Profbasketballers NBA smullen van de Hollandse stroopwafel
8 NIEUWS
De genocide in Rwanda ontwricht in 1994 het leven van
Roméo Dallaire. De Canadese VN-commandant staat er oog in oog
met de duivel. 25 jaar later is de generaal b.d. nog altijd een gebroken
man. ,,Ik kom er nooit meer los van'', aldus Dallaire.
INTERVIEW ROMÉO DALLAIRE
Elke wedstrijd
een stroopwafel.
Ze zijn heerlijk
aan. In negen weken tijd slachten zij
800.000 mensen af. „Opnieuw vroeg
ik talloze keren vergeefs om hulp. Er
ger, landen trokken hun blauwhel
men terug. Ik bleef over met 454
Afrikaanse en 11 Canadese soldaten'',
zegt Dallaire. Uiteindelijk wist hij
met hen nog 32.000 mensenlevens te
redden. ,,Het was afschuwelijk. Wat
daar gebeurde was een aanslag op de
menselijkheid. Het ging er niet alleen
om mensen meteen te doden. Nee, ze
werden in leven gehouden nadat ze
waren verminkt en verkracht. Ze
moesten maximaal lijden, lagen dood
te bloeden.''
Medisch verlof
Dallaire raakt in shock: ,,Het drama
zorgt voor enorme kortsluiting in
mijn hersenen.'' Als Tutsi-guerrilla-
strijders de extremistische Hutu's
hebben verdreven, vraagt hij om van
zijn commando te worden ontheven.
,,Ik begon me roekeloos te gedragen.
Ik ging in mijn eentje op pad, in de
hoop dat ik in een hinderlaag zou rij
den en zou worden vermoord. Na
mijn terugkeer uit Rwanda, eind
1994, was ik een zwaar beschadigd
mens. Ik kreeg andere functies in het
leger, maar ik kon niet goed meer
functioneren. Ik ging uiteindelijk
met medisch verlof. Ik leed aan post
traumatische stressstoornis (PTSS)'',
zegt Dallaire alsof hij een doodvon
nis uitspreekt. De diagnose is het be
gin van meer dan twintig jaar zware
therapie, vol woede, depressies en
zelfmoordneigingen.
In 2001 begint hij aan een boek dat
nu in Nederlandse vertaling ver
schijnt, onder de titel Oog in oog met
de duivel (Uitgeverij Omniboek). ,,Het
is een hartenkreet. Ik heb het ge
schreven voor mijn kinderen. Boven
dien schreef niemand over hoe het
met ons, de VN-militairen in
Rwanda, was vergaan in die inkt
zwarte periode'', legt de generaal b.d.
uit. ,,Het schrijven was een hel. Een
loodzware confrontatie met mezelf,
met de werkelijkheid. Ik beleefde al
les opnieuw. Als ik een map opende
met documenten van toen, kwam er
een geur vrij die meteen beelden op
riep van lijken, chaos en waanzin.''
Bij de allereerste
herinnering aan
de volkeren
moord in
Rwanda breekt
zijn stem. Niks
stoere luite
nant-generaal
buiten dienst
met een betoog
van de stampende laars. Roméo Dal
laire (73) is een getormenteerd mens,
een speelbal van emoties en schuld
gevoel. „Natuurlijk heb ik mezelf
heel vaak de vraag gesteld waarom
juist ik in 1993 werd uitgekozen om
de VN-missie Unamir te leiden.
Technisch, pragmatisch gezien was
dat een begrijpelijke keuze. Ik was
een generaal uit Canada, een land dat
wil bijdragen aan VN-missies. Mijn
blauwhelmen moesten toezien op de
naleving van een akkoord over beëin
diging van de burgeroorlog in
Rwanda. Maar toen ik rondliep in de
hel, drong zich een andere vraag op:
waarom stuurt God me in hemels
naam naar Rwanda? Na al die jaren
weet ik het antwoord nog niet. Ik
weet nu wel dat God én de duivel
met elkaar strijden en dat God niet
altijd wint. Heb ik wel genoeg gedaan
in Rwanda? Zou iemand anders het
er beter van af hebben afgebracht?''
Na zijn aankomst ziet Dallaire al
snel de spanningen tussen Hutu's en
Tutsi's oplopen. Milities van de
Hutu-meerderheid bewapenen zich
met machetes en ronselen kinderen.
De generaal vraagt zijn superieuren
vergeefs om versterking. Op 7 april
barst de bom. De Hutu-milities val
len met steun van het leger de Tutsi-
minderheid en de gematigde Hutu's
Een speler van de Minnesota Tim-
berwolves, Robert Covington, viel
onlangs nogal op toen hij op het
hoogtepunt van een wedstrijd te
gen de San Antonio Spurs een
stroopwafel oppeuzelde op de re
servebank. Covington ging viral -
het is ongebruikelijk om een spe
ler te zien eten tijdens een basket
balwedstrijd.
The Washington Post ging op on
derzoek uit en constateert dat de
stroopwafel een vaste waarde in
NBA-kleedkamers is geworden.
Na de wedstrijd ligt de vloer er be
zaaid met stroopwafelverpakkin
gen. Covington meldt dat hij er
wel vijf per dag eet. Ook Kristaps
Porzingis, een Letse basketballer
die voor de Dallas Mavericks
speelt, blijkt de Hollandse lekker
nij te hebben omarmd. ,,Elke wed
strijd. Ze zijn heerlijk.''
De basketballers eten vooral wa
fels van Honey Stinger, een merk
dat snacks levert aan achttien
NBA-teams. Het bedrijf uit Colo
rado nam Hollandse wafels op in
het assortiment op aandringen
van mede-eigenaar Lance Arm
strong, die de stroopwafel tijdens
wielerkoersen in Europa had ont
dekt. Honey Stinger heeft van de
stroopwafel een sportaccessoire
gemaakt. De koeken worden ge
promoot als energiesnack, met bi
ologische honing, die vermoeid
heid tijdens de wedstrijd tegen
gaat. Ze zijn ook verkrijgbaar in
chocolade-, vanille-, citroen en
zelfs aardbeiensmaak.
De stroopwafel is in de VS gaan
gelden als gezonde snack. Rip van
Wafels, gestart door een in Am
sterdam opgegroeide student, ex
perimenteerde met de receptuur
en produceert wafels met veel
minder suiker en calorieën dan de
traditionele stroopwafel. Ze liggen
inmiddels onder meer in Ameri
kaanse filialen van Starbucks.
Zo heeft het Hollandse koekje
Amerika veroverd. Eerder dit jaar
begon McDonald's in de VS
McFlurry's met stroopwafelsmaak
te verkopen. Vliegmaatschappij
United serveert stroopwafels, en
veel Amerikaanse retailketens ver
kopen ze als 'Dutch caramel waf
fles', soms zelfs in een op Delfts
blauw aardewerk geïnspireerd
blikje. De Brabantse bakkerij
Daelmans levert veel stroopwafels
voor de Amerikaanse markt.
dinsdag 10 december 2019
De blauwhelm die de duivel
Roméo Dallaire een kwarteeuw na de genocide. foto hollandse hoogte
Hans van Zon
Rotterdam/Quebec
De stroopwafel verovert de Ver
enigde Staten in rap tempo: ook
sterbasketballers blijken er gek
op.
Karlijn van Houwelingen
New York
De stroopwafel van basketbal
ler Robert Covington op de re
servebank smaakte naar meer.
-Kristaps Porzingis,
basketballer
