w
tot 3
5
KAAKBEEN RESTAURATIE EN ONDERZOEK
De walviskaak hangt
sinds kort weer aan
de Campveerse
Toren in Veere. Het
onderkaak-been is
meer dan een
historisch relikwie dat
verwijst naar de
Noordse walvisvaart,
waar de belangrijke
havenstad Veere aan
deelnam.
e kaak hangt al sinds
jaar en dag aan het
Veerse havenhoofd.
Twee jaar geleden
dreigde het onder
kaakbeen uit de kettingen te val
len, waarmee het aan de muur
hangt. Het Veerse gemeentebe
stuur besloot niet alleen de ketting
te vervangen, maar ook de kaak te
laten restaureren. Een behande
ling met kunsthars moet er voor
zorgen dat het been, dat voor veel
argeloze voorbijgangers net zo
goed een deel van een boot zou
kunnen zijn, er weer een aantal ja
ren tegen kan.
De opknapbeurt gaf archeolo
gen de kans de kaak te onderzoe
ken op oudheid en echtheid. Tij
dens de Tweede Wereldoorlog
hing de kaak niet aan de muur en
het was de vraag of het originele
exemplaar na de bevrijding is te
ruggehangen. Bovendien was niet
zeker dat de Veerse walviskaak uit
de tijd van de walvisvaart stamde.
De nieuwste koolstofmetingen
wezen uit dat de kaak inderdaad
zo'n vier eeuwen oud is. Boven
dien werden tijdens de restauratie
onder meer een musketkogel, een
kleipijpje, een knoop van een
Frans uniform en een bikkel in het
kaakbeen gevonden. De histori-
sche kaak verzamelde zelf tijdens
eeuwen hangen aan de haven
muur - en eerder waarschijnlijk de
muur van het stadhuis - artefacten
uit de geschiedenis.
Een kaak van het grootste zoog
dier wees drie, vier eeuwen gele
den tijdens de hoogtijdagen van
de walvisvaart op macht van de
bewoner van het pand of van de
stad waar het gebouw stond, leert
de wisseltentoonstelling in Mu
seum Veere (locatie stadhuis). De
kaak duidde overigens niet alleen
op macht van stadsbestuurders of
leden van de gegoede burgerij,
maar stond ook vaak symbool voor
de kracht van het volk. Een groep
mensen met weinig opleiding kon
samen een walvis vangen en do-
den, terwijl het machtige dier met
één klap van zijn staart een schip
naar de zeebodem kon laten zin
ken.
De tentoonstelling Walviskaak
aan de muur, heel 2020 te zien,
wijst bezoekers van het stadhuis
niet alleen op het kaakdeel van,
vermoedelijk, een Groenlandse
walvis, maar ook op het Veerse
walvisvaartverleden. Na Amster
dam, Hoorn, Enkhuizen, Rotter
dam en Delft sloten ook de Wal-
cherse steden Veere, Vlissingen en
Middelburg zich bij de Noordse of
Groenlandsche Compagnie
aan. Op de expositie zijn schilde
rijen van, al dan niet gestrande,
walvissen en walvisvaarders te
zien en ook wat walvisbotten en -
wervels.
Bezoekers Veerle Wenselaers en
Marc de Wree (Vlamingen afkom
stig uit Lokeren en Destelbergen)
leren dat de Zeeuwen eigen traan-
kokerijen en traanovens hadden
op Spitsbergen en Jan Mayenei-
land. Veere profiteerde tot het vrij
geven van de walvisvaart in de
17de en 18de eeuw volop van de lu
cratieve handel in traanolie en
walvisvet.
293 wereldwijde rondreizen al vanaf 529,**
donderdag 2 januari 2020
GO
Walviskaak is echt en oud
René Hoonhorst
Veere
D
4 Het onder
kaakbeen van
een walvis
hangt weer
terug aan de
Campveerse
Toren.
Moskou St. Petersburg (nieuw!)
Maak kennis met het imponerende en
traditionele Moskou en het hippe en
culturele St. Petersburg
Groepsreis 7 dagen
Het Echte Bali
Alles wat 'godeneiland' Bali zo bijzonder en
geliefd maakt zit in deze indrukwekkende
reis
Groepsreis 15 dagen 8,6
Japan Compleet
Kyoto, Nagasaki, Tokyo, eeuwenoude
tuinen en fietsen op het platteland:
beleef Japan
Groepsreis 21 dagen 8,5
Heel veel Safari in Zuid-Afrika
Adembenemend! Ontdek wilde dieren
en de mooiste natuur in 4 verschillende
wildparken
Privéreis 18 dagen 4 itlELllÈ
Sapa, bergstammen, baaien en de
Mekong Delta
Een rondreis van Noord- naar Zuid-
Vietnam met uw eigen privéchauffeur
Privéreis 21 dagen 6
Marc De Wree en Veerle Wenselaers bekijken de expositie over de walvisvaart in het stadhuis van Veere. fotos dirkjan gjeltema
neemt je mee
105 wereldvmeSrivéreijjen
irden opNRV.nl
I ónze 88 wereldwijde gro<
voorde vopr
