GEZOND
Hoe stop je een stalker?
20
Vraag het onze specialisten
Jaarlijks hebben zo'n honderdduizend Nederlanders
last van een stalker. In de meeste gevallen krijgen ze
ongewenste berichten opgestuurd, maar mishandeling
komt ook voor. Wat doe je als je wordt gestalkt?
Mijn vader bemoeit
zich met mijn
opvoeding
Ga ik na mijn burn
out terug naar die
competitieve sfeer?
Hoe combineer ik
mantelzorg met
een fulltime baan?
M* <Gl
Stalking is strafbaar, het valt
in de wet onder 'belaging'.
En toch blijkt het in de
praktijk moeilijk om men
sen ertegen te beschermen.
Denk aan 16-jarige Humeyra Ergin-
canli uit Rotterdam, die vorig jaar op
school door haar ex werd doodge
schoten na maandenlang lastig te
zijn gevallen. Zo'n trieste wending
komt gelukkig niet vaak voor. Maar
evengoed houden veel slachtoffers
vaak jarenlang last van de psychische
en emotionele gevolgen.
Volgens de wet is belaging 'het stel
selmatig en opzettelijk inbreuk ma
ken op je privacy'. Duidelijke voor
beelden zijn de ex die vervelende be
richten stuurt of een aanbidder die
ongevraagd bloemen laat bezorgen,
maar de buurman die leugens over
je vertelt of dreigt met geweld, valt
er ook onder. En ja, het zijn meestal
mannen. Stalkers willen wraak ne
men of angst aanjagen, ze willen je
dwingen iets te doen of te laten.
Soms maken ze daarbij gebruik van
fysiek geweld.
„Iemand die, nadat het uit is ge
gaan, vaker berichtjes stuurt, is niet
meteen een stalker'', zegt recherche
psycholoog Bianca Voerman, stal-
kings-expert bij de Landelijke Een
heid van de politie. ,,Dat is het wel als
hij je bedreigt, of als het zo heftig is
dat je doodsbang bent. Angst voor
een ex blijkt een goede indicator voor
het risico dat een slachtoffer loopt.
Als de overlast langer dan twee we
ken duurt, is de kans groot dat de
stalker doorgaat.''
Vroeg ingrijpen heeft effect bij on
geveer de helft van de stalkers, zegt
Voerman. Slachtofferhulp Nederland
adviseert een aangetekende brief
naar de stalker te sturen. ,,Geef daarin
duidelijk aan dat je er niet van ge
diend bent'', zegt woordvoerder Jytte
Reichert. ,,Zo kun je aantonen dat je
'Sommige
slachtoffers
schamen
zich, vooral
als de stalker
een ex-
partner is'
geprobeerd hebt het te stoppen.''
Volgens recherchepsycholoog
Voerman kan de politie een 'stop-
gesprek' voeren als je er melding van
maakt. ,,Vooral mensen die geen
strafblad hebben, houden daarna
vaak op.'' Ook raadzaam: breng je
omgeving op de hoogte. ,,En bewaar
al die vervelende appjes en brieven,
zodat je bewijs hebt.'' Wat je ook
doet, zoek vooral geen contact met je
stalker. ,,Sommigen willen een vin
ger aan de pols houden, maar het is
alsof je een shot geeft aan een ver
slaafde. Houd de stalker op afstand.''
Belaging is een zogeheten klacht
delict: de politie kan pas vervolgen
als je aangifte doet. Veel slachtoffers
zijn te bang dat het escaleert. Voer
man: ,,Bij onze aanpak staat veilig
heid voorop. Zo nodig nemen we ex
tra maatregelen: we kunnen mensen
aansluiten op het alarmsysteem
AWARE, dan kun je met één druk op
de knop de politie waarschuwen als
je stalker voor je staat.''
Om een stalkingsgeval te kunnen
beoordelen, wordt het zogeheten
screeningsinstrument SASH ingezet.
,,We kijken bijvoorbeeld of er sprake
is van bedreiging, heftige jaloezie of
conflicten over gezamenlijke bezit
tingen, allemaal zaken waardoor
slachtoffers grotere risico's lopen.''
Idealiter leidt aangifte tot een straf
proces tegen de verdachte, maar het
komt voor dat slachtoffers niet seri
eus worden genomen. Reichert van
Slachtofferhulp Nederland: ,,Dat is
frustrerend. Verzamel in elk geval zo
veel mogelijk bewijzen.''
Op belaging staat maximaal drie jaar
gevangenisstraf, al kan de rechter
hogere straffen opleggen. In de prak
tijk pakken vonnissen lager uit. Wel
wordt steeds vaker een contactver
bod opgelegd (in 2018 gold dit voor
het gros van de 876 stalkers). Je kunt
zelf via een kort geding een contact-,
locatie- of gebiedsverbod aanvragen
bij de civiele rechter. Je moet dan
dinsdag 17 december 2019
GO
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden,
hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl
PSYCHOLOOG
STEVEN PONT
Tja, die (groot)ouders zitten er
soms ook tussen... Maar niet jij
moet je daar iets van aantrek
ken, maar je vader. Hij heeft
namelijk een belangrijke stap
in zijn ouderschap overgesla
gen: stoppen jou te zien als
een kind. Voor sommige
ouders is dat moeilijk,
met name de ouders van
wie de eigen ouders die
vergissing ook hebben
gemaakt. Ze hebben
daardoor zelf vaak
ook niet geleerd dat de ouder
kindrelatie na de puberteit fei
telijk moet doorgroeien naar
een gezonde relatie tussen
twee zichzelf en elkaar res
pecterende volwassenen. Ze
houden te lang en te amechtig
aan hun positie als ouder vast.
En dat is niet alleen jammer
voor hun volwassen kind, maar
ook voor henzelf. Ze ontzeg
gen zich de kans om in hun
kind een krachtig mens te zien,
met zijn eigen keuzes en afwe
gingen. Geef je vader dit stuk
en laat dat het begin zijn van
een gesprek tussen twee
volwassenen, die beiden
in hun nieuwe rol moeten
groeien. Zo leert hij jou als
ouder van zijn kleinkind
te respecteren.
RELATIEFILOSOOF
JAN DROST
Het is belangrijk dat je je eerst
afvraagt waar die burn-out
vandaan komt. Zolang je dat
niet weet, is het moeilijk om
eruit te komen. Ligt het vooral
aan jezelf? Of aan de omge
ving waar je werkt of de men
sen daar? Als het niet goed
met ons gaat, ligt dat niet
altijd aan onszelf.
Ik sprak een keer een man
die bij ABNAmro werkte en
letterlijk misselijk werd van
de dingen die daar tij-
BEDRIJFSPSYCHOLOOG
ELLEN HUIJSMANS
Als uw ouders steeds meer
zorg nodig hebben en u komt
tijd tekort, dan zijn er verschil
lende mogelijkheden. Wettelijk
heeft u recht op zorgverlof. Op
rijksoverheid.nl kunt u daar
meer over lezen. In sommige
cao's zijn andere regelin
gen van kracht, dus bekijk
die ook. Hoe meer u met
uw werkgever overlegt en
aangeeft wat u nodig
heeft, en wat u wél kunt
bieden, des te mak-
dens beleidsvergaderingen
werden gezegd. In de pauze
stond hij over te geven op de
wc. Hij is er weggegaan. Wat
vind je: was zijn 'burn-out' een
goede of slechte zaak, een
teken van zwakte of van
kracht? Sigmund Freud zegt
het zo: 'Before you diagnose
yourself with depression or low
self-esteem, first make sure
you are not, in fact, surrounded
by assholes.' Is wat jij jouw
burn-out noemt een tekort
koming van je, een ziekte, of
het tegenovergestelde:
een gezonde reactie op
een ongezonde omge
ving? Als dat laatste het
geval is, gaat het nu mis
schien beter met je dan
je denkt.
kelijker is het om afspraken te
maken in geval van langdurig
zorgverlof.
Bespreek uw situatie ook met
collega's. Vaak zijn zij bereid
mee te denken. Geef daarbij
aan wat u wilt delen over uw
zorgen. En werk kan ook een
uitlaatklep zijn om even niet
bezig te zijn met zorg. Ook
andere werktijden, meer thuis
werken, tijdelijk andere taken,
weghalen van deadlines, meer
of juist minder denkwerk, kun
nen uw werk verlichten. In
de maatschappij waarin
veel mensen werken en
er meer zorg bij kinde
ren/ partners of ouders
komt te liggen, is het
heel belangrijk om
samen te werken.
'Zorg dat
schaamte je
niet verlamt'
BINA AYAR
Wanneer is er sprake van stalking?
Kun je het in de kiem smoren?
-JYTTE
REICHERT
Wat doet de politie?
Wat zijn juridische mogelijkheden?