Kenniscentrum delta stap dichterbij
Muziekpodium Zeeland
houdt helft subsidie
4
SERIE LANDBOUW IN CRISIS
De landbouw zit in een crisis. Politicoloog Herman Lelieveldt
sprak met Zeeuwse boeren. Hoe zien ze de
kringlooplandbouw? Kunnen ze de komende jaren nog een
fatsoenlijke boterham verdienen? Vandaag deel II in de
serie: de pluimveehouder.
Zeeland volgt vrijwel dezelfde
curve als de rest van Nederland.
Sinds 2017 is de vaart uit de econo
mische groei. In dat jaar scoorde
Zeeland nog 2,2 procent groei. Af
gelopen jaar was het 1,2 procent en
in 2020 gaat er nog eens 0,2 procent
van af. Zeeland vormt daarmee de
achterhoede van de BV Nederland,
maar presteert wel wat beter dan
Friesland, Drenthe en Limburg.
Flevoland is met 2,4 procent groei
het goudhaantje in 2020.
De economische groei is in 2020
voor een belangrijk deel het ge
volg van stijgende consumenten
bestedingen en hogere overheids
uitgaven aan bijvoorbeeld zorg.
Dankzij loonstijgingen en belas
tingverlagingen gaan vooral wer
kenden er in 2020 qua koopkracht
op vooruit. Zeeland is voor een
groot deel afhankelijk van de ex
port van producten, maar juist in
Zeeland belangrijke sectoren zo
als de industrie en de landbouw
doen een stapj e terug. Ook het van
export afhankelijk transport heeft
daar last van.
Handelsoorlog
Oorzaak van de teruglopende ex
port is bovenal onzekerheid in het
buitenland. Zo is de Zeeuwse eco
nomie bijvoorbeeld vrij kwets
baar voor de naderende brexit.
Ook de handelsoorlog tussen de
Verenigde Staten en China is van
invloed. Doordat wereldwijd de
vraag naar producten afneemt, in
vesteren bedrijven en hun afne
mers minder.
Verder remmen stikstof- en mi
lieumaatregelen de economische
groei af. Daarnaast valt op dat ook
de bouw een veer moet laten. Vol
gens ING staat tevens vast dat de
kleine bevolkingsgroei in de pro
vincie een dempend effect op de
economische groei heeft.
Werkloosheid
Ondanks die 1 procent groei in
2020 behoudt Zeeland de laagste
werkloosheid van het land. Zo'n 3
procent van de beroepsbevolking
zoekt naar een baan. Dat is erg
weinig. Er stonden in het derde
kwartaal van dit jaar zo'n 6000 va
catures open. Dat was al 10 pro
cent meer dan een jaar geleden.
Slot van het liedje is dat er meer
vacatures dan werklozen zijn. Be
drijven hebben last van het tekort
aan personeel. Eén op de vier
werkgevers zegt dat het gebrek
aan handen de ontwikkeling van
het bedrijf belemmert. De proble
men zijn het grootst in de zorg en
de horeca.
Koploper
In Zeeland komt alles wat met de
energieomwenteling te maken
heeft samen. De provincie telt in
dustriële bedrijven met een hoge
C02-uitstoot (Dow, Yara, Zeeland
Refinery), maar tegelijkertijd
wordt momenteel voor de kust
het enorme windmolenpark
Borssele op zee gebouwd. De
grote hoeveelheden groene ener
gie die het windpark al in 2020 aan
land brengt, bieden kansen om op
termijn een milieuvriendelijke
grondstof voor de industrie te ma
ken: groene waterstof. Deze inno
vatie is peperduur, maar kan de
Zeeuwse industrie een duurzame
koploper maken, denkt ING.
Iathieu Duvekot heeft
het maar druk met de
crisis in de land
bouw. 's Ochtends
heeft hij gedepu
teerde Jo-Annes de Bat al op bezoek
gehad. Dat provinciale bestuurders
zelf langs de boeren gaan om te ho
ren wat ze dwarszit, stelt hij enorm
op prijs. Het laat zien dat de acties
van oktober niet voor niets zijn ge
weest. ,,Natuurlijk ben ik naar het
Malieveld gegaan. Niet met de trek
ker, maar met de trein. Het was
prachtig. Iedereen stond daar als
één blok: akkerbouw, tuinbouw,
melkveehouders. Je komt er opeens
achter dat je niet de enige bent die
het zo moeilijk heeft. Iedereen
steunt elkaar."
Het verhaal van de Maatschap
Duvekot is het verhaal van een be
drijf dat zich keer op keer moet
schikken naar de wensen van de
Waarom de boeren?
Kijk eens hoe
onze uitstoot
verminderd is over de
afgelopen jaren
politiek en de grillen van de markt.
,,Wij begonnen hier in 1983 met
legbatterijen, maar vanaf 1 januari
2012 moesten die weg zijn, omdat
de welzijnsregels van de EU stren
ger werden. Wij bouwden onze
stallen in 2010 om, maar zeker vlak
na die datum stonden er in andere
lidstaten nog volop legbatterijen.
Dus zag je dat de verwerkende in
dustrie die goedkopere eieren daar
vandaan haalde, terwijl wij ons
hier netjes aan de regels hielden en
tonnen hadden geïnvesteerd."
Zomer 2014 werd duidelijk dat in
de scharreleieren geen muziek
meer zat. De ouders van Duvekot
wilden de handdoek in de ring
gooien, maar Matthieu vond dat
zonde. ,,Ik ben ermee opgegroeid.
Ik reed als mannetje met mijn
loopauto al tussen de kippen. Ik zat
als kind al tekeningen te maken van
stallen. Ik had altijd geroepen, ik
word boer, ik ga door."
Wakker Dier
Duvekot stapte daarom over op de
productie van eieren voor vleeskui
kens (zie kader). De supermarkten
hadden - na de acties van Wakker
Dier tegen de plofkip - de Kip van
Morgen in het schap gelegd. Dat is
een kip van een ander, trager groei
end ras en Duvekot besloot de be
vruchte eieren voor dat type te
gaan leveren. Hij kon de eerste ja
ren goed rondkomen met dit
nieuwe concept, maar langzaam
maar zeker werden de marges ook
hier weer krapper. ,,Je bent in de
pluimveesector enorm afhankelijk
van je toeleveranciers én je afne
mers. In het begin krijg je een prijs
waarvan je goed kippen kan hou
den. Maar op den duur gaat er
steeds een beetje vanaf. Die super
markten hebben te maken met een
consument die niet veel over heeft
voor de kip. En als er in de keten
'geknepen' moet worden, dan ko
men ze uiteindelijk altijd toch uit
bij de boer. De marges zijn nu heel
erg smal voor mij. Als er maar iets
misgaat, dan red ik het niet. Je moet
de taart eerlijk verdelen en ik heb
het idee dat dat niet gebeurt, ook
niet bij consumptie-eieren hoor.
Als die voor 7 cent van de boerderij
af gaan en voor 21 cent in het schap
Ruim een jaar geleden, op 5 no
vember 2018, zetten premier Mark
Rutte en zijn Vlaamse collega
Geert Bourgeois in Middelburg
hun handtekening onder een
overeenkomst om te komen tot
een grensoverschrijdend onder-
zoeksplatform voor vraagstukken
op het gebied van voedsel, water
en energie, gerelateerd aan de
delta.
De kar wordt getrokken door de
Universiteit Gent en Campus Zee
land. Onder die laatste noemer
werken onderwijs- en kennisin
stellingen, bedrijfsleven en over
heden in Zeeland samen. Dat
heeft inmiddels geleid tot de
bouw van het J oint Research Cen
ter (JRC) in Middelburg, een labo
ratorium waar onderzoekers en
studenten van Scalda, HZ en Uni
versity College Roosevelt (UCR)
aan de slag kunnen. In 2021 is het
JRC klaar.
Water
Stap twee is de introductie van
technische opleidingen bij UCR.
De eerste studenten zijn daar in-
middels aan de slag. Ook HZ en
Scalda gaan hun opleidingspro
gramma's verder aanscherpen,
met het accent op voedsel, water
en energie.
Lesprogramma
Met de handtekeningen van de
twee minister-presidenten is stap
drie in gang gezet. Hoogleraren
van de Universiteit Gent en UCR
gaan nu een onderzoeks- en les
programma schrijven rond deze
deltavraagstukken. Het samen-
werkingsplatform is de opmaat
naar een Vlaams Nederlands Ken
niscentrum Deltavraagstukken.
De provincie steekt 150.000 euro
in het platform. Andere financiers
zijn het Ministerie van Onderwijs,
de HZ, het NIOZ en de Universi
teit Gent.
Muziekpodium Zeeland (MPZ) be
houdt de helft van zijn provinciale
subsidie. ,,Een knappe prestatie",
zegt gedeputeerde Anita Pijpelijk
(PvdA, cultuur). Sinds 2016 hing
een korting tot nul als een zwaard
van Damocles boven de concertor
ganisator.
De programmering van MPZ was
te Walchers, vond Pijpelinks voor
ganger Ben de Reu. Hij stelde voor
de subsidie van ruim drie ton in
vier jaar terug te brengen tot nul,
tenzij de organisatie erin zou slagen
haar evenementen meer over de
provincie te spreiden en zelf meer
geld te verdienen. Dat is gelukt,
oordeelt het dagelijks provinciebe
stuur, dat daarom besloten heeft
voor 2020 een subsidie van 166.110
euro toe te kennen, de helft van vier
jaar geleden.
,,Het is een knappe prestatie ge
zien de enorme korting waarvoor
ze gesteld werden", vindt Pijpelink.
Ze betreurt wel dat de door de pro
vincie gewenste samenvoeging met
de Zeeuwse Concertzaal is stukge
lopen.
Volgens de gedeputeerde pakt
programmeur Maurits Portier ook
de organisatie op van het festival
Zeeland Jazz, dat afgelopen jaar
door persoonlijke omstandigheden
niet kon doorgaan.
woensdag 18 december 2019
GO
Zand in de
motor van
BV Zeeland
De Zeeuwse economie groeit
volgend jaar minimaal. ING
Economisch Bureau voorspelt
1 procent groei. De afkoelende
wereldeconomie gooit zand in
de motor van de BV Zeeland,
maar heeft nog weinig invloed
op de werkloosheid. Die blijft
rond de 3 procent schomme
len.
Frank Balkenende
Vlissingen
'Als er ook maar iets
Herman Lelieveldt
Zoutelande
- Mathieu Duvekot
Mathieu Duvekot: ,,De marges zijn nu heel erg smal voor mij.''
Het Vlaamse en Zeeuwse on-
derzoeksplatform voor delta
vraagstukken krijgt vorm. Het
dagelijks provinciebestuur
heeft dinsdag 150.000 euro uit
getrokken voor wat volgens ge
deputeerde Harry van der Maas
(SGP, onderwijs) kan leiden tot
een onderzoekscentrum 'van
internationale allure'.
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
