We lijken meer
op elkaar dan
VOOR U GEPROEFD
we denken
David Arjan
Ik zie zo veel
mensen die
hun innerlijke
kompas kwijt zijn
Bam! Bam! Bam! In de winter stampen we er in de keuken
sinds oudsher op los. Maar je kunt ook doorslaan. Ons panel
proeft prakjes hutspot uit de supermarkt.
8
I me mee, als je wilt,
I in deze gedachte
gang - misschien is die vrede
dichterbij dan je denkt. David
is aan het werk met een me
neer uit de zaal. Ik zie hoe hij
de man helpt met oud verdriet
van lang geleden. Het is muis
stil, 1500 deelnemers kijken
ademloos naar wat er op het
podium gebeurt. Af en toe
hoor ik een snifje. Na afloop
van zijn interventie, vraagt
David aan de zaal: voor wie is
dit waardevol? Bijna alle han
den gaan omhoog. Dit gaat
over ons allemaal.
geleerd in de afgelopen jaren,
is dat we zo veel op elkaar lij
ken. Het is heus interessant
om te doen alsof mensen on
derling hopeloos van elkaar
verschillen, maar zo gauw je
een laagje dieper kijkt, is dat
simpelweg niet waar.
Zelden werd dat beter uitge
legd dan door Gabor Maté, een
van oorsprong Hongaarse arts
en Holocaust-overlever die
jaren aan het werk is geweest
in de verslavings- en trauma
zorg. Hij zegt: als een kind
wordt geboren, heeft het
slechts twee behoeftes. Beide
behoeftes draag je een leven
lang met je mee, ze bepalen je
keuzes en conflicten. Elk mens
wordt erdoor gevormd.
De eerste behoefte is affec
tie. Je wilt worden gekoesterd
en aangeraakt. Je wilt dat er
iemand is die van je houdt en
dat je ergens bijhoort. Een
kind doet de gekste dingen om
zich maar geliefd te weten
door zijn ouders, soms ver
voorbij wat gezond is. De
tweede behoefte is authentici
teit: de ervaring dat je jezelf
kunt zijn, je stem mag laten
horen en dat je op je intuïtie
mag vertrouwen. Tot nu toe
niets aan de hand.
Maar wat als die twee niet
samengaan? Wat als je vreest
dat je wordt afgewezen als je
helemaal jezelf bent? Wat als
je voelt dat je er niet meer bij-
hoort, of dat er zelfs niet lan
ger van je wordt gehouden als
jij je uitspreekt en je emoties
laat zien?
Het verlangen naar affectie
zit zó diep, zegt Maté, dat we
liever onszelf opgeven dan de
ander. We kiezen er soms voor
onszelf een leven lang te ont
kennen, aan te passen en te
verstoppen, om maar geliefd te
worden. Het hoort bij de
grootste menselijke drama's
en leidt vaak tot onveilige rela
ties, verslaving en depressie.
Ik zie het bij ons in de zaal. Zo
veel mensen die jaren hebben
geleefd volgens de waarden en
behoeftes van anderen, zich
zelf ontkennend, zichzelf ver
waarlozend. Het contact met
hun gevoel en innerlijke kom
pas is verloren gegaan. Ik vraag
weleens: hoe is het? De ander
kijkt me glazig aan en zegt: dat
weet ik niet.
De twee behoeftes van
Gabor Maté helpen mij de ba
lans te voelen in mezelf: wat is
authentiek van mij? Wat doe
ik alleen maar om te pleasen?
Kan ik ook compassie hebben
voor mezelf, in plaats van het
van buitenaf te krijgen? In het
verenigen van deze twee be
hoeftes vind je innerlijke
vrede. En als ieder mens in
vrede leeft met zichzelf, ont
staat er vanzelf wereldvrede.
-Arjan Vergeer
II et is gemakkelijk om
denigrerend te doen over
de Nederlandse keuken.
Welke keuken? Dat dus.
Waar men in Japan van
flinterdun filodeeg culinaire origami
vouwt en Scandinavische chefs met
hun keukenpincet ingrediënten als
een kaartenhuis opstapelen, is de
Hollandse pot geënt op de grove
motoriek: als een heipaal de piepers
prakken. 'Prakken is de Nederlandse
bijdrage aan de wereldgastronomie',
schreef Ronald Giphart eens. 'Ver
fijnde keukens halen hun neus op
voor onze prak- en stampcultuur,
maar wij zijn er mee groot gewor
den.'
Zo ook Karin Hoeksema, winnaar
van het 25ste WK Stamppotkoken.
,,Met stamppot kun je veel meer
kanten op dan mensen denken'', zegt
Hoeksema. ,,Je kunt kiezen voor een
traditionele boerenkool, maar in
principe laten alle groentes zich
stampen en mengen.''
Zelf sleepte ze haar titel in de
wacht met een strudel van gestampte
appels, hete bliksem en notenkrui
mel. Zus Ineke Hoeksema - wereld
kampioen in de snertdiscipline -
roemt ook het pionierswerk van
Werner Drent. In zijn Stamppotbijbel
staat onder meer het recept voor een
komkommer-muntstamppot met
frambozen en voor een stamppot
kroket. ,,Hij probeert stamppot sexy
te maken.''
Verbloemen
Dat we als Hollanders nog niet eens
zo heel lang geleden aan het stampen
zijn geslagen, bewijst het schilderij
De Aardappeleters uit 1885 van Van
Gogh. De punten van de vorken zijn
naar beneden gericht; een teken dat
de boerenlieden de piepers nog prik
ten en niet prakten. De opkomst van
de huishoudscholen leidde niet veel
later het glorietijdperk in van de ge
stampte prak. Als vrouw des huizes
had je te veel taken om handen om
uren de keuken in te kunnen. Door te
stampen zette je in een handomdraai
een maaltijd op tafel. Toen men in de
jaren '30 massaal de broekriem moest
aansnoeren, bleek stamppot boven
dien een mooie manier om het tekort
aan (dure) groentes te verbloemen in
een overvloed aan aardappel.
Wie tegenwoordig niet eens de tijd
wil nemen om zelf met de stamp
potstamper aan de slag te gaan, heeft
in de supermarkt de keus uit tal van
kant-en-klare prakjes in bakjes. Bij
zes grootgrutters selecteerden we
een verse bak hutspot, de alleroudste
stamppotvariant. ,,De beste verhou
ding is ongeveer de helft aardappel,
een kwart wortelen en een kwart
uien'', vindt kok Christian Boomker.
Die ui blijkt echter vaak het kind van
de rekening. Alleen Aldi, Plus en
Albert Heijn zijn nog enigszins gul
met snippers die niet tot snot zijn
gekookt.
Onthutsend
Kwalijker is de staat van veel van de
aardappelen. ,,Als je aardappels te
grondig prakt, wordt het een lijme
rige brei'', weet Boomker. ,,Op een
goede stamppot mag je best een
beetje kauwen.''
De prakkies van Ekoplaza, Albert
Heijn en Lidl gaan nat: de piepers
zijn zo gretig gemalen dat er een ont
hutsend plakkerige hutspot over
blijft. Plus en Aldi hebben de zaken
een stuk beter op orde. Net als Jumbo
hebben beide gekozen voor een
gehaktbal bij de maaltijd, waar de
andere prakjes worden geflankeerd
door een runderlapje (Ekoplaza),
hachee (Lidl) en rookworst (Albert
Heijn).
In de keuken van Plus is de gehakt
bal alleen nogal liefdeloos over de
hutspot gekwakt en kampt het tradi
tionele juskuiltje met een flinke dijk
doorbraak. De budgetstamppot van
Aldi wordt door de panelleden una
niem tot winnaar verkozen. De huts
pot is goed op smaak en is stevig
genoeg om je lepel rechtop in neer te
zetten.
Christian
Boomker (45)
Karin
Hoeksema (35)
Wereldkampioen
van het laatste
WK Stamppotkoken.
Ineke
Hoeksema (36)
David en Arjan (r.)
van geluksplatform
365 Dagen Succesvol
delen hun lessen
voor een leuker leven.
ZATERDAG 30 NOVEMBER 2019 GO
II et kan niet moei-
I lijk zijn, wereld
1 vrede. Ga even met
De mooiste les die ik heb
Reageren? zo@dpgmedia.nl
Blijft de lepel
MATTHIJS MEEUWSEN
Professioneel kok
en eveneens oud-
snertkampioen.
Vaste deelnemer
van het WK Snert-
en Stamppotkoken.
Won tweemaal.
