V
.,-^Sg
ZEELAND 3
ggK Mi
4L.J
aanse drugsbendes, zoals het Me-
dellmkartel van Pablo Escobar, zien
dat de markt in de Verenigde Staten
verzadigd raakt. Ze zoeken onont
gonnen gebieden en vinden die in
Europa. De oversteek valt samen
met populaire series en films als
Miami Vice en Scarface, die de mis
daad en het grote geld achter de co
caïnehandel laten zien.
Langzaam komt een stroom bol
letjesslikkers op gang richting
luchthaven Schiphol. De Neder
landse Antillen en Suriname vor
men de perfecte springplank rich
ting Nederland. Militair leider Desi
Bouterse wordt in 1986 al in ver
band gebracht met cokesmokkel.
Van hem wordt gezegd dat hij Pablo
Escobar meermaals ontvangt in Su
riname. In hetzelfde jaar wordt
profvoetballer Diego Maradona be
trapt op cocaïnegebruik na een
wedstrijd in Napels. De opmars van
coke in Europa is begonnen.
In opkomst
Ook de Bijleveldhaven is in op
komst. Het wordt in een jaar tijd de
belangrijkste haven van Nederland
voor koel- en diepvriesproducten.
In 1989 wordt de kade met nog eens
600 meter verlengd. Het aantal
schepen verdrievoudigt in die tijd.
Daarom wordt er in 1992 nog eens
400 meter kade bijgebouwd. Er
worden terminals gebouwd voor
vers fruit. De aanwezige bedrijven
willen de concurrentie aangaan
met Rotterdam en Antwerpen.
En dat lukt. Steeds meer fruitlij-
nen verkiezen Zeeland boven Rot
terdam en Antwerpen. De Bijle-
veldhaven heeft een aantal voorde
len. Het ligt aan open zee, dus sche
pen moeten niet nog eens een halve
dag doorvaren naar Rotterdam of
Antwerpen. De koel-vrieshuizen
liggen direct aan de kade. En de in-
frastructuur voor de doorvoer van
producten is uitstekend. Ook zijn
de kosten voor beloodsing, haven
rechten en aanmeren lager in Vlis-
singen-Oost.
Intussen heeft Vlissingen zijn
grootste cocaïnevangst ooit te pak
ken. In 1993 wordt er 32 kilo gevon
den, een record. Het schip Iceb-
reeze, geladen met bananen, is on
derweg naar de Duitse haven Ros
tock en wil proviand inslaan in
Vlissingen. Bij een routinecontrole
vindt de douane 32 kilo, verstopt op
het achterdek. Ook in Rotterdam
wordt met een totale vangst van
2000 kilo cocaïne dat jaar een record
gevestigd.
Van 1993 tot 2013 is in Zeeland
nauwelijks een rode draad aan co
caïnevangsten te ontwaren. De ge
tallen wijken sterk af van elkaar.
Het ene jaar wordt 57 kilo gevon
den, het jaar erop 0 kilo, vervolgens
weer 255 kilo, dan weer slechts 3
kilo. Twee vangsten springen eruit.
In 1997 wordt aan boord van het
schip Fogo Isle in Hansweert 1250
kilo cocaïne gevonden. Het is lan
delijk nieuws. En in 2003 vaart een
PU
gammel schip uit Panama naar
Antwerpen, maar krijgt motorpech
en wijkt noodgedwongen uit naar
Vlissingen. Daar wordt in de brand
stoftank 4050 kilo cocaïne gevon
den. Het is dan nog de grootste
vangst in Nederland ooit. Toch zijn
beide onderscheppingen eerder
toevalstreffers dan het gevolg van
een gerichte aanpak.
In het nieuwe millennium wor
den de kaarten in de Bijleveldhaven
flink geschud. Van Bon Vrieshuizen
gaat in 2005 failliet. De fruit-
terminal wordt gekocht door uien-
handelaar Jansen uit Kruiningen.
De fruiterminal zal uitgroeien tot
Zoomweg Zeeland Coldstores,
kortweg ZZC. De rest van de grond
en gebouwen gaat naar opslagbe-
drijf Daalimpex. Dat bedrijf gaat in
2009 ook failliet gaat en wordt over
genomen door Kloosterboer.
Serieuzer
In de jaren erna komen steeds meer
fruitlijnen richting Zeeland, vooral
bananen. Kloosterboer richt daar
naast bedrijven Labojuice (vruch
tensappen) en C-Port (dienstverle
ner) op. In 2012 komt ook de
Spaanse sapfabrikant AMC nog
naar de Bijleveldhaven.
Pas vanaf 2013 worden de vang
sten in Vlissingen-Oost serieuzer.
Het gaat niet langer om tientallen
kilo's, maar om honderden en in
sommige gevallen zelfs duizenden
kilo's per jaar. In Nederland woedt
inmiddels de 'mocro-oorlog' over
een verloren partij cocaïne van 200
kilo in de haven van Antwerpen. In
hetzelfde jaar wordt Vlissinger Vic
tor van den B. vermoord in de Do
minicaanse Republiek. De 'Mocro-
maffia' van Ridouan Taghi zou ach
ter de moord op hem zitten, ver
klaart kroongetuige Nabil B. later.
De 28-jarige Vlissinger zou firma's
en loodsen geregeld hebben voor
cocaïnesmokkel in de haven van
Antwerpen. Sinds 2015 is de pro
ductie van cocaïne in Colombia,
Bolivia en Peru drastisch gegroeid.
In 2017 werd zo'n 2.000.000 kilo
verbouwd. Dat komt mede doordat
het vernietigen van cocavelden met
bestrijdingsmiddelen in Colombia
sinds 2015 verboden is vanuit mi
lieuoverwegingen. Daarnaast viel
guerrillabeweging FARC er uiteen,
waardoor splintergroeperingen
zich massaal op de productie stort
ten. Het leidt tot een wildgroei aan
cocavelden.
Nieuw record
Die groei is in het klein terug te
zien in Vlissingen-Oost. Sinds 2018
lijkt er een vast patroon te komen in
het aantal Zeeuwse cocaïnevang
sten. In dat jaar wordt 3400 kilo co
caïne gevonden, het jaar daarop
weer zo'n zelfde hoeveelheid. In
2020 is er een nieuw record: 6800
kilo, waarbij in april 4500 kilo
wordt gevonden tussen bananen.
Het is de grootste vangst aller tijden
in Zeeland.
Ook in de Belgische haven wordt,
net zoals in Rotterdam, elk jaar
meer cocaïne onderschept. In 2020
zijn beide havens goed voor
100.000 kilo. Ter vergelijking, in
heel Europa werd in 2017 zo'n
140.000 kilo cocaïne onderschept.
De vraag naar cocaïne blijft toene
men, niet alleen onder jongeren in
West-Europa, maar vooral ook in
Oost-Europese landen. Daarnaast
neemt ook het gebruik toe in Aus
tralië, Rusland en Aziatische lan
den. En al die cocaïne wordt vooral
via Europa naar daar getranspor
teerd.
Toegangspoort
In de zomer van 2020 worden zeven
havenarbeiders in Vlissingen-Oost
opgepakt voor cokesmokkel. Wie
dacht dat daarmee het lek in de ha
ven boven is, heeft het mis. Nog
geen twee weken later wordt op
nieuw 200 kilo tussen bananen ge
vonden. En in september, novem
ber en december zijn er weer vang
sten van honderden kilo's. Het
einde van de cocaïnesmokkel via de
Bijleveldhaven lijkt dan ook nog
niet in zicht. Het blijft de belang
rijkste toegangspoort voor cocaïne
in Zeeland.
Laad- en loswerkzaamheden in de Bijleveldhaven in 1994. foto ruben oreel
M In november
2020 werd
500 kilo co
caïne onder
schept in Vlis-
singen. foto
DOUANE
De Bijleveldhaven in Vlissingen-Oost. foto pzc
Aanleg van een extra kade in
de Bijleveldhaven in 1992. FoTo
RUBEN OREEL
Zie ook: pzc.nl/smokkel
Morgen in deel 6: Het slot van
deze serie met een verslag van
de zitting
