krin
gen rond Benedictus XVI roeren
zich. Volgens bronnen dichtbij de
gepensioneerde paus is het een
duidelijke mediastrategie, waar
Benedictus XVI volledig buiten
staat. Hij zou slechts een beperkte
bijdrage hebben geleverd over het
priesterschap. Van een met kardi
naal Sarah gezamenlijk geschreven
boek zou geen sprake zijn.
Twitter
In de nacht van maandag op dins
dag reageerde kardinaal Sarah ver
ontwaardigd via Twitter. 'Bepaalde
aanvallen lijken te insinueren dat
ik leugens verspreid. Deze laster is
bijzonder ernstig. Ik verspreid
hierbij de eerste bewijzen van een
nauwe samenwerking met Bene-
dictus XVI bij het schrijven van de
passage voor het behoud van het
celibaat.' Een paar uur later voegde
hij eraan toe dat de emeritus-paus
wist dat hun gezamenlijke project
een boek zou worden. Kardinaal
Sarah maakte drie aan hem ge
richte brieven openbaar van Bene-
dictus XVI, de laatste van 25 no
vember 2019, waarin hij akkoord
gaat met de publicatie van de laat
ste versie.
woensdag 15 januari 2020
GO
Paus Franciscus (r) tijdens
een ontmoeting met zijn voor
ganger paus Benedictus XVI.
Oude en nieuwe paus
botsen over celibaat
Eveline Rethmeier
Vaticaanstad
Twee pausen. Het fenomeen
leidde al tot een film: The
Two Popes. Daarin draait het
om een reeks fictieve ont
moetingen tussen paus Be
nedictus XVI en de Argen
tijnse kardinaal Jorge Mario
Bergoglio, de huidige paus
Franciscus.
De film is te zien op Netflix en
kreeg juichende recensies.
Ook van AD-filmrecensent Ab
Zagt, die zich hardop afvroeg
of een speelfilm over twee
hoogbejaarde religieuze lei
ders vermakelijk, onthullend,
ontroerend, filosofisch en
confronterend kon zijn? Zijn
antwoord: „Regisseur Fer
nando Meirelles krijgt het alle
maal voor elkaar in The Two
Popes.''
De film begint in 2005 als
paus Johannes Paulus II over
lijdt. De kardinalen kiezen dan
in Rome de conservatieve
Duitser Jozeph Ratzinger (ge
speeld door Anthony Hopkins)
als opvolger; ten koste van
een progressieve Argentijnse
tegenkandidaat Jorge Ber
goglio (Jonathan Pryce). Zo
traditioneel bestuurt Ratzin-
ger vervolgens de katholieke
kerk dat Bergoglio zijn ontslag
overweegt. Een fascinerend
gesprek volgt tussen beiden.
Want Ratzinger en Bergoglio
staan totaal verschillend in
het leven, zoals ook nu weer
blijkt. Ergens in de film zegt
de toekomstige, Argentijnse,
paus dat hij muren wil afbre
ken, dat het ook moet gaan
over de kloof tussen arm en
rijk en klimaatverandering.
,,Een huis kan niet zonder
muren, waar het om gaat is de
toekomst van de kerk zelf'',
antwoordt Benedictus.
Scene uit de film The Two
Popes, waarin de twee pau
sen ook totaal verschillend
in het leven staan.
FOTO PETER MOUNTAIN
