Hoge ambtenaar Belastingdienst weggestuurd
5
2020
luchtruim zullen sluiten. Luchtvaart
maatschappijen besluiten sneller niet
over zo'n gebied te vliegen, zeker als er
niet voldoende informatie is. Toch
vloog er woensdagochtend, een uur
na de Iraanse raketaanvallen op Irak,
nog een KLM-toestel over Irak. Dat
was op dat moment de beste beslis
sing, volgens de maatschappij, die la
ter woensdagochtend alsnog vluchten
over zowel Irak als Iran schrapte.
Verhoudingen
Beide rampen zetten internationale
verhoudingen op scherp. MH17 plaatst
Rusland tegenover Oekraïne, Neder
land en de westerse landen. Tot op de
dag van vandaag ontkennen de Rus
sen betrokkenheid bij de crash van
MH17. Het Kremlin prefereert alterna
tieve scenario's zoals dat het een Oe
kraïense Buk-raket is geweest. De Ne
derlandse justitie maakte vorig jaar de
namen van vier verdachten, onder
wie drie Russen, openbaar. De kans
dat zij bij de rechtszaak zijn die in
maart in Nederland begint, is klein.
PS752 stort neer als Iran en de Ver
enigde Staten elkaar bestoken. Beide
kemphanen hebben bondgenoten, die
nu ook partij kiezen. ,,Een ding is ze
ker. Dat toestel is niet geraakt door een
raket'', bezweert de baas van de
Iraanse burgerluchtvaart op een pers
conferentie. Alle conclusies die wor
den getrokken voordat de data uit de
zwarte dozen is geanalyseerd, zijn
voorbarig."
Groot-Brittannië en Canada, die
beiden burgers verloren in de crash,
zeggen - net als Nederland - inlich
tingen te hebben dat PS752 is neerge
haald. Op videobeelden lijkt dat zo.
Maar Canada en Groot-Brittannië zijn
niet neutraal, want beide bondgeno
ten van de VS in het conflict met Iran.
De slachtoffers stapten achteraf in
het verkeerde vliegtuigtuig op het
verkeerde moment. In beide gevallen
waren er geluksvogels die door een
toevalligheid hun vlucht misten. De
doden kwamen uit verschillende lan
den. Aan boord van PS752 waren 82
Iraniërs, 63 Canadezen, 11 Oekraïners
(bijna allemaal bemanningsleden), 10
Zweden, 4 Afghanen, 3 Britten en 3
Duitsers. Aan boord van MH17 op
nieuw Britten (10) en Duitsers (4).
Verder 193 Nederlanders, 43 Maleisiërs
en 27 Australiërs, 12 Indonesiërs, 4 Bel
gen en 3 Filippino's, een Canadees en
een Nieuw-Zeelander.
Vergeten drama
Twee dagen voordat het Oekraïense
toestel neerstortte, herinnerde de
Iraanse president Hassan Rouhani
zijn Amerikaanse ambtgenoot Do
nald Trump en de wereld nog eens
aan een vergelijkbaar en vaak vergeten
drama. In 1988 schoot de Amerikaanse
marine vlucht 655 van Iran Air neer.
290 mensen stierven (van wie 270 Ira-
niërs inclusief de bemanning) in een
Airbus A300 toen die boven de Perzi
sche Golf werd geraakt door een raket
van de Amerikaanse kruiser USS Vin-
cennes.
Dat gebeurde ook in een context
van wederzijdse vijandigheden, waar
bij een Iraakse piloot eerst per abuis
twee raketten afschoot op een Ameri
kaans schip dat hij aanzag voor een
Iraanse tanker. 37 Amerikaanse ma
trozen sneuvelden. De zenuwen wa
ren gespannen. Het Iraanse vliegtuig
volgde een reguliere en veilig geachte
route van de burgerluchtvaart. Na
enige tijd erkenden de Amerikanen
hun fout; de Airbus was aangezien
voor een F-14 van de Iraanse lucht
macht. Het volledige rapport werd pas
vijf jaar later vrijgegeven. Pas in 1996
betaalden de Verenigde Staten tien
tallen miljoenen compensatie aan na
bestaanden.
Uijlenbroek kan zich naar verluidt
niet vinden in de verschillende sce
nario's die op tafel liggen om de
dienst beter te laten functioneren.
Ambtenaren van de Belasting
dienst riepen eind november al op
tot maatregelen tegen leidingge
venden die verantwoordelijk wa
ren voor de toeslagenaffaire. Daar-
bij werden toeslagen voor kinder
opvang onrechtmatig stopgezet.
Medewerkers vinden dat betrokke
nen disciplinair moeten worden
gestraft.
Sommigen drongen aan op het
inschakelen van de Rijksrecherche,
zo bleek uit woedende reacties van
medewerkers op de Beeldkrant, het
intranet van de Belastingdienst.
Ambtenaren van de Belasting
dienst luchtten daar hun hart over
de affaire en drongen erop aan dat
alsnog 'verantwoordelijkheid' zou
worden genomen. Dit omdat ze de
reacties van de top van de Belas
tingdienst en staatssecretaris Snel
(Financiën) veel te slap vonden.
Snel stapte op 18 december op
vanwege de affaire. De gehele op-
positie zag het niet meer zitten met
hem en ook binnen de coalitiepar
tijen werd getwijfeld of Snel nog
wel de man was om de problemen
bij de Belastingdienst op te lossen.
Fraudeurs
De toeslagenaffaire draait om hon
derden, maar waarschijnlijk dui
zenden ouders die door de Belas
tingdienst ten onrechte zijn aange
merkt als fraudeur, waardoor zij
tot vele tienduizenden euro's aan
kinderopvangtoeslag moesten te
rugbetalen. Ten onrechte werden
zij door dwangbevelen en loonbe
slagen in grote problemen ge
bracht.
Hoewel Snel beterschap beloofde
en een regeling trof om de gedu-
peerde ouders te compenseren,
bleek een week voor zijn vertrek dat
ambtenaren bij de Belastingdienst
nog steeds te veel volgens de regel
tjes werkten en te weinig rekening
hielden met 'de menselijke maat'.
Minister van Financiën Wopke
Hoekstra verwacht dat een opvol
ger van de opgestapte Snel binnen
een maand gevonden zal zijn. De
minister, die de taken van Snel
heeft overgenomen, zei gisteren
het wel belangrijk te vinden eerst te
kijken naar de structuur van de Be
lastingdienst. Snel is immers de
derde staatssecretaris die door pro
blemen bij de dienst in het nauw
kwam: ook VVD'ers Frans Weekers
en Eric Wiebes lagen in het vorige
kabinet voortdurend onder vuur.
zaterdag 11 januari 2020
veel denken aan MH17
De ravage na de
vliegrampen met
vlucht PS752 en
MH17. De inzittenden
werden slachtoffer
van conflicten waar
ze zelf niets mee te
maken hadden.
FOTO AP, AFP
Jaap Uijlenbroek, directeur-ge
neraal van de Belastingdienst, is
de wacht aangezegd. De na
sleep van de toeslagenaffaire is
de reden dat hij binnen enkele
weken moet vertrekken, zo be
vestigen Haagse bronnen.
Laurens Kok
Den Haag
Jaap Uijlenbroek. foto anp
