zijn bezorgdheid
Ilona proeft
'Ik vond het eitje lekker.
Althans, ik had het idee dat ik
het lekker kan gaan vinden.'
23
'Het gele in het
gekookte eitje
kreeg ik pas
echt weg toen
ik er een lading
zout op had
gestrooid'
Wanneer mensen erachter ko
men dat mijn eetgewoonten
niet zijn zoals die van hen, is
er eerst ongeloof en fascina
tie. Ze denken dat ik vroeger
nooit mijn bord hoefde leeg te eten van mijn
ouders. Mijn ouders deden inderdaad niet
moeilijk, maar ik moest van al het eten op ta
fel minstens één hap proeven. Gedwongen
aan tafel blijven zitten tot het bord helemaal
leeg was, heb ik nooit hoeven doen.
De reden daarvoor is de ervaring van mijn
eigen moeder: ,,Ik moest vroeger altijd mijn
bord leeg eten. Dan zat ik met mijn zus de
hele avond in de keuken'', vertelt ze aan mij.
,,Nou, dat was niet leuk, hoor.''
Ouders en opvoeders spelen een cruciale
rol bij het aanleren van eetgewoonten, vertelt
diëtist Dominique Flink. ,,Zij bepalen als je
klein bent niet alleen wat je eet, maar ook
wanneer je dat doet. Ook verschillende op-
voedstijlen kunnen invloed hebben op eetge
woontes. Denk maar aan een toetje als belo
ning of juist geen toetje als straf.''
Toetjes namen mijn ouders me niet af. Wel
moest ik altijd wachten tot de rest klaar was.
Omdat ik vaak de groenten oversloeg, was ik
een stuk eerder klaar dan de rest. Als we
hutspot of zuurkool aten, had ik na drie mini-
happen mijn bestek al neergelegd.
,,Gebakken ei hoefde je ook nooit'', zegt
mijn moeder. „Waarom weet ik niet. De tex
tuur? Of vond je de geur van gebakken ei niet
lekker? Ik husselde het vaak, met ketchup er
bij. Misschien vond je dat er niet lekker uit
zien.'' Ze vertelt me dat ik er zelf voor koos
om het niet te eten. ,,Je vond het toen een gek
idee dat een ei uit een kip komt.''
Om eerlijk te zijn, denk ik er nu nog zo over.
Om die reden begon ik dit experiment bij de
bron: de kip. Die vond ik bij Micro Rondeel in
Den Haag, waar Hans Leneman op een klein
schalige manier 240 kippen houdt en eieren
verkoopt. Speciaal voor mijn komst heeft hij
de avond ervoor op zolder de kampeerspul-
len bij elkaar gezocht om een eitje te kunnen
koken én bakken, tussen de kippen (niet in
het hok natuurlijk).
Ik hoopte voor het proeven dat ik ei écht
lekker zou vinden. Maar, net zoals de kibbe-
ling, vond ik het niet vies en ook niet lekker.
Het gele in het gekookte eitje kreeg ik pas
echt weg toen ik er een lading zout op
strooide. Het wit was wel oké. Bij het gebak
ken eitje had ik hoge verwachtingen. En mis
schien verwacht niemand dit, maar ik vond
het lekker! Althans, ik had tijdens het proe
ven het idee dat ik het lekker kan gaan vin
den. Met dat resultaat ben ik tevreden.
Na het eten vroeg de eierboer me of ik me
nog goed voelde. ,,Hoezo zou ik me niet goed
voelen?'' vroeg ik aan hem. ,,Het komt we-
leens voor dat mensen ziek worden na het
eten van ei'', vertelt Leneman.
Stel, je wordt ziek van ei, dan heeft dat vol
gens diëtist Flink wel gevolgen voor de
smaak. ,,Als je ziek bent geworden na het
eten van ei, dan
kan je smaakge-
heugen dat opslaan
met als conclusie
dat ei niet lekker
is.'' Maar deze ne
gatieve ervaringen
kunnen wel bijge
steld worden, ver
telt ze. ,,Wanneer
je weer regelmatig
een hapje ei proeft
en je merkt dat je
er niet ziek van
wordt, dan kan de koppeling in je smaakge-
heugen veranderen naar positief.''
Er is dus hoop voor moeilijke eters zoals ik.
Gewoon blijven proeven, heb ik ondervon
den. Probeer dat proeven zo oppervlakkig
mogelijk te doen, geeft smaakexpert Bob
Cramwinckel mee als tip.
Zo leer ik ieder jaar weer iets nieuws wat ik
lekker vind, zoals parelhoen bijvoorbeeld.
Ook heb ik op aandringen van mijn vriend
pizza leren eten: 'Eet nou maar, je vindt het
sowieso lekker'. Hij had gelijk. Nu is het mijn
lievelingseten. Aan alle moeilijke eters: j j
bent degene die bepaalt of je iets lust of niet.
De regisseur van het hele gebeuren, dat ben
jij. Het klinkt misschien erg vreemd, maar ik
denk dat het zo in elkaar steekt.
als, op weg naar het einde van de
wereld of op weg naar huis. De ei
landen bleken ideale 'stapstenen'.
Een van de belangrijkste routes
voor de zeilschepen is ontdekt
door Nederlander Hendrik Brou
wer. ,,Hij zette de korte route
vanaf Kaap de Goede Hoop (Zuid-
Afrika) naar de Molukken op de
kaart. De Portugezen gingen nog
langs de Oost-Afrikaanse kust, via
de Indische Oceaan. Brouwer voer
in een rechte lijn richting Austra
lië om uiteindelijk naar het
noorden af te slaan. Hij
maakte gebruik van de
krachtige westenwind
die de naam Roaring
Forties draagt en een
snelweg op de oce
aan creëert.''
Volgens Dartnell
beïnvloedt de geolo
gie zelfs de politiek. Hij
wijst op de Black Belt, een
strook gesteente uit het Krijt
die zich in de VS uitstrekt van
North Carolina tot de Mississippi.
,,Het gebied bestaat uit districten
met altijd veel Democratische kie
zers. De bodem is vruchtbaar, ge
schikt voor plantages. Met de sla
vernij kreeg de naam een andere
betekenis.
Steenkool en ijzer waren de in
grediënten voor de Industriële Re
volutie. Olie zwengelde een tech
nologische revolutie aan. Nu eisen
de zeldzame aardmetalen een
hoofdrol op. ,,Metalen als gallium,
indium, iridium en palladium.
Voor onze smartphones, voor bat
terijen, voor windturbines. Bijna
85 procent van het hele periodieke
systeem zit in je broekzak. We
worden steeds afhankelijker van
deze metalen die vooral in China
en in Zuid-Afrika zijn te vinden.
Ze zijn een instrument voor geo
politiek. De handelsoorlog tussen
de VS en China gaat ook over deze
metalen.'' Dartnell zegt dat China
heel goed weet welke rijkdom het
heeft en dat het die moet koeste
ren. ,,Daarom legt China ook een
claim op het Tibetaans plateau.
Dat is de belangrijkste zoetwater
bron op aarde. Het wordt de derde
pool en de watertoren van de we
reld genoemd, omdat het zoveel
grote rivieren voedt. Als de aarde
opwarmt en droger wordt, is water
straks onze belangrijkste 'grond
stof'.''
Het is een van de pijnpunten
waarom de astrobioloog in Oor
sprong, in het nawoord, vooruit
kijkt. ,,De aarde heeft ons mensen
gevormd en de aarde heeft er on
der geleden. We hebben onszelf en
de aarde opgezadeld met een hoop
problemen. Met de klimaatveran
dering, met het grootverbruik van
alle natuurlijke hulpbronnen. Ho
pelijk kunnen we met al onze
technologie de boel weer repare
ren.''
GO ZATERDAG 28 DECEMBER 2019
repareren
Ilona Braat eet de komende weken producten die ze nog nooit in haar leven at.
Aflevering 4 (slot): hoort een ei er echt bij in haar voedingspatroon?
FOTO MARCO DE SWART
Kijk op de site bij /video
hoe Ilona meer leert eten
De rubriek Ik heb Geleefd keert terug op 4 januari. annemarie@dpgmedia.nl
Kagbeni,
Nepal
Het Tibetaans plateau.
China heeft een claim ge
legd op deze belangrijkste
zoetwaterbron op aarde.
FOTO GETTY IMAGES
