8 NIEUWS
INTERVIEW CAROLA SCHOUTEN
Sinds twee
maanden komt
minister Carola
Schouten thuis in
een leeg huis. Dat
valt haar soms zwaar.
In het tumult van de
stikstofcrisis snakt
ze naar tijd met de
mensen van wie ze
houdt.
De laatste maanden werkt ze bijna
dag en nacht. Carola Schouten (42)
is 'chef stikstof van het kabinet.
Als minister van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit moet
ze een oplossing vinden voor de
crisis waarin het land afgelopen
mei terechtkwam. De Raad van
State zette een streep door het
vergunningenbeleid van de over
heid: die hield te weinig rekening
met de natuur, en dat is illegaal.
Nu staat Schouten soms lijn
recht tegenover boeren die vrezen
dat zij hun bedrijf moeten opdoe
ken. De mest van Nederlandse
boerderijen zorgt voor bijna de
helft van de schadelijke stikstof
neerslag in de natuur. 'Met Carola
aan de macht wordt iedere boer
verkracht', stond deze week op
een protestbord op een van de
honderden tractoren die het
verkeer ontregelden.
,,Die nare teksten, daar kan ik wel
tegen'', zegt Schouten op haar
werkkamer in Den Haag. ,,Daar lig
ik niet wakker van. Ik snap wel dat
er boosheid is. Ik ben niet boos
over hun boosheid, integendeel.
Ik zie vooral uitingen van onzeker
heid. Boeren vragen zich af hoe
hun toekomst eruitziet. Ze weten
niet of hun kinderen het bedrijf
wel kunnen overnemen. Ik zou
niets liever willen dan die onze
kerheid wegnemen.''
Dat het kabinet de portemonnee
trekt voor stikstofarm veevoer,
stalsubsidies en regelingen om
boeren uit te kopen, staat vast.
Maar hoe die regelingen er precies
gaan uitzien, is nog onbekend.
,,We zetten nu stappen in dit
dossier, maar we zijn er nog niet'',
zegt Carola Schouten. ,,Ik denk dat
het helpt als steeds duidelijker
wordt wat we precies aan het doen
zijn. Dat we dit écht doen met het
oog op de boeren. Ik hoop dat we
de onrust volgend jaar kunnen
wegnemen.''
,,Je mag je stem laten horen, dat is
een groot recht in Nederland.
Maar besef wel dat je anderen met
je acties kan schaden. Met het
blokkeren van distributiecentra of
supermarkten kun je draagvlak
verliezen, het schaadt je eigen
zaak. De actievoerders moeten
ervoor zorgen dat ze die lijn niet
oversteken.''
,,Ja, maar daar geldt wel: hoe mas
saal en hoe lang? Daarin zitten
nuanceverschillen. Als men een
stukje de snelweg opgaat, en ook
weer eraf, dan is dat wat anders
dan dat je uren op de snelweg rijdt
en het hele land lamlegt. De orde
diensten proberen daar verstandig
mee om te gaan. In het algemeen
geldt volgens mij dat je ervoor
moet zorgen dat je de sympathie
van de mensen niet verliest.''
Ik snap dat er
boosheid is. Ik ben
niet boos over die
boosheid, integen
deel. Ik zie vooral
onzekerheid
,,Ik spreek nooit over dat soort
zaken. Het is beleid om daar niets
over te zeggen.''
2019: stikstofcrisis
2020: duurzaam
Ik weet wel hoe dingen kunnen
landen op een boerenbedrijf. Toen
ik jong was, werd het melkquotum
ingevoerd. Dat gaf ook veel onze
kerheid. Ik kan me herinneren
dat mijn vader daar met andere
boeren over sprak in studieclubjes.
Dat boeren met nieuwe regels
werden geconfronteerd, had een
enorme impact op hun leven. Ook
bij ons lag het vraagstuk op tafel:
gaan we grote investeringen in
onze stal doen om het bedrijf te
kunnen voortzetten? Die vraag
speelde na het overlijden van mijn
vader mee bij het besluit om de
boerderij te verkopen.''
,,Na het overlijden van mijn vader
hielpen mijn zussen en ik een paar
jaar om de boerderij draaiende te
houden. Meehelpen met melken,
de melktank schoonmaken, hok
ken uitmesten, het voer aanvegen.
Ik heb een oudere zus en een jon
ger zusje. Wij hadden alle drie niet
zaterdag 21 december 2019
GO
'Ik ken momenten
van zwaarmoedigheid'
PETER WINTERMAN
Met hun tractoren leggen de
boeren het land grotendeels lam.
Zit er wat u betreft een grens aan
de acties waarmee ze hun punt
willen maken?
Het is verboden om met een trac
tor op de snelweg te rijden. Daar
hebben veel mensen last van.
Waarom zegt u daar niet wat van?
Bent u zelf bedreigd?
U bent een Brabantse boeren
dochter. Toen u 9 jaar oud was,
overleed uw vader bij een onge
luk op de boerderij. Denkt u de
laatste tijd vaker aan hem?
,,Nee. Ik denk sowieso wel aan
hem, maar niet in relatie tot mijn
werk. Het is niet zo dat ik steeds
denk: wat zou hij ervan vinden?
Op 29 mei verraste de Raad van
State het kabinet met een uit
spraak over het Programma
Aanpak Stikstof (PAS). Opeens
kon voor allerlei projecten geen
vergunning meer worden afge
geven. Volgens de rechter moet
de natuur in Nederland eerst
herstellen, voordat méér stikstof
mag worden uitgestoten. Critici
vonden het te lang duren voordat
verantwoordelijk minister Schou
ten maatregelen aankondigde.
In maart gaat de maximumsnel
heid omlaag om de woningbouw
in Nederland vlot te trekken. Ook
de landbouw moet veranderen,
vindt minister Schouten. ,,De
Nederlandse boer is innovatief en
heeft altijd vooropgelopen. Ik wil
dat de boer voorop blijft lopen,
maar met een duurzame manier
van produceren. Meer in balans
met het milieu en de natuur.''
Carola Schouten op 1 oktober op het Malieveld voor de menigte boze boe
ren. FOTO ANP
Was dat een ingrijpend besluit?
