Hopen dat hij
als eerste naar
mij toe kruipt
Hij vlijt zich
meteen tegen
mij aan. Ik smelt dan.
Soms valt hij in mijn
armen in slaap
21
René Diekstra
Wat u zelf kunt
doen om vitaal
oud te worden
Kort na zijn geboorte begin januari ben
ik een dagdeel per week voor mijn
jongste kleinkind gaan zorgen. Aan
vankelijk betekende dat weinig meer
dan de fles geven, een luier verscho
nen, een tijdje op schoot nemen en te slapen
leggen. Lief en ook een beetje saai. Maar met het
verstrijken van de maanden vind ik het steeds
leuker worden. Twee redenen. Eén: ik kan
steeds meer met hem, en hij met mij. Zoals
gebaren en geluiden maken en nadoen, voor
lezen, zingen, spelen met speelgoed, zoals figu
ren ergens in doen, of iets bouwen (en weer
omgooien).
ik aan hem. Als ik nu het huis binnenkom om
hem van de vorige oppas over te nemen en hij
ziet me, dan reageert hij meteen. Hij strekt zijn
handjes naar mij uit, maakt aandachtsgeluidjes
en probeert zich uit haar handen los te wur
men. Of, als hij op de grond zit, kruipt hij zo
snel mogelijk naar mij toe en trekt zich aan mijn
broekspijpen omhoog, het signaal dat ik hem
moet oppakken. En doe ik dat, dan vlijt hij zich
meteen tegen mij aan. Ik smelt dan. Soms valt
hij in mijn armen in slaap.
Behalve dat het me goed doet dat er zo'n
band tussen ons ontstaat, ben ik er ook een
beetje trots op. Maar met trots is het oppassen
geblazen. Als er bijvoorbeeld een verjaardag is
en er zijn anderen die ook voor hem zorgen,
dan hoop ik soms stiekem dat hij het vaakst
toenadering tot mij zoekt. Blijkbaar wil ik als
primus inter pares, als eerste onder de verzor
gers uit de bus komen. 'Niet zo'n gunstige nei
ging, Diekstra', waarschuw ik mezelf weleens
fluisterend.
Die neiging verdampt overigens acuut als ik
bedenk dat het slechtste wat volwassenen
rondom een kind kunnen doen is een stille
competitie beginnen over wie van hen hij/zij
het liefste vindt. Dat kan de onderlinge verhou
dingen, weliswaar onuitgesproken, onder druk
zetten. Het betekent ook dat de liefde die het
kind ontvangt, voor een deel niet oprecht maar
egocentrisch is. Oftewel: als je van een kind wilt
weten of het jou de liefste vindt, heb je niet
goed opgepast.
TIPS
'Door nieuwe dingen te
doen, ontstaan nieuwe
verbindingen tussen de
hersencellen'
king van de natuur cognitief verval
tegengaat. ,,In het groen verblijven, is
een wondermiddel. Het heeft een
positief effect op de hersenen. Aan
dacht en geheugen verbeteren, de
stress neemt af, de stemming klaart
op en groen zet ook nog eens aan tot
bewegen. Met die inzichten wandel
ik nu elke dag zeker 45 minuten met
collega's - om mijn stappen te halen.
Dan hoef ik 's avonds ook niet meer
naar de sportschool. Terwijl we lo
pen, bespreken we het werk. Dat is
effectiever dan wanneer we dat bin
nen in het kantoor doen en we zijn
sneller klaar. Je kunt van alles in je
leven integreren om het makkelijk,
gezond en leefbaar te houden.''
De neuropsycholoog heeft een
lijstje samengesteld van hoe je vitaal
op leeftijd komt: de Vitaliteitsschijf
van Vijf. Die staat voor: verrijk uw
omgeving, verhoog uw hartslag, ver
bind u met anderen, voed uw herse
nen en voorkom ziektes (zie tips).
Die inspanningen kosten tijd en
energie, geeft ze toe, maar 'ze leveren
mensen ook tijd, energie en geld op'.
En dan is er nog de Not-To-Do-List
die ze aanraadt: opschrijven wat je
mét hoeft te doen. ,,Wie zegt dat we
op aarde zijn om elke dag lijstjes te
maken? We moeten van onszelf al zo
veel! Tien jaar geleden zouden we
een heel ander gesprek hebben ge
had. Dan zou het gaan over wat vijf
tigplussers allemaal niet meer lukt
en hoe we achteruitgaan. Maar met
de kennis van nu weten we dat de
kans groot is dat het geheugen met
het klimmen der jaren minder ach
teruitgaat dan altijd werd aangeno
men. Ook al is er veel gaande in ons
hoofd.''
René Diekstra zorgt
voor zijn kleinzoon
van nog geen 1 jaar.
Hij betrapt zichzelf
op egoïstische
gedachten.
dinsdag 10 december 2019
GO
Twee: hij hecht zich steeds meer aan me. En
Verrijk uw omgeving
Zeg 'ja' tegen het leven: ga
op dansles of ga mee naar
een expositie van een schil
der die je niet kent. Sta open
voor een onbekende of krijg
dat nieuwe computerpro
gramma onder de knie. Gun
je hersenen wel even de tijd,
naarmate je meer nieuwe
dingen doet, leer je ook weer
iets gemakkelijker vaardig
heden. Het werkt als een in
terne verjongingskuur - wie
blijft leren, blijft jong. Eigenlijk
zouden alle ouderen een gra
tis museumjaarkaart moeten
krijgen, vindt Sitskoorn.
Verhoog uw hartslag
Begin vandaag met bewe
gen, als u dat nog niet deed.
Het houdt onder meer de
doorbloeding van de herse
nen langer goed, beschermt
tegen ontstekingen en houdt
ook de cognitieve hersen-
circuits langer op peil - de
geheugen en uitvoerende
vaardigheden. Sitskoorn ziet
het liefst dat ouderen bos
sen, parken en tuinen in hun
omgeving hebben: minder
vuile lucht en geluidsoverlast
helpen die vaardigheden op
peil te houden. Conditietrai
ning met een matige intensi
teit (fietsen, zwemmen) en
oog-hand-sporten (yoga,
dans, schermen) zijn vooral
effectief.
Verbind u met anderen
Contacten aangaan en on
derhouden beperkt niet al
leen het verval van het brein,
het zorgt ook voor een groter
gevoel van welzijn. Helemaal
als die relaties met vrijwilli
gerswerk te maken hebben,
zo blijkt uit diverse studies.
Je nuttig voelen geeft vaak
een kick.
Voed uw hersenen
Er is nog veel onderzoek
nodig voordat er bewijs ligt
welke voedingsmiddelen hel
pen vitaal oud te worden. An-
tioxidanten hebben inmiddels
wel een goede naam opge
bouwd. Ze zitten in groente,
fruit, kruiden, thee en som
mige wijnen. Omega 3-vet-
zuren in vette vis houden het
brein soepel. En af en toe
vasten - bijvoorbeeld een
week uw ontbijt overslaan -
doet uw lichaam goed.
Voorkom ziektes
Gewoonten als roken, drin
ken, zitten, te vet en te zout
eten ondermijnen het lichaam.
En ook stress werkt ver
woestend op ons afweer
systeem.
Margriet Sitskoorn: ,,Je bent
écht nooit te oud om te leren.''
FOTO KOEN VERHEIJDEN
Reageren? rene.diekstra@dpgmedia.nl
