J
KL
SSil «Iii§
-m
6
NEDERLAND 2019 EEN BANGE DAG
Met de aanval van Gökmen Tanis in een Utrechtse
tram in maart kwam Nederland dichter bij een grote
terroristische aanslag dan het ooit was. Een reconstructie
van de terrorismebestrijding op de meest angstige dag
van het jaar. ,,Ik wist meteen: dit is red alert.''
:T®r i«i®i
- - - -
RECONSTRUCTIE AANSLAG UTRECHT
10:55
24 Oktoberplein
Overvecht
Utrecht
mmm.
Chanel (16) ramt wanhopig op de deuren van de
tram, drukt dan weer als een maniak op de knop
ernaast. De scholiere was op weg naar een gezel
lige lunch, maar ze moet er nu al uit, weg van
deze plek waar mensen worden neergeschoten,
waar ze als ratten in de val zitten. Chanels moe
der is al op weg hierheen, via Whatsapp heeft
Chanel haar laten weten waar ze is.
'Wegwezen daar', had haar moeder gezegd.
Maar dat kan Chanel niet. Gingen die deuren
maar open. Dan is daar het sissende geluid. Ter
wijl een kier steeds groter wordt, struikelt naast
Chanel een meisje. Terwijl zij in de rug wordt
geraakt, sprint Chanel ervandoor, weg van de
ongure man die ze in zag stappen, maar aan wie
ze geen aandacht besteedde, tot hij begon te
schieten.
Zijn naam is Lokman. Althans, dat staat op het
naambordje bij zijn deur. Zo kennen zijn buren
hem dus in de Utrechtse wijk Overvecht. Het is
een man met twee gezichten. Soms is hij die
'vriendelijke' buur, die netjes gedag zegt in de
ochtend. Maar veel vaker is 'Lokman' een rond
uit rare vent.
Hij drinkt, rookt jointjes, wandelt rond met
een fles bier of wijn in de hand. Een vrome mos
lim is-ie alvast niet, schampert de buurt. Over
dag laat hij de drugsdealers aan huis komen. En
's avonds volgen de meiden; een beetje té jonge
meiden, als je het de buren vraagt.
Wanneer de deur naar zijn flatje openstaat,
komt een walm van hennep en alcohol de gang
in waaien.
Nu en dan wordt hij opgepakt door de politie.
Soms gaat het daarna beter. Maar steeds 'glijdt
hij weer af. Op een zekere avond staat 'Lokman'
midden in de woonkamer op en neer te sprin
gen. Hij bonkt op de muren en hangt zelfs even
aan het balkon. De politie neemt hem dan maar
weer eens mee.
Wat hij eigenlijk verder doet? Niemand weet
het. Ja, zijn kelder staat vol met fietsen. En hij
verhuurde zijn woning op zeker moment onder
aan een paar Polen. Misschien dat hij zo aan de
kost komt, denkt de buurt.
Maar plots is die 'aparte vogel' uit hun flatje op
18 maart van dit jaar het middelpunt van de
grootste klopjacht in de recente Nederlandse ge
schiedenis. De zwaarbewapende Dienst Speci
ale Interventies (DSI), de elite-eenheid van poli
tie en defensie, valt de woning van hun buur
man binnen.
Het is de culminatie van wat de bangste dag
van Nederland mag worden genoemd. Sinds de
terreuraanslagen in de VS, Londen, Madrid, Ber
lijn en Parijs vreest ook Nederland al jaren dat
het ooit 'aan de beurt gaat komen' met een aan
slag op willekeurige burgers.
Nu lijkt dat moment daar, sinds enkele uren
eerder schoten zijn gelost in een tram op het
24 Oktoberplein in Utrecht. Schoten, in een
volle tram; de terreuraanslag waarvoor zo lang
werd gevreesd, lijkt daar.
De Utrechtse districtschef Liesbeth Maas krijgt
binnen enkele minuten na het afvuren van de
MMLS
3
m&m
kogels telefoon van de hoofdofficier van dienst
bij de politie. Ze zit net aan de maandagse ma-
nagementvergadering. Het is business as usual,
tot dat ene belletje: 'Schietpartij. In het openbaar
vervoer. Meerdere slachtoffers. Vermoedelijk
één dode.'
Wat de boodschap angstiger maakt dan de
melding van een 'gewone' liquidatie, is informa
tie die via de meldkamer komt. Die krijgt be
richten dat de dader mogelijk alles live filmt en
via Facebook uitzendt. ,,Ik heb niks meer te ver
liezen, ik ga naar de moskee'', zou een man heb
ben gezegd.
Maas maakt meteen contact met collega Rob
van Bree. Het hoofd operaties van de politie
Midden-Nederland heeft er ook net de weekver-
gadering opzitten. Er waren relletjes op Urk dat
weekend, dat ook tot zijn gebied behoort. ,,Ik
hoop dat deze week rustiger wordt'', heeft hij
net gezegd. Die hoop is dus ijdel.
Van Bree en Maas weten: we moeten opscha-
len. Het scenario Manhunt ligt klaar voor uit
zonderlijke situaties als deze. Het doel is het 'on
der controle' brengen van de dader of daders om
meer slachtoffers te voorkomen. Een arrestatie
mag, maar een dodelijk schot ook. Dit zou zo
maar terreur kunnen zijn, dus mogen en moe
ten alle registers open.
dinsdag 31 december 2019
Rob van Bree, hoofd
operaties van de politie
Midden-Nederland,
krijgt melding van de
schietpartij.
De angst,
de chaos
en de
klopjacht
Tekst Carla van der Wal, Tobias den Hartog, Peter Koop en Yelle Tieleman
8'
De tram op het 24
Oktoberplein, kort
na de aanslag.
FOTO RICARDO SMIT
Den Haag
De aanslag vindt plaats
in Utrecht (rood). De
Landelijke Eenheid van
de politie zit in Drieber
gen (blauw). De politieke
besluiten zijn genomen
in Den Haag (groen).
Tram rijdt
van halte
richting CS
als Tanis op
passagiers
begint te schieten.
