Echte egeltjes waren 'te moe' voor Staatsloterij
7
Bank waarschuwde niet voor nieuwe fosfaatregels bij verstrekken lening
Onder vuur
Een lening voor een
nieuwe grote stal
was zo geregeld, maar
niemand waarschuwde
voor strengere regels.
Nu is die stal als een
molensteen om de nek
van de boerenfamilie
Zeinstra.
Op het erf van de familie Zeinstra
in de Flevopolder staat een koeien
stal waarop menig boer jaloers zou
zijn. De nieuwbouw is een zee van
licht en ruimte. De stal is voorzien
van de modernste snufjes om het
milieu zo min mogelijk te belasten
en het verblijf voor de dieren zo
aangenaam mogelijk te maken. De
trots van Sietse Zeinstra (33) is het
riante kraamverblijf met een dikke
laag stro voor de koeien die met
zwangerschapsverlof zijn. Na de
verhuizing van zijn veestapel van
de bedompte oude stal naar de
nieuwbouw voelen de koeien zich
zo goed, dat ze 20 procent meer
melk geven, vertelt hij. ,,Voor een
boer is dat geweldig om te zien.''
Toch bezorgt de nieuwe stal de
jonge boer en zijn ouders hoofd
brekens. Toen de stal eind juli 2015
af was, mocht maar de helft van
het geplande aantal koeien erin,
doordat de overheid de regels had
veranderd. Boeren kregen fosfaat
rechten toebedeeld op basis van
het aantal dieren dat ze op 2 juli
2015 bezaten. Daardoor kan de fa
milie Zeinstra maar 154 melk
koeien houden, terwijl de nieuwe
stal ruimte biedt aan bijna 300
dieren. Daarop is het bedrijfsplan,
inclusief de lening voor de stal,
gebaseerd. De Zeinstra's kampen
nu met hoge lasten, terwijl ze fors
minder inkomsten hebben. Vader
Anno schat hun schade op zo'n 1,5
miljoen euro. Zo hebben ze fos
faatrechten moeten bijkopen en
bijleasen om hun zelf opgefokte
koeien niet allemaal weg te hoe
ven doen. ,,Onze buffer is weg.''
Sietse wil het bedrijf overnemen
van zijn ouders, zodat zij van hun
oude dag kunnen gaan genieten.
Maar dat zit er voorlopig niet in.
Via een beroepsprocedure heeft
de familie Zeinstra vergeefs ge
poogd meer fosfaatrechten te krij-
We hebben alles
volgens de regels
gedaan, we zien geen
andere uitweg
gen. Dit is geen knelgeval, oor
deelde het College van Beroep
voor het Bedrijfsleven, net als in
de honderden andere zaken die
melkveehouders hadden aange
spannen. ,,De rechter vond dat we
de invoering van fosfaatrechten
hadden moeten zien aankomen'',
zegt Anno. ,,Hoe hadden wij dat
moeten weten?'' De hele sector
was in die jaren met uitbreidings
plannen bezig, memoreert hij.
,,LTO noemde de afschaffing van
het melkquotum 'bevrijdingsdag'.
Uitbreiding werd van alle kanten
gestimuleerd, door de banken,
door de zuivelsector. Een lening
krijgen voor de stal was geen enkel
probleem. Het is ongelooflijk hoe
snel dat ging. Achteraf nemen we
dat de Rabobank kwalijk. Die
heeft later toegegeven te hebben
geweten dat er nieuwe regels in de
lucht hingen om de melkveehou
derij te begrenzen. Daarop heeft
de bank ons niet gewezen.''
Daarom stapt de familie Zein-
stra nu met elf andere melkvee
houders naar de rechter om de
bank aansprakelijk te stellen. Dat
is geen gemakkelijke stap, zegt
Anno Zeinstra, die vijftien jaar in
het bestuur van de lokale Rabo
bank heeft gezeten en net als veel
agrariërs altijd op de voormalige
boerenleenbank heeft vertrouwd.
,,Maar we hebben alles volgens de
regels gedaan, overal keurig ver
gunningen voor aangevraagd.
Toch worden wij nu bijna behan
deld als criminelen. We zien geen
andere uitweg.''
RABOBANK
Maar anders dan Frekkel is Freddie
niet echt. Darre van Dijk (chief cre
ative officer bij reclamebureau
TBWA/Neboko): ,,We hebben een
deel van de scènes met een knuffel
egel gedraaid.''
Volgens Van Dijk was het eerste
plan wel een echt dier te casten
voor het filmpje waarin een oudere
man zich ontfermt over een ver
dwaald egeltje dat in winterslaap
gaat. ,,Het probleem was alleen dat
de inheemse egels in de najaarspe
riode zich echt al voorbereiden op
die winterslaap en dus te moe zijn,
te weinig energie hebben. En we
wilden ook geen Afrikaanse egel,
die een ander bioritme heeft, inzet
ten. Dan hadden de echte egel-ken
ners vast zoiets gehad van: hé, maar
die komt in Nederland helemaal
niet voor.''
Ander snuitje
Uiteindelijk gingen de acteurs in
het reclamefilmpje aan de slag met
een knuffelegel en werd die in alle
scènes later in de animatiestudio
vervangen door een beweeglijke,
net-echte egel. Net echt, maar wel
met een iets ander snuitje dan het
huis-, tuin en keukenexemplaar,
vertelt Van Dijk. ,,Echte egels heb
ben, als je ze van dichtbij bekijkt,
eigenlijk best een gek snoetje. Dus
hebben we de snuit net iets liever,
iets schattiger gemaakt. Zaak was
daarin niet door te schieten en er
geen Disney-exemplaar van te ma
ken met te grote ogen en een glim
lach. Het moest wel echt aandoen.''
Inmiddels heeft het optreden van
het animatie-beestje tot een stroom
foto's van echte egels op social me
dia geleid. Van Dijk: ,,Je hoopt na
tuurlijk dat zo'n hashtag 'Freddie'
net zo gaat leven als de hashtag
'Frekkel' vorig jaar, maar ik had niet
verwacht dat mensen zich geroe-
pen zouden voelen zich te melden
met egels uit hun eigen tuin, heel
grappig. En ik dacht dat al die echte
egels inmiddels wel in winterslaap
zouden zijn.''
Geen toeval
Dat een snoezig klein schepsel
weer de glansrol krijgt in de Staats
loterij-reclame, is geen toeval, er
kent Van Dijk. ,,Je wil met zo'n re
clame toch een bepaald gevoel van
vertedering oproepen en dan ligt
een dier al snel voor de hand.'' Welk
dier is overigens delicaat. Een ko
nijn of kuiken ligt bijvoorbeeld niet
voor de hand, zo tegen kerst. ,,Dan
ontstaat er een link tussen dat dier
en het eten, en dat willen we in zo'n
filmpje natuurlijk vermijden.''
donderdag 12 december 2019
Moderne stal strop voor boer
Annemieke van Dongen
Lelystad
- Anno Zeinstra, melkveehouder
DEN HAAG De twaalf boeren
die de Rabobank dagvaarden,
komen uit het hele land: van
Uitgeest tot Weert. Ook in de
huidige stikstofcrisis ligt de
Rabobank onder vuur. Het ka
binet trekt honderden miljoe
nen euro's uit om boeren uit te
kopen of te verplaatsen. Vol
gens GroenLinks moet de Ra
bobank meebetalen door le
ningen af te schrijven. ,,De Ra
bobank heeft heel veel geld
aan de sector verdiend'', aldus
GL-Kamerlid Bart Snels.
Net als het verfomfaaide hondje
Frekkel vorig jaar is ook het pie
pende egeltje Freddie - het
nieuwe dier uit de eindejaars-
reclame van de Staatsloterij -
hard op weg een hit op social
media te worden.
Eefje Oomen
Amsterdam
Freddie in het reclamefilmpje.
FOTO STAATSLOTERIJ
Door de lening voor de stal
kan Sietse Zeinstra het bedrijf
niet overnemen van zijn vader
Anno en moeder.
FOTO MARCO OKHUIZEN
