II
in bedrog
Geloven
8 ZEELAND
EXPOSITIE STADSKANTOOR IN GOES/
Het is 350jaar
geleden dat
Rembrandt
overleed. Tijd dus
voor weer een
Rembrandtjaar. Het
gemeentearchief
Goes levert een
aardige bijdrage.
Monnikenwerk
Een echte Rembrandt vind
je niet in het Goese Stads
kantoor. Het enige werk
van de meester dat ooit in
de buurt was, hing in de Magdale-
nastraat 7. De eigenaar bezat het
schilderij De begroeting van Maria
en Elisabeth uit 1640. Inmiddels
hangt het in Detroit. Met alles wat
ooit in Zeeland was en is verkocht,
zou je hier een schitterend mu
seum kunnen exploiteren.
Wat is er in Goes te zien? Om te
beginnen werk van de drie
Zeeuwse finalisten van het project
Lang leve Rembrandt. Het dichtst-
bij het origineel ligt het schilderij
van Piet en Mary Minnaard, De
De perfecte
fijnschildertechniek
van Karel Korfker
overtuigt, zijn
visie prikkelt
man met de gouden helm. Sfeer en
stofuitdrukking zijn raak getrof
fen. Het zelfportret met twee cirkels,
één van de laatste die Rembrandt
maakte, is het startpunt voor een
mooie eigen interpretatie door
Yvonne Kramer. Zij gaf de kop
weer op een tekenachtige manier,
het gezicht in bruine en zilverige
tinten, de kleding, baret en achter
grond bleven licht.
Karel C. Korfker schilderde een
kleine versie van De Nachtwacht,
waarin hij de oorspronkelijke kop
pen heeft vervangen door boeg
beelden van de zwarte gemeen
schap, van Jimi Hendrix tot Barack
Obama. Zijn perfecte fijnschilder
techniek overtuigt, zijn visie prik
kelt.
Laars
Samensteller Willy van Meegen
selecteerde verder werk van vier
eigentijdse kunstenaars dat een re
latie heeft met de Gouden Eeuw.
Modeontwerpster Floor Hermes
maakte een prachtige laars, die
verwijst naar het schoeisel dat je
ziet op 17de-eeuwse schilderijen.
Judy Hooymeyer liet zich inspire
ren door de meekrapteelt en
maakte van vilt een in rode tinten
uitgevoerde vaas die wordt geflan
keerd door golvende vormen met
zeepokken. Ook Ton Lamper toont
een vaas: een ingenieus bouwsel
waarin hij gebruikte etsplaten
combineert met scherven van te
gels en vaatwerk, dat hij in de uit
gezaagde openingen van de platen
bevestigde.
De prachtige mini-installatie
van Marijke Leertouwer belicht
Isabella de Moerloose, een eigen
zinnige vrouw die na het overlij
den van haar man, die haar eerder
had aangesteld als gouvernante
voor zijn twee opgroeiende kinde
ren, in Goes een linnenwinkel
dreef. Zij schreef een bijna 700 pa
gina's tellend boek over haar leven,
dat wegens de onorthodoxe opvat
tingen over huwelijk, opvoeding
en religie in Zeeland niet kon wor
den uitgegeven. Sterker nog, ze
werd verbannen en vond onder
dak in Amsterdam, waar haar boek
wel werd uitgegeven. Zij dreef er
een school, tot ze ook daar werd
gearresteerd wegens de goddeloze
dingen die zij de kinderen aan zou
leren.
Virtueel
De expositie omvat verder een
grote reproductie van één van de
schuttersstukken uit Historisch
Museum De Bevelanden, een aan
tal panelen met beeld en tekst over
Goes in de Gouden Eeuw en een
powerpoint over architectuur. In
vitrines ligt een aantal kledingac-
cessoires uit die tijd. De tekenin
gen waarin ze verwerkt zijn vor
men de zwakste schakel van deze
rijk geschakeerde expositie, die
zelfs een virtueel onderdeel kent.
Tim van Zalm, student media de
sign Scalda, maakte een 3D-ani-
matie van het pand Magdalena-
straat 7 die op afspraak met een
virtual reality-bril is te ervaren.
Het was geen groot artikel,
eerder marginaal. In één ko
lommetje werden in de za
terdagkrant van 7 december de
kerstcommercials van grootgrut
ters belicht. Het zijn veelal tranen
trekkers. In mijn puberteit keek ik
lang en jaloers naar plaatjes in tijd
schriften van mensen die oprecht
gelukkig kerst leken te vieren. Uit
eindelijk vond ik er een woord
voor: 'hypocriet'. De sfeer aan tafel
werd daar bij ons thuis niet beter
door. Geloven we liever in bedrog?
Op de site van de PZC staan on
der de kop 'Nieuwe kerstcommer
cials supermarkten zitten vol brok-
in-je-keelmomenten' ook de recla
mespots zelf. Ik keek ze en heus de
verhaaltjes zijn schattig of ontroe
rend. Sfeerbeelden zijn zó verlei-
delijk. Ik wil ook verkeren in goed
gezelschap, wandelen met een
muts op, chocola drinken naast een
houtvuur, luchtig lachen en geluk
kig zijn. Maar het lukt niet.
Dirk de Wachter, psychiater
psychotherapeut in Leuven, veegt
de vloer aan met het idee van geluk
als levensdoel. 'Dat streven naar
geluk zorgt ervoor dat we ongeluk
massaal wegstoppen. In de pret-
parkerige samenleving vol opge
poetste individuen zijn we het ge
wone lijden verleerd, is zijn stel
ling', las ik in Trouw van 16 oktober.
Dat leidt tot het ervaren van meer
ongeluk. 'De Wachter noemt ver
driet 'het ding met stekels', stekels
die je niet zomaar kunt afsnijden.
Het enige wat je kan doen is de ste
kels 'omzwachtelen met verhalen,
windsels, pleisters'. Tot de stekels
niet meer prikken. Tot je het ver-
driet bijna koesterend kunt mee
nemen.' De Wachter heeft het over
de normale 'bekommernissen'
waarover mensen in een tijd van
mooie plaatjes niet meer met el
kaar (durven) spreken en waarvoor
ze hulp zoeken bij professionals.
De psychiater pleit ervoor dat we
praten over wat niet lekker loopt,
waar je mee zit. Offline. De Wach
ter: 'Streven naar geluk is een ver
gissing, streven naar zin en beteke-
nis is, daarentegen, waar het leven
om draait.' Ik denk aan de achter
kant van commerciële sfeerplaat
jes. Met ruimte voor recepten die
mislukken, een geïmproviseerd
maal dat prima smaakt en de ver
trouwelijkheid van samen afwas
sen. Het zou van betekenis kunnen
zijn.
Kind in zichzelf
En religie als bron van zingeving?
Zijn kerstplaatjes niet net zo zoet
als commercials? Wat te zeggen
over bijvoorbeeld een levende
kerststal zoals die op 20, 21 en 22
december in het Hofje onder de
Toren in Middelburg te zien zal
zijn? Leuk voor de kinderen? Vast,
maar het is ook oké voor volwasse
nen. Filosoof Alain de Botton legt
het uit in zijn boek Religie voor
atheïsten. Uiteindelijk kan geen
mens het stellen zonder een dia
loog met het kind in zichzelf. Het
kijken naar zo'n tafereel kan ont
roeren en geruststellen, omdat het
over onszelf gaat en ook weer niet.
'Dat er niet ergens een meelevende
moeder of zorgzame vader bestaat
die alles goedmaakt in ons leven, is
geen reden voor de ontkenning
van onze diepe wens dat dit wel zo
zou zijn. Religie leert ons lief voor
onszelf te zijn in tijden van crisis,
wanneer we bang en wanhopig in
het wilde weg iémand aanroepen
om ons te helpen - zelfs al zeggen
we nergens in te geloven, zelfs al is
onze eigen moeder allang dood,
zelfs al was onze hardvochtige va
der er nooit voor ons, zelfs al ne
men we nu zelf een verantwoorde
lijke en volwassen positie in de
wereld in.' Het klinkt geloofwaar
dig.
zaterdag 14 december 2019
Rembrandt met een knipoog
Karel Korfker maakte een kleine versie van De Nachtwacht, waarin hij de oorspronkelijke koppen ver
ving door boegbeelden van de zwarte gemeenschap, van Jimi Hendrix tot Barack Obama. fotos nico out
Nico Out
Recensie
T/m 31 december. Stadskantoor
Goes, M.A. De Ruijterlaan 2.
Maandag t/m woensdag 08.30 -
17.00 uur. Donderdag 08.30 -
20.00 uur en vrijdag 08.30 -
12.30 uur
Een overzicht van de tentoonstelling.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
