16
Karlijn van Houwelingen -
We zijn dommer, nerveuzer en minder
sociaal geworden van de smartphone,
ons nieuwe fantoomledemaat.
SINGEL
et voelt vreemd om
zonder te betalen de
winkel uit te lopen. Ik
ben krap een minuut
binnen geweest en
wandel nu naar buiten met een
broodje gegrilde groente. Aarze
lend heb ik nog even om me heen
gekeken toen ik het uit het koelvak
pakte - mocht ik het echt gewoon
in mijn tas stoppen? Hoefde ik
niets te scannen, of aan te raken?
En zouden de poortjes bij de uit
gang dan wel open gaan?
Ze gaan open, en probleemloos
verlaat ik de Amazon Go-zaak aan
42nd street in New York. Amazon
meent in de VS winkeltechnologie
vervolmaakt te hebben. Dankzij je
smartphone en een batterij senso
ren en camera's kun je 'kassavrij'
winkelen in 21 zaken in New York,
San Francisco, Chicago en Seattle.
Het concept groeit snel - in 2021
zouden drieduizend winkels ope
rationeel moeten zijn.
Zodra ik met mijn telefoon in
check, weet Amazon wie ik ben
('Hello, Karlijn') en rekent het be
drijf alles wat ik mee naar buiten
neem automatisch af met de cre
ditcard waarmee ik Amazon wel
vaker betaald heb. Menselijk con
tact is niet nodig. Bij Amazon Go
is je smartphone een portemon
nee en kassajuf ineen.
Ook als je niet in de buurt van
zo'n futuristische winkel woont,
kan de smartphone fungeren als
zo'n beetje alles. Bankfiliaal, ver
koopadviseur, netwerkborrel,
matchmaker in de liefde, encyclo
pedie, postbode, entreekaart,
stadsplattegrond, uitzendbureau,
taxicentrale, slaapkamerspeeltj e.
Nergens - zelfs niet in je eigen
brein - is zo veel informatie over
jou opgeslagen als in je telefoon.
Hij weet meer van je dan je beste
vrienden. Met wie je contact hebt
en wanneer, wat je tegen hen zegt,
waar je bent geweest, wat je koopt,
hoe je vingerafdruk eruit ziet,
welke intieme vragen je aan
Google hebt gesteld, en welke no
tities je voor jezelf opstelt. Wie
zou zich niet naakt voelen, als ie
mand zomaar door je berichten,
notities en foto's scrolt? Je tele
foon, dat bén je.
We zijn cyborgs geworden - half
mens, half machine, concludeert
'cyborgantropoloog' Amber Case,
die onderzoek doet bij het Insti
tute for the Future in Californië.
Onze telefoons doen dingen voor
ons die we vroeger zelf deden. Re
kenen bijvoorbeeld. Of dingen
onthouden - daarvoor hebben we
nu onze telefoon, als een soort ex
terne harde schijf bij ons brein.
Sommige filosofen pleiten ervoor
telefoons te behandelen als stoffe
lijk overschot, dat verbrand of be
graven moet worden.
Je zou haast vergeten dat tien
jaar geleden een Nokiaatje met
druktoetsen nog heel gewoon was.
Geen technologie werd zo snel
omarmd door de mensheid als de
slimme telefoon met aanraak-
scherm. De eerste iPhone, toen
nog niet zo heel erg smart, werd
ontwikkeld in 2007. Binnen een
decennium konden we niet meer
zonder. Het effect, zeggen sociolo
gen, is vergelijkbaar met de impact
van de industriële revolutie, of de
uitvinding van de drukpers.
Vroeg in de jaren tien waren we
nog hoopvol en optimistisch over
de slimme telefoons die ons alle
maal aan elkaar zouden verbinden
- online commentaaroorlogen
hadden we niet voorzien. Nu heeft
de technologie zijn problemati
sche puberteit bereikt, constateert
Amber Case. ,,Op mobiele media-
ZATERDAG 28 DECEMBER 2019 GO
El karlijn.van.houwelingen@persgroep.net
y @karlijnvanh
Geniet,
maar scrol
met mate
KARLIJN VAN HOUWELINGEN
