w
Jf
8 ZEELAND
ZEEUWSE KNOPBAKBLIK JUBILEUMEXEMPLAAR
Tinka Leene uit
Sint Laurens
presenteert een
gelimiteerde
uitvoering van
haar Zeeuwse
knopbakblik. Om
het succes ervan te
vieren. Uitgevoerd
in roodkoper en
luxe gepresen
teerd. Een
collector's item.
Tien jaar geleden maakte
Tinka Leene haar eerste
Zeeuwse knopbakblik.
Het werd een onge
kend succes. Inmiddels
zijn er wereldwijd 70.000 exem
plaren van verkocht. De Duitse
bondskanselier Angela Merkel
kreeg er eentje tijdens de uitrei
king van één van de vorige edities
van de Four Freedoms Awards in
Middelburg en schreef een warme
dankbrief. En de teller loopt door.
,,Er komen nog dagelijks bestellin
gen binnen", zegt de ontwerpster.
Het bakblik is één. Tinka Leene
heeft haar Zeeuwse knopvorm be
wust niet gepatenteerd, zodat ie
dereen er gebruik van kan maken.
Dat is ook gebeurd. Voor chocola,
drop, kaas. Ook voor fietsbellen,
sieraden, theedoeken, tapijten, ca
deaupapier en nog veel meer.
Daarnaast publiceerde ze in 2012
het Zeeuwse Knopbakboek, met re
cepten uit Zeeland en 'de rest van
de wereld'. Vorig jaar werd de
mijlpaal bereikt van 25.000 ver
kochte exemplaren, waarmee het
vrijwel zeker de bestverkochte
Zeeuwse uitgave ooit werd.
Tinka Leene: ,,Toen ik in 2009
het knopbakblik voor mijn strand-
hokje in Zoutelande bedacht, be
loofde ik mezelf dat als het tien
jaar later een 'levend'
succes zou zijn, ik
iets bijzonders
wilde doen. Uit
dat idee is de
nieuwe kope
ren vorm
voortgeko
men." Ze
schuift een
van een le
ren handvat
voorziene
kartonnen
doos naar voren:
„Speciaal gemaakt
in China. Kijk, aan de
zijkant is de naam 'Zeeuwse
knop' ingelegd." Als ze de deksel
opent, ligt een in zwart fluweel
gevangen bakvorm te stralen. Uit
gevoerd in roodkoper: ,,Dat is heel
speciaal. Vroeger werden bakvor
men van koper gemaakt. Tegen
woordig niet meer. Ik heb moeten
zoeken naar een bedrijf dat die
voor me kon en wilde maken. Uit
eindelijk kwam ik in Portugal in
de omgeving van Porto terecht.
Het is een in lagen opgebouwd,
zwaar blik geworden. Met een
Je hebt de vorm,
met je eigen
ingrediënten maak je
het baksel. Dat is in
het hele leven zo
chromen binnenkant,
zodat jeer echt mee
kunt bakken. En
natuurlijk voor
zien van het
beroemde
haakje: als je
wilt kun je
de vorm aan
de muur
hangen. Ik
laat er in to
taal honderd
maken. Elk
exemplaar krijgt
een jaartal en een
nummer in de rand:
2020 en dan het betreffende
nummer in de serie van honderd."
Het idee van het bakblik sluit
voor haar gevoel heel nauw aan bij
haar eigen leven: ,,Op mijn vijftig-
ste ben ik met het blik begonnen.
Dat was ook het moment dat ik
MS kreeg. Ik heb twaalf doppen
rondom op de rand van het blik
gemaakt. Die verwijzen naar de
twaalf maanden van het jaar, de
twaalf uren van de klok, de twaalf
uren van eb en vloed. Het blik gaf
me moed om door te gaan, on
danks mijn ziekte. Je hebt de
vorm, met je eigen ingrediënten
maak je het baksel. Dat is in het
hele leven zo."
Bewaren
In de deksel van de doos voor het
nieuwe koperen blik is een boekje
gemonteerd. De titel, naar een
tekst van Annie M.G. Schmidt: Ik
zou je het liefste in een doosje willen
doen en je bewaren, heel goed bewa
ren. Sla je dat boek open, dan krijg
je een beeldscherm voor ogen.
Tinka kan de film laten zien die
erop zal worden getoond. ,,Ik heb
op 31 juli vorig jaar een fotocamera
op statief gezet voor mijn strand-
hok, voor mij de meest inspiratie
volle plek die ik ken. Van zonsop
gang 6 uur tot zonsondergang 22
uur maakte ik 19.200 opnames. Die
is tot een film gemonteerd." Je ziet
de wolken, de zee, voorbij varende
schepen, het strand dat vol
stroomt met badgasten en hun
windschermen, parasols, koel
boxen, strandstoelen. Aan het eind
van de middag gaan de mensen in
omgekeerde richting. De beelden
passeren in versneld tempo, de
hele dag is gevangen in een film
van niet meer dan tien minuten.
Er is geen commentaarstem opge
nomen. Het geluid van de golven
en pianomuziek van Einaudi spre
ken voor zich.
Of het bakblik in gelimiteerde
oplage een poging is om het toch
al grote succes nog verder op te
rekken? ,,Je moet het zo zien", zegt
Tinka, ,,wat er met mijn bakblik
gebeurt is een heel mooi verhaal.
Ik ben geen geweldige boeken-
schrijver, ik ben geen geweldige
kok. Wat het bakblik is geworden
hebben we met alle Zeeuwen sa
men gedaan, doordat het verhaal is
doorverteld, doordat we met el
kaar gebakken hebben. En dat gaat
verder, nog steeds."
New York
Aan de presentatie is nog een
droom gekoppeld. Tinka: ,,Ik hoop
hier in oktober honderd dozen uit
te delen. De intekenaren komen
die persoonlijk ophalen. Ik foto
grafeer hen steeds met hun bak
blik. Die foto's ga ik tentoonstellen
in het MoMa, het Museum of Mo
dern Art in New York. Een bela-
COLLECTOR'S ITEM
chelijk idee, natuurlijk. Maar wie
had gedacht dat Angela Merkel in
het bakblik zou bakken? Het gaat
maar door. Dus ik ga kijken of het
MoMa mijn honderd portretten
wil exposeren."
donderdag 9 januari 2020
GO
Bakblik is succes van alle Zeeuwen
Jan van Damme
Sint Laurens
Tinka Leene bedacht tien jaar geleden het Zeeuwse knopbakblik.
Ze viert het succes met een speciale, gelimiteerde uitvoering.
FOTO'S BOAZ TIMMERMANS
- Tinka Leene
M Het collec
tor's item: het
roodkoperen
bakblik.
Belangstellenden kunnen op
het project intekenen. Per in
schrijver maximaal één doos
met blik en een eigen num
mer. Het koperen knopbakblik
wordt gemaakt in een oplage
van honderd stuks a 165 euro.
Elk blik wordt verpakt in een
speciale box met film. Inteke
nen kan via het mailadres
tinkaleene@zeelandnet.nl.
Het Zeeuwse Knopbakboek
won in 2013 de PZC-Publieks-
prijs. Een jaar later ontving
Tinka Leene in Beijing voor
haar boek de Gourmand
World Cookbooks Award.
