SCHOOLKEUZE 11
onderwijs rentek°rt",
honderd leerlingen, tweetalig, met
mavo, havo, vwo en gymnasium -
lukt het met hangen en wurgen om
genoeg leraren te vinden. Al moet de
trukendoos ervoor open. ,,Het voor
deel van middelbare scholen is dat
we kunnen verdunnen. We kunnen
besluiten om in een vak minder les
uren aan te bieden, zodat we minder
leraren nodig hebben. Dat is niet ide
aal, maar dat hebben we vorig jaar
wel met gym gedaan toen een docent
uitviel'', zegt rector Van den Eshof.
Om te zorgen dat alle lessen
Nederlands en wiskunde kunnen
doorgaan zet de school pensionado's
in. Bij klassieke talen is een klas in
tweeën gesplitst, zodat twee studen
ten (oud-leerlingen die vorig jaar
slaagden) kunnen lesgeven. Een op
leider in school ondersteunt de stu
denten. ,,Maar ja, dat zijn natuurlijk
allemaal tijdelijke oplossingen. Ei
genlijk doen we met deze maatrege
len niet meer dan pleisters plakken'',
erkent Van den Eshof.
Hoorcolleges
Het aantal studenten aan de leraren
opleidingen neemt al jaren gestaag af.
Bovendien werkt het protest van
basisschoolleraren door op middel
bare scholen: het beroep van leraren
heeft een slechter imago gekregen.
Het staat bekend als zwaar en matig
verdienend, terwijl docenten in het
voortgezet onderwijs meestal niet
ontevreden zijn over hun salaris.
Het Jacob van Liesveldt zet in op
het behoud van zoveel mogelijk
docenten. Ze krijgen de vrijheid om
met nieuwe onderwijsconcepten
aan de slag te gaan. Zo mag Wilma
Heikoop, docent klassieke talen, een
nieuwe manier van lesgeven ontwik
kelen: het geven van hoorcolleges aan
de bovenbouw. ,,Ik wil twee klassen
bij elkaar gaan zetten, zodat ze met
zijn allen instructie krijgen tijdens
een hoorcollege en daarna in werk
groepen verdergaan. Voor leerlingen
die hierna naar de universiteit gaan,
is dit een goede manier om te wen
nen'', legt de docent uit. Bovendien
kan het lucht bieden in het lesroos
ter. Want deze docent klassieke talen
hoeft op zijn minst één lesuur min
der te geven. ,,Ik vind het in eerste in
stantie belangrijk om ons onderwijs
te verbeteren, maar het is fijn als ik
daarmee
ook een
antwoord
kan bieden
Het afstands- op het lera-
proberen we vanden
eerst met de Eshof.
hogere klassen h^u*
gaan zien, weet het Jacob van Lies-
veldt nog niet. Docent Heikoop is
druk bezig om alles uit te denken. ,,Ik
moet zorgen dat ik zestig hoofdjes
kan bedienen. Ik moet ze meer aan
me zien te binden, zodat ze zin heb
ben om te luisteren. Maar ik houd er
wel van om van de gebaande paden
te gaan. Zolang de leerresultaten
maar goed blijven.''
Onbevoegd
Met het groeiende lerarentekort
loopt ook de druk op de kwaliteit op.
Het LAKS (Landelijk Aktie Komitee
Scholieren) kent klachten van leer
lingen die lessen missen. ,,We heb
ben zelfs gehoord van een examen
klas die maandenlang een bepaald
vak niet kreeg, omdat er geen docent
was. Die scholieren moesten de stof
zelf zien te leren'', weet voorzitter
Pieter Lossie. Ook zijn er klassen die
een tijd geen Nederlands of schei
kunde hadden, maar wel toetsen
moesten maken.
Ouders die het kunnen betalen,
laten hun kinderen in hun vrije tijd
bijspijkeren. Maar dat is lang niet
voor alle leerlingen weggelegd, waar
door ze niet allemaal dezelfde kansen
krijgen. ,,Veel collega's maken zich
daar zorgen over. Het verbaast hun
helemaal niets dat we sinds kort
slechter scoren bij internationale
vergelijking van schoolprestaties'',
zegt AOb-bestuurder De Boel.
Scholen zetten soms ook onbe
voegde docenten in. Hoewel onder
zoeken uitwijzen dat de lessen van
bevoegden het beste zijn, hebben
middelbare scholen soms geen
keuze. Ze zetten bijvoorbeeld een
tweedegraads docent (geschikt voor
onderbouw havo/vwo) tóch in de
bovenbouw neer of laten docenten
andere vakken geven dan waarvoor
ze zijn opgeleid. Bij het vak Neder
lands werd in 2018 8 procent van de
lessen onbevoegd gegeven. Voor het
vak informatica stond dat percentage
zelfs op 13,9 en bij techniek op 14,9.
Webcam-onderwijs
Op het Jabob van Liesveldt staat
slechts een enkeling onbevoegd voor
de klas. Om te voorkomen dat dat
aantal groeit, gaat deze school nu ook
met onderwijs op afstand experi
menteren. Docent Kevin Schuck
gaf les toen hij zelf op reis was in
Amerika. ,,Ik wilde niet langer al die
lessen laten uitvallen, dus nu geef ik
ze van een afstandje'', vertelt hij. De
leerlingen kunnen hem direct vragen
stellen, de docent ziet precies wie aan
het project werkt, geeft ter plekke
feedback op wat ze doen en via de
webcam geeft hij uitleg.
Schuck hoopt binnenkort ook in
het gewone rooster drie klassen op
hetzelfde uur te bedienen. Eén groep
zit fysiek bij hem in het lokaal, de an
dere twee volgen de les via de com
puter. De leerlingen rouleren steeds,
waardoor ze om en om live bij de
docent zitten. Schuck: ,,We gaan het
eerst met de hoogste klassen probe
ren. Het is echt een experiment om te
zien of ze genoeg discipline hebben
en wat de juiste balans is.''
Rector Van den Eshof kent de kri
tiek op 'af-
standson-
derwijs'.
Toch geeft
hij deze
van het VO is proef graag
een kans.
,,Als kinde
ren iets niet
snappen,
zoeken ze
nu ook vaak
een YouTube-docent voor uitleg. Wat
is de meerwaarde van een docent?
Vooral de feedback die hij of zij de
leerlingen geeft. Daarvoor willen we
docenten meer inzetten. We moeten
op middelbare scholen veel meer ex
perimenteren om het lerarentekort
structureel op te lossen.''
De komende jaren moeten middel
bare scholen hun best doen om meer
mensen te verleiden om leraar te
worden om het lerarentekort écht te
beteugelen. In de tussentijd zoeken
ze naar nieuwe manieren van lesge
ven om het ook met minder docen
ten te kunnen doen. Een herhaling
van wat er met zijn economiesectie
gebeurde, wil de rector hoe dan ook
voorkomen. ,,Ik ben het hele jaar met
dat vak in de problemen geraakt, om
dat ik geen vaste vervanging kon vin
den. Je moet op een school een klein
beetje ondernemer zijn. Als je dat
niet doet, blijft alles hoe het was.''
Het voordeel
dat we kunnen
verdunnen
GO DINSDAG 14 JANUARI 2020
zegt rector
—Kevin Schuck ges er pre
cies uit
Percentage
leraren in het voort
gezet onderwijs dat
ouder is dan 55 jaar.
Aantal leraren dat
gezocht wordt voor
'tekortvakken' als
Nederlands, Frans,
Duits, klassieke
talen, natuurkunde,
schei- en wiskunde.
AAA Wim van den Eshof,
rector: 'We moeten op
middelbare scholen veel
meer experimenteren om
het lerarentekort structu
reel op te lossen.'
AA Wilma Heikoop, klas
sieke talen: 'Twee groe
pen krijgen instructie tij
dens een hoorcollega en
daarna verder in werk
groepen.'
A Kevin Schuck, leraar
gespecialiseerd in
tweetalig onderwijs: 'Drie
klassen op hetzelfde uur
bedienen, één groep
fysiek in de klas, de an
dere twee volgen de les
via de computer.'
—Wim van den Eshof
