'Opgekropte woede jonge boer komt naar buiten'
BOERENPROTEST
4
mmm
donderdag 19 december 2019
Spookrijden op de
A12 en barbecuen op
de A1. Ondanks vele
overtredingen besloot de
politie protesterende
boeren niet massaal op
de bon te slingeren.
Boeren en bouwers blokkeerden on
der meer snelwegen en distributie
centra van winkels. Her en der in het
land zorgden ze voor veel overlast en
hinder. Bekeuringen werden niet of
nauwelijks uitgedeeld. De teller bleef
staan op ruim honderd boetes.
Heel wat Nederlanders steunen de
boeren nog in hun strijd tegen de
(stikstof)regelgeving, maar er is ook
veel verontwaardiging over de pro
testacties die vooral op de weg tot veel
overlast leiden. De hele dag stonden er
files, soms met meer dan twee uur
vertraging. Mensen kwamen te laat
aan op hun werk of waren niet op tijd
bij hun patiënten. „Begrijp ik het goed
dat wetten en regels niet meer van
toepassing zijn? Onnodig links rijden,
rechts inhalen, overheidsgebouwen
blokkeren: allemaal toegestaan? Beetje
oneerlijk. Treed eens op tegen boeren
protesten", aldus een twitteraar.
Begrip
De politie heeft begrip voor de veront
waardigde reacties, laat woordvoerster
Mireille Beentjes weten. ,,Zeker, maar
het was niet realistisch één lijn te trek
ken en overal hetzelfde te doen. In heel
Nederland is per situatie bekeken wat
voor iedereen de beste oplossing zou
Vaak is het
nou eenmaal
veiliger als
honderd
trekkers over
de snelweg
rijden in plaats
van drie
zijn. Soms hebben we bemiddeld,
soms bekeurd en soms zijn andere
grenzen getrokken. Wij waren op veel
plaatsen in Nederland met dit protest
bezig. Ons optreden hing af van af
spraken met betrokken burgemees
ters en onze eigen professionele in
schatting. Waar dat nodig was en de
veiligheid in het geding was, traden
we actief op. Vaak is het nou eenmaal
veiliger als er honderd trekkers over de
snelweg rijden in plaats van drie.''
Als voorbeeld van een situatie
waarin de politie optrad, noemt
Beentjes de barbecue van de boeren
op de A1. ,,Na een gesprek tussen de
burgemeester en de actievoerders was
de actie snel afgelopen.'' Ook toen
trekkers tegen het verkeer inreden op
de A12 greep de politie in en bege
leidde de boeren van de snelweg af.
De politie kwam op meer plaatsen
snel in actie. Zo werden op de A2 bij
Vught en op de A59 bij Rosmalen 21
tractoren van de snelweg gehaald en
bekeurd. Ook wierpen agenten blok
kades op om te voorkomen dat boeren
(overheids)gebouwen bezetten. Aan
houdingen zijn er volgens Beentjes
niet verricht. ,,Het was extreem druk,
maar grote incidenten waren er niet.''
Demonstratierecht
Berend Roorda, universitair docent
aan de Rijksuniversiteit Groningen en
gespecialiseerd in demonstratierecht,
legt uit dat er goed moet worden geke
ken naar het doel van een actie. ,,Als
een protest alleen wordt gebruikt als
dwangmiddel, valt dit niet onder het
demonstratierecht en kan er worden
ingegrepen. Goed voorbeeld daarvan
was de actie van de blokkeerfriezen op
de A6 bij Dokkum. Ze hielden andere
demonstranten tegen, dat mag niet.''
Volgens Roorda hebben politie, jus
titie en burgemeesters veel bevoegd
heden om op te treden tijdens de
monstraties. ,,Ze bekijken het per si
tuatie.'' Hij vindt wel dat de boeren
zich moeten afvragen of de publieke
opinie zich niet tegen hen keert als ze
doorgaan met grote protesten. ,,Zeker
als dit tot overlast leidt.''
Uit een enquête onder tweedui
zend boeren blijkt dat 65 procent
de radicale koers van Farmers De
fence Force (FDF) steunt. FDF ver
gaarde in slechts een paar maan
den tijd een enorme achterban.
,,Een achterban van vooral jonge
boeren die vechten voor hun be
staansrecht en het niet langer pikt
dat de landbouw wordt neergezet
als ouderwetse, vervuilende sec
tor. Opgekropte woede van de af
gelopen tien jaar komt nu naar
buiten. Woede die een stem krijgt
via FDF en niet via de traditionele
LTO'', verklaart André Arfman,
voorzitter van het Nederlands
Agrarisch Jongeren Kontakt
(NAJK).
Arfman legt uit dat boeren
smachten naar eenduidig over
heidsbeleid. ,,Zeker als je nog der
tig jaar wilt boeren, is het noodza
kelijk te weten waar je aan toe
bent. De overheid ging de laatste
jaren eerst linksaf met regels en
toen weer rechtsaf. Misschien
gaan ze volgend jaar wel recht
door. Tja, als je net tonnen hebt
geïnvesteerd in een nieuwe stal en
het moet weer anders, dan kom je
zeker financieel klem te zitten. Als
een politieke partij (D66, red.) dan
ook nog eens gaat roepen dat de
veestapel moet worden gehalveerd
en je krijgt er vervolgens nog een
een stikstofcrisis overheendan
heb je de poppen aan het dansen
en is het niet gek dat er harde ac
ties worden gevoerd.''
Hoogleraar rurale sociologie
Han Wiskerke van de universiteit
in Wageningen analyseerde de re
sultaten van het Trouw-onderzoek
en geeft aan enorm geschrokken te
zijn van de verharding onder boe
ren. Ruim 73 procent van de res
pondenten ontkent het stikstof
probleem. ,,We zagen anderhalf
jaar geleden tijdens een vergelijk
baar onderzoek nog het perspec
tief van de verduurzaming van het
boerenbedrijf, nu hoor je dat al
leen bij een kleine groep van bio
logische boeren. De rest lijkt afge
haakt, er is sprake van een tweede
ling op het platteland'', aldus Wis-
kerke in Trouw.
Bestuurder Arfman is juist een
stuk optimistischer als het gaat
om het verduurzamen van de
agrarische sector. Het NAJK deed
samen met KRO-NCRV ook on
derzoek. ,,Uit onze peiling bleek
dat 73 procent van de jonge boeren
aangeeft actief bezig te zijn om
hun bedrijf duurzamer te maken
met het oog op de toekomst. Een
nog groter aantal van 78 procent
wil stappen zetten richting kring-
looplandbouw of is daar al mee
bezig. Dat biedt dus wel degelijk
perspectief.''
GO
Boeren lappen regels aan
laars, slechts 100 boetes
Sanne Schelfaut
Utrecht
BW
- Air
1 4 Proteste
rende boeren
rijden met hun
trekkers tegen
het verkeer in
op de A12 bij
Oud-Dijk. foto
RIJKSWATERSTAAT
—Mireille Beentjes,
woordvoerster politie
Vooral jonge boeren zijn niet al
leen kritisch op de politiek, hun
eigen traditionele boerenorgani-
saties en de media, ze accepte
ren hun benarde positie ook niet
langer, blijkt uit onderzoek van
Trouw.
Sanne Schelfaut
Utrecht
Voorzitter NAJK André
Arfman. foto bert westenbrink
