Verkoopplan
zorgde voor
enorme ruzie
9
Mitsubishi heeft
altijd vol onze
groene strategie
ondersteund
Met de openlijke aanwezigheid van Shell
en Rabobank spreekt iedereen van een
rood-wit-blauwe clash tussen de energie
reus en de coöperatieve bank. Toch is er
aanvankelijk veel meer interesse naar de
prooi. Energiereuzen als Total, Engie,
Exxon, BP en Enel roeren zich. Ook inves
teringsfondsen als HAL en CVC behoren
tot de eerste geïnteresseerden. ,,Vanaf het
moment dat Eneco in de etalage stond,
werd de halve Zuidas ingehuurd'', zegt een
betrokkene.
En Mitsubishi? Dat kennen we toch al
leen van de auto's en de airco's? De Japan
ners houden de kaken stijf op elkaar en
worden slechts als outsider beschouwd.
Hun interesse is echter al lang gewekt. Zo
komt Mitsubishi al lang voor Eneco offici
eel in de verkoop staat in 2017 langs op het
Rotterdamse stadhuis.
Binnen Eneco geldt Mitsubishi meteen
als serieuze kandidaat. Met de Japanners
zijn afgelopen decennium meerdere wind-
parken ontwikkeld, waaronder Luchter
duinen voor de Noord-Hollandse kust bij
Zandvoort.
,,In mijn tijd bij Eneco was Mitsubishi één
van onze belangrijkste partners bij het rea
liseren van meer duurzame energie'', ver
telt Jeroen de Haas, ceo van 2007 tot 2018,
en de architect van Eneco's groene koers.
,,In die rol heb ik ze ervaren als zeer integer
en betrouwbare partners. Ze hebben altijd
vol onze groene strategie ondersteund."
Ook Hiroshi Sakuma, adviseur en rech
terhand van Mitsubishi ceo Takehiko Kaki-
uchi, maakt indruk. Sakuma kent Eneco, de
cultuur en de medewerkers heel goed en is
sinds 2011 bij elk samenwerkingsproject
betrokken geweest. De Japanners doen
hun best zich aan te passen, zo geven ze uit
zichzelf een hand bij begroetingen, wat be
paald niet vanzelfsprekend is. Wat helpt is
de Nederlanders die al jaren bij Mitsubishi
werken voor de windprojecten met
Eneco. Duidelijk is dat Eneco voor Mitsu
bishi Corporation een aantrekkelijke part
ner vormt. Binnen Japan zijn weinig groei
mogelijkheden meer. Vandaar dat Mitsu
bishi Europa en Noord-Amerika tot speer
punten heeft benoemd.
Ervaring
Omdat Mitsubishi zelf weinig ervaring
heeft met verkoop van stroom, vraagt het
Japans energiebedrijf Chubu als partner.
Beide werken in Japan al langer samen. De
maanden erna doorlopen Mitsubishi en
Chubu alle fasen van de veiling. Net als de
andere kandidaten krijgt het bedrijf in mei
een uitnodiging om in het Amsterdamse
Hilton hotel te verschijnen. Daar presen
teert topman Ruud Sondag samen met an
dere hoge Eneco-managers zijn onderne
ming.
Aanvankelijk is Sondag sterk voorstan
der van Shell, zeggen ingewijden. Maar
deze energiereus kan veel beloftes niet
waarmaken, merken ze.
In de zomer volgen uitgebreide bezoe
ken aan diverse bedrijfsonderdelen en be
antwoorden Eneco-managers alle moge
lijke vragen. Op dat moment vliegt Mitsu
bishi steeds meer medewerkers over uit
Tokio. Ze verblijven in een appartement in
Amsterdam dat Mitsubishi speciaal heeft
gehuurd. Het is een komen en gaan van Ja
panners.
Dinsdag 19 november landt een delegatie
van Mitsubishi in Nederland. Enkele dagen
later is de deal definitief rond. Mitsubishi
en Chubu richten de vennootschappen op,
waarin Eneco later zal worden onderge
bracht. In het luxehotel Okura in Amster
dam - bekend om zijn omotenashi, Japanse
gastvrijheid - worden zondag de laatste
komma's gezet. Communicatiemensen en
de Japanse delegatie met bankier Boude-
wijn Tans van hun zakenbank Barclays
werken aan het persbericht, alsmede aan
de presentatie van maandag. In Eneco's
appgroep 'Project Apollo' - met plaatje van
de NASA-maanraket - wordt drukker ge-
appt dan 0oit. Maandag kort voor de perso
neelsbijeenkomst volgt een officieel teken
moment, waarbij topman Sondag, wet
houder Arjan van Gils en Hiroshi Sakuma
een glas champagne heffen.
Besef
Bij Rabobank en Shell is er het besef van
verlies. Vorige week zaterdag vernemen
beide dat Eneco de maandag erop een per
soneelsbijeenkomst belegt. ,,Dan weet je
genoeg", zegt een direct betrokkene bij
Rabo. Eerder die week zijn nog allerlei ga
ranties van de bank voor Eneco uitgelekt,
terwijl vanuit Shell-hoek een voordelig
rapport verschijnt. Het slotoffensief is ver
geefs.
Voor Mitsubishi is nu het moment geko
men naar buiten te treden. De Japanners
hebben er eerder totaal niet bij stilgestaan
dat er een persbericht nodig is, een presen
tatie aan het drieduizend man tellende
Eneco-personeel plus een persconferentie
met alle toeters en bellen. Pas op het laatste
moment wordt een communicatiebureau
ingehuurd.
—Jeroen de Haas, ex-topman Eneco
De verkoop van Eneco is nodig nadat
Eneco en netwerkbeheerder Stedin in fe
bruari 2017 zijn gesplitst. Door die split
sing zijn de 44 gemeenten eigenaar van
een commercieel energiebedrijf - geen
publieke taak. Aan de horizon gloort bo
vendien een enorm pak geld. Analisten
schatten de waarde van Eneco op minstens
2 a 3 miljard euro. De verkoop leidde direct
tot groot verzet van Eneco-topman Jeroen
de Haas en het personeel. Ze vrezen dat
een nieuwe (buitenlandse) eigenaar het be
drijf én de groene koers verpulvert.
Vers in het geheugen ligt de verkoop van
Nuon en Essent aan respectievelijk Vatten-
fall en RWE in 2009. Om hun miljardenin
vesteringen terug te verdienen, sneden de
eigenaren fors en moesten duizenden
werknemers het veld ruimen. Wat volgt is
een politieke carrousel, tientallen gemeen
teraden moeten instemmen. Daarnaast is er
een knallende ruzie tussen aandeelhou
ders, directie en personeel.
Pas in december 2018 wordt een definitief
akkoord over de verkoop van Eneco be
reikt. Topman Jeroen de Haas heeft dan het
veld geruimd, Ruud Sondag volgt hem op.
Ook president-commissaris Edo van Assem
stapt op, na een schorsing. De derde
hoofdrolspeler, de Rotterdamse wethouder
Adriaan Visser die voorzitter was van de
aandeelhouderscommissie, sneuvelt begin
dit jaar.
