voor het platteland
Ilonaproeft
'Ik ben zenuwachtig. Maar stel
je niet zo aan, dacht ik nog.
Iedereen lust toch kibbeling?'
'Kinderen
vergaapten
zich aan de
trekkers en
gingen
ermee op
de foto'
'Hetgaat me nog
een paar porties
kosten tot ik
weet of ik het
echt lekker vind'
21
Moderne trekkers
hebben tegenwoor
dig al snel een
motorvermogen
van 400 pk.
vlogger, volledig gewikkeld in de groengele
John Deere-kleuren. Vossers: ,,Gaaf! Ik voelde
me een echte Verstappen in dat ding.''
Maar minstens zo blij was de veehouder toen
hij weer mocht uitstappen, om daarna weer op
de 2650 te stappen. ,,Als ik moet kiezen, rij ik
liever op de trekker dan in de auto.''
Onder de boeren woedt een prestigestrijd,
zoals je die ook ziet bij bezitters van sportwa
gens. Hupkes: ,,De een is gek van een Fendt, de
ander zweert bij een Massey-Ferguson. Ze ge
bruiken ook leuzen als 'Een echte vent rijdt op
een Fendt'.''
De liefde voor het voertuig is ook voorbe
houden aan de boer lijkt het. Ben je geen boer,
dan heb je geen trekker. Daar is het apparaat te
groot voor, en te duur bovendien. Want voor de
prijs van één serieuze trekker heb je ook drie
hele aardige middenklassers. Vroeger gold de
standaard dat je per paardenkracht (pk) 1.000
gulden betaalde, tegenwoordig ligt die prijs
tussen de 1.000 en 1.300 euro per pk. Bedenk
dat de krachtigste trekkers om het land te be
werken meer dan 400 pk hebben. 400 pk! Dat
is een onvoorstelbaar cijfer, alsof 400 paarden
je auto op gang trekken bij het stoplicht.
Maar hoe machtig, krachtig en indrukwek
kend de machines ook mogen zijn om protes
ten kracht bij te zetten, het moet ook eens afge
lopen zijn om overal maar heen te rijden met
de trekker, vindt boerin Hupkes. ,,Laten we als
jeblieft niet op pad blijven gaan met die din
gen, want er is maar één plek waar de trekker
thuis hoort: op de boerderij.''
Beretrots
Dan nog even terug naar die hit Lekker op de
Trekker van Mannenkoor Karrespoor uit 1991:
die is anno 2019 helemaal terug van wegge
weest. Het lied is zelfs de Top 2000 in gestemd
en dat maakt de mannen van het Overijsselse
koor beretrots. ,,Enorm mooi dat we na bijna
dertig jaar nog relevant zijn en blijven met
onze muziek'', zegt koordirigent Richard van
der Zee. ,,Want laat duidelijk zijn: de trekker is
en blijft onlosmakelijk onderdeel van de cul
tuur op het platteland.''
Ilona Braat eet de komende weken producten die ze nog nooit in haar leven at.
Aflevering 3: kibbeling, uiteraard op de Visafslag in Scheveningen.
oen ik nog op de basisschool zat,
kwam mijn oma tussen de middag
zo nu en dan op bezoek. Vaak ging
ze eerst langs de plaatselijke vis
boer op de Markt in Oosterhout.
Dan kocht ze voor mij en mijn zussen een
portie kibbeling, extra gekruid. Het hele huis
rook ernaar.
Mijn zussen blij, want met mij hoefden ze
toch niet te delen ('Wel chill dat jij niks
hoefde, aldus mijn zus'). Proeven heb ik nooit
gedaan, de geur alleen al was genoeg om mij
op afstand te houden.
Als je vis niet lust, accepteert je omgeving
dat makkelijker dan als je doorsnee voedings
producten als kaas en ei niet eet. Vooral de
graten worden door veel Nederlanders niet op
prijs gesteld, vertelt Benhazi van Roeleveld
Vis me terwijl hij verse zeewolven fileert. De
spetters vliegen in het rond.
Als je vis met graten eet en het lekker vindt,
is het misschien makkelijk om te zeggen dat
die graten niets voorstellen. ,,Maar die graten
stellen dus echt wel wat voor'', vertelt Bob
Cramwinckel, expert op het gebied van smaak
en alles wat daarbij komt kijken. ,,Die zorgen
er juist voor dat het eten voor sommige men
sen niet goed is te verdragen in hun mond.''
Kibbeling - omdat er geen graten in zitten -
is daarom ook geliefd bij mensen die amper
vis eten.
De geur bij de visboer op de Visafslag in
Scheveningen ruikt precies zoals die in Oos
terhout. Ik ben zenuwachtig, maar bovenal
ben ik nieuwsgierig. Is kibbeling echt zo lek
ker als iedereen mij wil doen geloven? Als dat
zo is, waarom eet ik het dan niet? Stel je niet
zo aan, dacht ik nog. Iedereen lust toch kibbe
ling. Ik hoef in ieder geval geen haring naar
binnen te schuiven. Die zou er net zo snel
weer uitgekomen zijn, ben ik bang.
Met een portie voor mijn neus wordt het
toch echt werkelijkheid: ik ga voor het eerst
kibbeling eten, met bijbehorende saus (ook
een kleine overwinning, want op dat gebied
eet ik alleen ketchup en appelmoes). Eens kij
ken wat ik gemist heb al die jaren. Het ziet er
niet per se walgelijk uit. Het heeft zelfs wel
iets weg van een kipnugget.
Na de eerste hap weet ik eigenlijk niet wat ik
moet denken. Is het lekker? Mwah. Is het vies?
Nee, dat ook niet. Gewoon gefrituurde vis. Ik
eet drie van die visklompjes. Hoe het kan dat
iemand dit graag eet (uitzonderingen daarge
laten), daar heb ik zelf ook geen verklaring
voor. Kibbeling is voor nu goedgekeurd, maar
het gaat me nog een paar porties kosten tot ik
weet of ik het daadwerkelijk lekker vind.
,,Soms is het nodig om iets tien tot vijftien
keer te proeven voordat je lichaam de smaak
herkent en ook echt onthoudt'', legt diëtist
Dominique Flink uit. Iedere smaakervaring,
zowel de positieve
als de negatieve,
'bewaar' je in je
smaakgeheugen.
,,Dit smaakgeheu-
gen kun je trainen
en groter maken'',
zegt Flink. Vandaar
dat mensen nu iets
lekker kunnen vin
den wat ze vroeger
bijvoorbeeld niet lustten, zo verklaart de dië
tist.
Het kan ook aan de omgeving liggen of je
iets lekker vindt of niet, weet Cramwinckel.
,,Stel, je bent op vakantie en je eet iets nieuws.
Dat kan je op het moment heel lekker vinden.
Dan ligt dat niet alleen maar aan het eten,
maar ook omdat het vakantie is en je bent bij
voorbeeld in een prettige stemming'', vertelt
hij. ,,Later denk je: lekker, laat ik het nog eens
eten.''
Maar de smaakexpert vertelt me ook dat de
verantwoordelijkheid voor mijn karige eetge
woonten niet alleen bij mij ligt. De tijd speelt
ook een rol. ,,Je hebt de tijd natuurlijk een
beetje tegen, want er zijn zo veel alternatie
ven'', vindt Cramwinckel. ,,Op het moment
dat er maar heel weinig zijn of er is echt
sprake van honger, dan word je gedwongen
om te eten wat de pot schaft. Dat is nu niet zo,
je kunt gewoon uitwijken. Je kunt zeggen: dit
eet ik niet. En dan eet je gewoon wat anders.''
Kijk op de site bij /video
hoe Ilona meer leert eten
De rubriek Ik heb Geleefd keert terug op 4 januari. annemarie@dpgmedia.nl
GO ZATERDAG 21 DECEMBER 2019
FOTO ARCHIEF
FOTO MARCO DE SWART
