emen.nl
Dertig jaar lang verdiende visboer
Henk Achterhuis uit Enschede zijn
dagelijks brood op markten in heel
Nederland. Spijt van die decennia van
heel vroeg de deur uitgaan en heel laat
thuiskomen, van zes dagen per week
bikkelen in weer en wind, heeft hij niet.
,,Het was een mooie tijd. Ik heb goed
verdiend en veel gelachen. Maar ik weet
niet of ik het opnieuw zou doen. Het
is een zwaar bestaan."
Met zijn levenslange marktervaring
behartigt Achterhuis sinds zeventien
jaar als bestuurder van de Centrale
Vereniging voor Ambulante Handel
(CVAH) de belangen van markten en
marktkooplui. Hij reist het land door,
praat met gemeentebesturen en markt
kooplui, lobbyt bij het parlement en
probeert zo voor zijn achterban te red
den wat er te redden valt. Want - uit
zonderingen daargelaten - de Neder
landse warenmarkt lijdt een kwijnend
bestaan.
Bekende markten als de Albert Cuyp
in Amsterdam en de Haagse Markt trek
ken nog altijd veel bezoekers, onder wie
veel toeristen, en doen het best goed.
Vooral de kleinere buurt- en wijkmark-
ten en de dorpsmarkten hebben het
moeilijk.
Hoe dat komt? Naast de opkomst van
internetwinkelen, wijst Achterhuis op
het drukke bestaan van tweeverdieners.
,,Die hebben geen tijd om een doorde
weekse markt te bezoeken. En tegen
prijsvechters als Lidl en Action valt voor
de gemiddelde marktkoopman niet te
concurreren."
Dat wil zeggen: op prijs. Want op
kwaliteit, service en 'beleving' valt er
nog een wereld te winnen, weet Rien
Romijn van Adviesbureau Seinpost, dat
onderzoek doet naar de ontwikkeling
van de nog ongeveer duizend waren
markten die Nederland telt. ,,De weke
lijkse markt is het hart van een stad
of dorp en heeft daar een belangrijke
sociale functie'', zegt hij. ,,Mensen
komen er om boodschappen te doen,
maar ook om elkaar te ontmoeten.
De markt moet dé plek zijn waar je
specialistische, verse en kwalitatief uit
stekende spullen kunt kopen, die elders
niet of nauwelijks worden aangeboden.
En dat voor een schappelijke prijs."
Romijn vindt dat er altijd reuring
moet zijn. ,,Mensen willen iets zien
gebeuren, ervaren en meemaken. Daar
moet je op inspelen. Bijvoorbeeld met
een proeverij, een standwerkerswed
strijd, livemuziek. En met terrasjes, waar
klanten hun aankopen op hun gemak
kunnen nuttigen en genieten van de
dynamiek van de markt."
De nieuwe markt
Samen met de CVAH, gemeenten,
plaatselijke winkeliers en horecaonder
nemers zette zijn bureau proefprojecten
op die 'de nieuwe markt' gestalte moe
ten geven. De donderdagse markt in
Delft is zo'n project. Die is geen eigen
dom van de gemeente, zoals meestal het
geval is, maar van de marktkooplui zelf.
Achterhuis: ,,Zp zijn de ondernemers,
dus zij bepalen de koers.'' De Delftse
markt heeft een marktmanager, in de
persoon van Paul Nijhuis. Anders dan
een door de gemeente aangestelde
marktmeester, kijkt hij vooral met on-
dernemersblik naar manieren om de
aantrekkingskracht van de markt te
vergroten. Zoals door af te wijken van de
gewoonteregel dat vrijkomende plaatsen
worden ingenomen door marktkooplui
die het langst op de wachtlijst staan.
Nijhuis: ,,Ik kijk naar welk assorti
ment de markt kan versterken en welke
ondernemer dat het beste kan bieden.
Aan kleding en andere non-food heeft
de consument steeds minder behoefte.
De focus ligt op gezonde, verse voeding
en etenswaren uit de eigen regio. Daarin
zit de toegevoegde waarde."
Somber is Achterhuis over de toe
komst van de talloze kleine buurt- en
wijkmarktjes, waarvan er vele een
zieltogend bestaan leiden. ,,Er zijn te
veel markten en te veel marktkooplui.
Marktkooplieden die niet meegaan
met de ontwikkelingen redden het op
termijn niet."
Want zoveel staat vast: de noodzake
lijke vernieuwing moet vooral uit de
ondernemers zelf komen. Aan dat besef
schort het nogal eens. Achterhuis:
,,De markt is een conservatieve sector.
Marktbedrijven zijn vaak familiebedrij
ven die al tientallen jaren op een be
paalde manier werken en een bepaald
type producten verkopen. Dat is altijd
goed gegaan, dus waarom zouden ze
veranderen? Maar zo werkt het niet
meer. De wereld is veranderd en de
markt moet daarin mee."
