ZEELAND GEBOEKT
7
'Republikeinen hebben
afslag 21ste eeuw gemist'
Chawwa Wijnberg
gaat gewoon door
Poëten
bezingen
seizoenen
21
Jaap van der Linde was burgemeester van de gemeente Kortgene van 1976 tot
1983. Hij schreef zijn herinneringen op. Kortgene vroeg een 'kerkelijk meelevende
PvdAer'. Ze kreeg een humanist.
maandag 16 december 2019
Er zijn maar weinig burgemeesters die de
moeite nemen. Daarom zijn de memoi
res van Jaap van der Linde (1938) best
bijzonder. Na het afscheid van zijn actieve
loopbaan nam hij de moeite om zijn herinne
ringen op te schrijven. Het gaat niet alleen
over zijn werkzame jaren, Terugblik en Over
zicht 1938 2016/19 is een compleet levensver
haal geworden. Van geboorte op een boerderij
in het dorpje Simonshaven op de Zuid-Hol
landse eilanden tot zijn leven als pensionado
in het Belgische Beerse.
Wat niet wegneemt dat de meeste van de 98
A4-pagina's worden besteed aan een terugblik
op de bestuurlijke loopbaan. Na een niet-afge-
ronde studie economie in Rotterdam werd
Jaap - Jacob Leendert Dirk - van der Linde in
1963 de eerste en enige medewerker van het
regionaal opbouworgaan in Voorne-Putten-
Rozenburg. Tot 1974 maakte hij in die sector
carrière.
Vermeldenswaard is ook dat hij in 1966 lid
werd van de PvdA. Pagina 22: De begrippen ge
lijkheidsociale rechtvaardigheid en solidariteit
spraken mij zeer aan en ik had grote bewondering
voor hetgeen Drees had gepresteerd, terwijl ook
aansprekende PvdA-voorlieden Anne Vondeling
en Joop den Uyl voor een rechtvaardig sociaal be
leid stonden.
Omarmd
In de welzijnssector zat hij vaak met gemeen
tebestuurders aan tafel. Die bestuurlijke kant
trok hem. In eigen kring kreeg hij al te horen
dat de burgemeestersketen hem niet zou mis
staan. In 1974 solliciteerde hij naar het burge
meesterschap van de gemeente Diever in
Drenthe. Daar viel de keus niet op hem. Jaap
gaf niet op, hij schreef en zorgde ook voor een
goed netwerk.
Ook de gemeente Kortgene leek aanvanke
lijk aan zijn neus voorbij te gaan. Toenmalig
commissaris van de koningin Boertien no
digde hem wel uit voor een gesprek. Pagina 23:
...maar het gesprek was in feite na 5 minuten afge
lopen toen hij begreep dat ik lid was van het Hu-
Terugblik 193812016/19
I en Overzicht
manistisch Verbond Hij merkte op dat zelfs de
PvdA-fractie van Kortgene gevraagd had om een
kerkelijk meelevende PvdA'er'. Uiteindelijk
bleek daar toch niet zo zwaar aan te worden
getild en werd hij door de Noord-Bevelandse
socialisten omarmd. Hij kreeg nog wel een
verrassend verzoek (pagina 24): Nadat het er
naar uitzag dat ik tenslotte burgemeester van
Kortgene zou worden, werd ik benaderd door een
Zeeuwse wethouder met de vraag om van Kort
gene af te zien omdat hij daarheen wilde, dat het
een unieke kans voor hem was en hij niet naar een
gemeente buiten Zeeland wilde. Op dat won
derlijke verzoek ben ik uiteraard niet ingegaan.
De gemeente met 3500 inwoners bestond in
die tijd uit drie kernen: Colijnsplaat, Kats en
Kortgene. In de ruim zes jaar dat Jaap van der
Linde daar burgemeester was, werd de aanleg
van de jachthaven van Colijnsplaat één van
zijn grootste projecten. Door een nieuwe dam
rond de haven hoefde de eigenlijke zeewering
minder te worden opgehoogd, zodat het dorp
meer voeling kon houden met het water. De
oud-burgemeester is er nog altijd trots op. Als
burgervader had hij redelijk wat in de melk te
brokkelen. Tegen commissaris Boertien heeft
hij wel eens gezegd: ,,Een burgemeester van
een kleine gemeente kan vrij ver een ver
keerde weg opgaan, voor hij wordt gecorri
geerd."
FC Groningen
Dat laatste overkwam hem niet. Hij werd na
Kortgene burgemeester in steeds grotere ge
meentes: Made en Drimmelen (12.000 inwo
ners) en Hoogezand-Sappemeer (35.000 in
woners). Daarnaast werd hij vier jaar voorzit
ter van FC Groningen. In totaal was hij 26 jaar
bestuurder. Jaap bewaarde al zijn agenda's uit
die periode. Die dienden als leidraad bij het
schrijven van de herinneringen.
Charles Groenhuijsen
komt vandaag naar Goes.
De oud-correspondent
van het NOS Journaal in Ame
rika geeft om 20.00 uur een le
zing in de bibliotheek aan de
Oostwal in Goes.
Groenhuijsen vertelt in Goes
over zijn boek Alles gaat voorbij.
Zelfs Donald Trump. Het is een
verrassende kijk op het heden
daagse Amerika. Je zou het niet
snel zeggen als je de Nederlandse
media volgt over het Amerika van
Trump, maar het is echt waar:
Amerika wordt in rap tempo een
progressiever land, schrijft de
oud-correspondent. De Republi
keinen hebben de afslag naar de
21ste eeuw gemist. Groenhuijsen
woont een deel van het jaar in
een plaats net buiten Washing
ton. In zijn boek analyseert hij
het huidige Amerika, vertelt hoe
Trump aan de macht is gekomen
en blikt vooruit naar de verkie
zingen van volgend jaar. De hui
dige Democratische fractie weer
spiegelt de veelkleurigheid van
Amerika, maar bij de Republikei
nen is het bolwerk van blanke
mannen onaangetast. Hoe lang
nog?
Een uitgave om even in de
zevende hemel te verke
ren, bijna letterlijk. In Alle
Hemelen van Chawwa Wijnberg
worden ze stuk voor stuk be
schreven, de zeven hemelen. De
tweede hemel bijvoorbeeld, een
soort sportschool waar geen
plaats voor kneusjes is.
Chawwa Wijnberg gaat ge
woon door, ook na haar dicht
bundel Het ontbreken hoor je niet,
vanwege haar ziekte aangekon
digd als haar laatste werk. Het
nieuwe boekje, oogstrelend ver
zorgd, bevat een sprookje, mis
schien wel een gelijkenis, waar
aan de schrijfster al een paar jaar
geleden begon. De lezer ontmoet
Mokmokvogels,
een Konijn met
de naam Haas,
een sprokkel
houtje en een
glimworm die
samen overeen
komstig de
sprookjeslogica houtwormen
voortbrengen. De bron van de
bloedrivier moet van haat wor
den gezuiverd. Daarvoor zijn ze
allemaal nodig: de dieren, de
mensen van goede wil, en na
tuurlijk de engelen met hun
spreekwoordelijke geduld.
Chawwa Wijnberg: Alle Heme
len - Éditions Spinet, hardco
ver, 62 pagina's, 17,50 euro.
Zeeuwse schrijvers
Het is de mooiste bloemle
zing voor alle seizoenen:
Weer en wind. 100 gedichten
en 100 gezichten (240 pag./ 19,95
euro/ Uitgeverij Thoth), samenge
steld door Boudewijn Bakker,
Helmi Goudswaard en Nicolaas
Matsier. Je komt volop Zeeuwse
gezichten en gedichten tegen. De
poëten bezingen storm en
sneeuw, en natuurlijk veel regen.
Ongetwijfeld het meest regent
het in Narrenwijsheid van J.C. van
Schagen, pokkepuntjes in het kille
strand, waar het seizoen verkeken is.
Ook de schilders houden van on
bestendig weer, zij het minder van
regen, al bekijkt een enkeling
het plenzen van achter het raam.
Het boek biedt
talloze varian
ts ten op de re-
1 gels van
J de Friese dich
ter Tsjêbbe
Hettinga: En
weerde wolken,
de wolken/
Steeds maar
weer de wolken. Het laatste woord
krijgt H.H. ter Balkt met zijn be-
hartenswaardige Leg de weerman
nen terug in de la waar ze vandaan
gekomen zijn.
Sommige gedichten zijn ver
weesd en sommige afbeeldingen
ontberen tekst, maar in veel geval
len zijn voor de gelegenheid poë
zie en illustratie gekoppeld.
Soms onverbiddelijk logisch, soms
een beetje vreemd. Naast In de
manteling van Domburg door P.C.
Boutens staat Ferdinand Hart
Nibbrigs Gezicht op
Zoutelande. Watersnood van Gerrit
Achterberg krijgt een illustratie
die naar 1799 verwijst in plaats
van naar 1953. Maar naast Wasgoed
van Piet Meeuse staat onontkoom
baar Vrouw bij een waslijn van An
ton Mauve.
Hans Warrens Nazomer op Wal
cheren, dat met een regel over pe
ren begint, krijgt een perenpor
tret. Bij welke dichter hoort eigen
lijk de weerkaart van de Zeeuwse
kunstenaar Marinus Boezem? Er
staat een gedicht van Menno Wig
man naast, maar Ter Balkts anti
weerman gedicht op de volgende
bladzijde is veel toepasselijker.
Het weer volgens de dichters. En
tegelijk is de bundel een verken
ning van het literaire klimaat. Ne
derland is, in de befaamde Boutade
van P.A. de Génestet, het land van
mest en mist, van vuilen, kouden re
gen. Een ware weerprofeet
blijkt schuil te gaan achter Ester
Naomi Perquin. Ze maakt de
schade op na de januaristorm
van 2018 en beschrijft hoe het land
in de droge zomer van hetzelfde
jaar naar regen smacht: Grote weer
man, aarde die/ ons kostbaar is, geef
ons heden regen.
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Flinke vinger in de pap
Jan van Damme
Jaap van der Linde
(links) met commis
saris van de koningin
Cees Boertien tijdens
de opening van de
vismijn en de jachtha
ven van Colijnsplaat
in 1981. FOTO PRIVÉCOLLEC-
TIE JAAP VAN DER LINDE
Jaap van der Linde: Terugblik en Overzicht
1938 2016/19 - Eigen uitgave, 98 pagina's,
17,50 euro, te bestellen via
linjai@telenet.be
Kaartjes a 10 euro zijn te koop
in boekhandels Het Paard van
Troje of De Koperen Tuin in
Goes.
Wppr pn winr
10 gezichten
Mario Molegraaf
