WKffl
'Jongeren vinden
mijn boek
boeiender dan
de geschiedenis
lessen op school'
of oud, laag- of hoogopgeleid - en dus een
zeer democratisch medium. Daarmee is de
roman als het ware een antwoord op het
fascisme, dat democratie afwees en pleitte
voor een totalitaire staat.
,,Een tijd geleden ontmoette ik een ou
dere vrouw, en zij vertelde me dat ze niet
had kunnen leren toen ze jong was. Weten
schappelijke non-fictie kon ze daardoor niet
goed volgen, maar door mijn boek, zei ze,
had ze eindelijk kunnen lezen en begrijpen
wat er vroeger is gebeurd. Ik ontmoet ook
jongeren die zeggen dat ze mijn roman veel
toegankelijker en boeiender vinden dan de
geschiedenislessen op school.
,,Als lezer word je bij het verhaal betrok
ken en volg je de gebeurtenissen alsof die
zich live afspelen. Omdat het verhaal van
binnenuit wordt verteld, komt het veel
dichterbij en dat biedt een rijkere vorm van
kennis van de werkelijkheid. Neem bijvoor
beeld de Mars op Rome. Mussolini zit in
een kamer met zijn officiers, en terwijl hij
zichzelf de hemel in prijst, trekt hij zijn
laarzen uit en legt hij zijn stinkende voeten
op tafel. Voor een historicus is zo'n detail
niet relevant, maar het maakt dat belang
rijke moment veel concreter. Als lezer
ontdek je zo een nieuwe, menselijke kant
van Mussolini, die in het gangbare plaatje
vaak ontbreekt.''
,,Aan het begin van het boek laat ik een
Mussolini zien die verloren heeft. Bij de
eerste vergadering van de fascistische partij
waren minder dan honderd mensen aan
wezig en de eerste verkiezingen werden
een fiasco; de partij kreeg in heel Italië
maar vierduizend stemmen. Slechts drie
jaar later kwam hij aan macht. Hoe is hem
dat gelukt? Feitelijk had hij twee wapens.
Het eerste was het geweld van zijn bendes,
de knokploegen. Het andere wapen was
zijn krant, waarmee hij een nieuwe journa
listieke stijl ontwikkelde en brutale en
agressieve propaganda maakte. Zo wak
kerde hij de basale emoties van de midden
klasse aan, met name de angst voor het
socialisme. Socialisten waren volgens Mus
solini geen Italianen; het waren indringers
die Italië alleen maar wilden overheersen.
,,Angst is passief, maar door een vijand te
creëren waartegen men wilde vechten,
veranderde hij die in haat, en haat is actief.
Het doel was om alles wat de socialisten
hadden opgebouwd, te vernietigen: de
arbeidersverenigingen, de liga's van de
boeren, alle verbonden die de socialisten tot
stand hadden gebracht. De fascisten gingen
niet zo ver dat ze vrouwen en kinderen
vermoordden, maar wat ze wel deden was
's nachts naar de huizen van socialisten
gaan en hen vermoorden terwijl vrouw en
kinderen aanwezig waren.''
Waarom had de man zo'n enorme aan
trekkingskracht?
ZATERDAG 30 NOVEMBER 2019 33
