Wat en hoe je
denkt, bepaalt
hoe je je voelt
Het is heel
belangrijk om
niet-deprimerende
gedachten hardop
te herhalen
René Diekstra
dinsdag 3 december 2019
met een manipulatieve moeder en
een autoritaire vader. We kregen al
lemaal geregeld straf. Er was altijd
wel iemand het haasje. De voortdu
rende dreiging was eigenlijk net zo
erg als de straf zelf. Mijn moeders
aandacht ging vooral naar mijn ver
standelijk gehandicapte broertje, en
als ze aandacht gaf, zei ze precies wat
je moest doen en hoe, waardoor ik
niet op mezelf leerde vertrouwen. In
feite was het emotionele en fysieke
mishandeling."
Zelfonderzoek
,,Toen ik doorzag hoezeer schaamte
me in de greep had, ben ik ermee aan
de slag gegaan. Naast mindfulness en
meditatie heb ik veel gehad aan de
zogeheten emotional freedom techni
que, een behandelmethode waarbij
zachtjes op meridiaanpunten wordt
geklopt zodat de emoties die in je
lichaam liggen opgeslagen, kunnen
loskomen. Ook heb ik veel gehad
aan de boeken van Byron Katie, die
bekend is van haar zelfonderzoek
methode The Work. Ik leerde mijn
gedrag, mijn gedachten en overtui-
'Laag voor laag pelde
ik mezelf af tot ik bij
dat kleine meisje kwam
dat werd afgewezen
door haar ouders'
gingen te onderzoeken. Laag voor
laag pelde ik mezelf af, tot ik uitein
delijk terechtkwam bij dat kleine
meisje dat ik vroeger was en dat
zo sterk afgewezen werd door haar
ouders. Contact maken met dat
diepe verdriet, was heel heftig: ik
heb een weekend lang gehuild. Ik
heb een vriend gebeld om te vragen
of hij me wilde komen vasthouden
- wat ik als klein meisje zo had
gemist.
Zo heb ik die verwonding in me
zelf stap voor stap kunnen helen.
Voor het eerst in mijn leven voel ik
me best oké over mezelf. Niet alleen
ben ik daardoor milder geworden
tegenover mezelf, maar ook milder
en warmer ten opzichte van anderen.
Er zijn nog best momenten waarop
ik schaamte voel: laatst zei ik op een
begrafenis tegen de dochter van de
overledene 'gefeliciteerd' in plaats
van 'gecondoleerd'. Als me dit vroe
ger was gebeurd, had ik me de groot
ste mislukkeling van de wereld ge
voeld. Nu zie ik dat ik gewoon iets
onhandigs deed.
Ik sta steviger in het leven, en ik
hoop dat mijn boek anderen inspi
reert en helpt schaamte van zich af
te werpen. Schaamte is een kern
emotie die grote gevolgen heeft,
maar waar we nog niet veel aandacht
voor hebben. Schaamte maakt men
sen vatbaarder voor depressie, ver
slaving en een neerwaartse vicieuze
cirkel, dus ik hoop dat er binnen de
psychologische zorg meer aandacht
voor komt. Ook bij ouders die hun
kinderen opvoeden is er nog een
wereld te winnen. Ik weet dus al
wat mijn volgende boek wordt: elf
redenen om je kind niet te bescha
men en hoe je het vaker doet dan je
denkt."
ijn leermeester Albert Ellis, de
invloedrijkste psychotherapeut
van de 20ste eeuw, hielp mij in een
leertherapie grotendeels van twee
problemen af. Het ene was vlieg
angst. Het andere ochtenddepressie. Vliegangst
was een acuut probleem. Opleiding en leerthe-
rapie vonden plaats in New York. Dus moest ik
regelmatig vliegen en kon daar al dagen tevoren
als een berg tegenop zien. Een keer, tijdens een
uiterst turbulente vlucht, schoot mijn angst zo
zeer door het dak dat ik dagen heb rondgebeld
of ik met de boot terug naar Nederland kon. Ik
wist heus wel dat turbulentie geen veiligheids
probleem is, hoogstens een comfortprobleem.
Maar die gedachte hielp me niet.
Wat me wel hielp was Ellis' aanwijzing dat ik
mijn angst in een vliegtuig interpreteerde als
bewijs dat vliegen objectief onveilig is. Ik ver
warde gevoel met externe werkelijkheid. Ellis:
'Angst is een gebeurtenis in je lichaam waar
voor geldt dat jouw gedachten (de gesprekken
die je daarover met jezelf voert) bepalen of die
erger wordt of minder'. In die tijd had ik bij het
wakker worden ook flink last van depressieve
stemmingen. Ik begon dan bijna automatisch te
denken aan allerlei dingen die zouden kunnen
misgaan. Kortom, ik reageerde op depressie met
depressieve gedachten. Ellis: 'Benader je och
tenddepressie niet als bedreiging, maar als uit
daging. Als iets waar je op verschillende manie
ren greep op wilt en kunt krijgen, met name
door je met andere niet-deprimerende en rea
listische gedachten te injecteren. Zoals 'ik wil
niet dat het erger wordt, ik ga gewoon aan het
werk en zie wel hoe ver ik kom. Als mijn stem
ming soms toch wegzakt dan leid ik mezelf af,
ga ik met iemand kletsen, bel ik iemand op,
wandel ik een eind stevig, of ga ik sporten'.
Hij benadrukte daarbij het grote belang van
niet-deprimerende gedachten niet alleen te
denken maar ook regelmatig hardop te herha
len. En ze op te schrijven, met koeienletters
desnoods, en op te hangen, onder andere bij de
wastafelspiegel in mijn kamer. Hij gaf me zelfs
een zelf gecomponeerd lied mee vol 'antide-
pressieve' gedachten. Dat zing ik soms nog. En
voeg af en toe nog coupletten toe.
Reageren? rene.diekstra@dpgmedia.nl
Af en toe zingt René
Diekstra zijn lied
vol gedachten die
minder somber
stemmen.
