'Hadden juist compliment verwacht'
O
O
O
lil
16 ECONOMIE
INVEST-NL STAATSFONDS
De Nederlandse overheid gaat via
Invest-NL miljarden euro's steken in de
financiering van veelbelovende bedrijven.
Is dat weggegooid geld of juist bittere
noodzaak?
Kort
Eerder met pensioen
Mensen die in de productie van vlees wer
ken mogen drie jaar eerder dan hun AOW-
leeftijd met pensioen. Dat staat in de
nieuwe cao-afspraken voor de vleesindu
strie, meldt vakbond FNV. De vereisten voor
de regeling zijn twintig jaar werkervaring in
de vleesproductie, waarvan de laatste tien
jaar bij de huidige werkgever. ,,Het werk van
uitbeners en slachters is zwaar. Dag in dag
uit slepen met zwaar vlees in koele ruimtes
en de repeterende fysieke handelingen slo
pen je lichaam", aldus een woordvoerder
van de bond. Het vervroegde pensioen geldt
niet voor kantoormedewerkers in de sector.
PARK TELT 315.000 ZONNEPANELEN
Megazonnepark open
Zonnepark Midden-Groningen, het grootste
in zijn soort in Nederland met 315.000 pane
len, is operationeel. Het park nabij Hooge-
zand-Sappemeer beslaat een lap grond van
317 hectare en zal minstens 32.000 huishou
dens van stroom voorzien. Het park werd
met de steun van onder meer gemeente,
provincie en het Rijk uit de grond gestampt.
Prosus verhoogt bod
Techinvesteerder Prosus heeft zijn bod op
het Britse maaltijdbestelbedrijf Just Eat ver
hoogd. Prosus is met het Nederlandse Ta-
keaway.com in een strijd om Just Eat ver
wikkeld. Takeaway mikt op een fusie via een
aandelendeal. Het bestuur van Just Eat
schaarde zich eerder unaniem achter het fu-
sievoorstel van de Nederlanders.
ENCI sluit zijn poorten
De Maastrichtse cementfabriek ENCI gaat
volgend jaar dicht. Dat heeft moederbedrijf
HeidelbergCement besloten. De vijftig per
soneelsleden van het bedrijf komen op
straat te staan. ENCI moest vorig jaar al
stoppen met de mergelwinning. Voor die
belangrijke grondstof van cement is ENCI
nu afhankelijk van invoer, maar dat is te
duur omdat grote zeeschepen niet in Maas
tricht kunnen komen.
Kardan
Takeaway.
com
Invest-NL heet het nieuwste
investeringsvehikel dat de
overheid heeft opgetuigd.
Vorige week gaf de Eerste
Kamer groen licht voor dit
fonds van 2,5 miljard euro
dat onder leiding komt van
oud-minister van Financiën Wou
ter Bos.
Met het geld moeten veelbelo
vende, beginnende bedrijven ge
holpen worden. Ook komt geld
beschikbaar voor succesvolle be
drijven die kapitaal nodig hebben
om door te groeien, de zoge
noemde scale-ups.
Invest-NL is een revolverend
fonds. Geld dat wordt geïnves
teerd of geleend aan een bedrijf
komt terug in het fonds en kan
dan opnieuw worden uitgeleend
of geïnvesteerd. Geld kan op die
manier vaker gebruikt worden.
De populariteit van dit soort in
vesteringsfondsen groeit, consta
teerde de Algemene Rekenkamer
in een onderzoek eerder dit jaar.
De financieel controleur van de
overheid telde ruim dertig revol-
verende fondsen, waarin in totaal
3,6 miljard euro zat.
Dat zijn nog alleen de landelijke
fondsen. Provinciaal, regionaal en
lokaal zijn de overheden ook en
thousiast aan de gang met dit
soort investeringsfondsen. Hoe
veel geld daarmee is gemoeid, is
onduidelijk.
Het is volgens de Rekenkamer
ook onduidelijk wat ze opleveren.
Daarnaast blijkt het heel moeilijk
Een onrendabele
investering wordt
nu op de belasting
betaler afgewend
om informatie te krijgen over de
rendementen van die fondsen.
Verder is lang niet altijd duidelijk
aan welke bedrijven geld wordt
verstrekt. Dat maakt democrati
sche controle door de Tweede Ka
mer, gemeenteraden en provinci
ale staten moeilijk of onmogelijk,
terwijl het wel om gemeenschaps
geld gaat.
Grote vraag
De grote vraag is of de fondsen ge
zorgd hebben voor meer werkge
legenheid en economische groei?
Ofwel, zijn ze nuttig en noodzake
lijk of kan het geld beter aan an
dere zaken worden besteed?
Jaap Koelewijn, hoogleraar fi
nance aan de Nyenrode Business
Universiteit, is uiterst sceptisch.
,,Ik heb eerder onderzoek gedaan
naar investeringsfondsen, ge
meentelijk, regionaal en landelijk.
En overal liep er bloed uit."
Koelewijn wijst op het gevaar
dat de belastingbetaler op kosten
wordt gejaagd. ,,Er is geld in over
vloed. Dan moeten bedrijven met
perspectief toch geld kunnen vin
den om hun projecten te financie
ren? Het gevaar is nu dat de onren
dabele investeringen op de belas-
tingbetaler worden afgewenteld."
De afgelopen vijftig jaar hebben
volgens Koelewijn bewezen dat de
overheid geen gelukkige hand
heeft bij het kiezen van investerin
gen. En voor de nabije toekomst is
de hoogleraar ook niet positief ge
stemd. „Binnenkort krijgen veel
gemeenten weer miljoenen euro's
voor de verkoop van energiebedrijf
Eneco. Het gevaar is dat ze dat
weer in allerlei rare projecten gaan
investeren. Ik zeg: koop een goed
gespreid pakket aandelen, dan
krijg je elk jaar dividend dat je
kunt uitgeven."
Vooral na de kredietcrisis
groeide het aantal revolverende
fondsen. Banken waren huiverig
om krediet te verstrekken en er
was veel minder kapitaal beschik
baar. De overheid sprong in het gat
dat de markt had achtergelaten.
Inmiddels is de situatie veran
derd en worden de markten over
spoeld met goedkoop geld. Dat zou
de noodzaak voor de overheid om
mee te financieren moeten ver
minderen, is de verwachting.
Dat is te simpel gesteld, meent
Peter Roosenboom, hoogleraar be-
drijfsfinanciering aan de Erasmus
Universiteit. Hij wijst er op dat
met name in Europa geen goed
werkend systeem is waarbij star
ters en snelgroeiende innovatieve
bedrijven aan geld kunnen komen.
,,En bij het opbouwen van die in
frastructuur speelt de overheid
een belangrijke rol."
Dat is aardig gelukt, concludeer
den Roosenboom en anderen vo
rig jaar in een evaluatie van een
aantal van de revolverende inves-
We zien dat vooral
bedrijven die willen
doorgroeien lastig
financiering vinden
Economieredactie
Amsterdam
Nederlandse bedrijven keren vol
gens DNB nog niet de helft van hun
winst (49 procent) uit als dividend,
terwijl de gemiddelde dividenduit
kering in het eurogebied op 83 pro
cent ligt.
DNB denkt dat 'fiscale prikkels'
ervoor zorgen dat ondernemers
veel van hun winsten oppotten.
Het mkb is daarmee een belang-
rijke veroorzaker van het (te)
grote spaaroverschot in
Nederland. In 2018 be
reikte het Neder
landse overschot op
de lopende rekening
een nieuw record met
11 procent van het
bruto binnenlands
product. „Vooral omdat
bedrijven sparen."
MKB-Nederland zegt
niets van de kritiek van DNB te be
grijpen. ,,Wij vinden het juist goed
dat ondernemers hun eigen vermo
gen hebben versterkt", aldus voor
zitter Jacco Vonhof (foto). ,,In de
crisis bleek dat ondernemers niet
genoeg vet op de botten hadden en
toen was dat volgens de overheid
het probleem. Nu leggen ze buffers
aan en is het wéér niet goed.
Het is onbegrijpelijk dat
DNB dat nu als een
probleem ziet. We
hadden juist een
compliment voor het
mkb verwacht."
Vonhof stelt dat er
onder ondernemers
door ontwikkelingen als
de brexit onzekerheid
heerst, waardoor die ook minder
bereid zijn om te investeren. De be
langenbehartiger vindt het tot slot
'ongepast' dat DNB op grond van
het spaaroverschot concludeert dat
er genoeg ruimte is voor hogere
loonstijgingen. ,,De lonen stijgen,
ook in het mkb, waar dat kan. Maar
dat kan lang niet overal", aldus
Vonhof.
'WERK VAN SLACHTERS IS FYSIEK ZWAAR'
JUST EAT WIL VERDER MET TAKEAWAY
IMPORT VAN MERGEL IS TE DUUR
o
dinsdag 10 december 2019
GO
De Israëlische
investeerder
heeft een
geldschieter
gevonden voor
dochteronder
neming Tahal.
De bodemonder
zoeker blonk uit
in de MidKap.
De biotechno-
loog ging aan
kop in de AEX.
De maaltijdbe
zorger was de
grootste daler bij
de hoofdfondsen
op het Damrak.
Geen financier?
Peet Vogels
Den Haag
- Jaap Koelewijn,
hoogleraar finance
-Peter Roosenboom,
hoogleraar bedrijfsfinanciering
Nederlandse bedrijven potten
onnodig meer geld op dan an
dere Europese ondernemingen,
zo meldt De Nederlandsche
Bank (DNB). Het bedrijfsleven is
verbaasd dat de DNB dat als een
probleem ziet.
E
o
c
