9
Slot van proces
van bijna 20 jaar
Het OM heeft
zijn werk goed
gedaan
Apple: Krim is
deel Rusland
'Dna Brech wijst
op lang contact'
Spookspeler
aangeklaagd
wel zijn leven werd bedreigd,
peinsde hij er niet over het land te
verlaten. Hij hield van Suriname,
zag hier een toekomst voor zijn
kinderen. Zijn optimisme was
groot. Hij geloofde heilig dat de
democratie zou worden hersteld.
Hij vond het een waardige zaak
om voor te vechten.''
In de herfst van 1982 groeit het
verzet tegen Bouterse. Die gooit
in de nacht van 7 en 8 december
de lont in het kruitvat. De militai
ren steken gebouwen van radio
stations, een krant en vakbond in
brand en verbieden de brandweer
te blussen.
Militairen lichten politieke te
genstanders van hun bed. Het
zijn vooraanstaande journalisten,
vakbondsleiders, advocaten, ex-
militairen en academici, zoals
oom Sugrim. Ze worden naar Fort
Zeelandia gebracht. Bouterse ver
klaart op de televisie dat de arres
tanten een staatsgreep wilden
plegen.
Oemrawsingh: ,,Ik heb die
nacht pantserwagens gezien en
militairen horen schieten. Op 9
december hebben we de juwe
lierszaak gewoon geopend alsof
er niets aan de hand was. Tot
iemand belde. Mijn oom was
opgepakt.''
Vluchtpoging
Bouterse verklaart in een televi
sietoespraak dat de slachtoffers
bij een vluchtpoging in de rug
zijn geschoten. Maar onderzoe
ken en getuigenverklaringen wij
zen uit dat de meeste slachtoffers
zijn gemarteld, en van voren en
van dichtbij zijn doodgeschoten.
Lichamen zijn verminkt en heb
ben breuken. Bij één slachtoffer is
zijn scrotum afgesneden, bij een
ander is met kogels in de borst
en buikstreek een patroon van
een kruis gemaakt.
Oemrawsingh zag zijn oom in
het mortuarium. Hij had kogelga
ten in zijn rechterwang en bij de
linkerslaap. ,,Het was onwerkelijk.
Het drong niet tot me door. Nabe
staanden hebben de lichamen be
wust niet gecremeerd, omdat we
wisten dat ze misschien nog no
dig waren voor onderzoek.''
Ondanks deze bewijzen wijst
Irvin Kanhai, advocaat van onder
anderen Bouterse, alles van de
hand. Het gesprek met hem gaat
bij aanvang al mis als wordt ge
vraagd naar de zitting van de
Krijgsraad over de 'December
moorden'. ,,U heeft het over
Decembermoorden. Wat zijn
dat?'' zegt Kanhai geïrriteerd.
,,Nederlanders noemen het de
'Decembermoorden'. Weet u dan
wat er is gebeurd?''
Voor Kanhai is het duidelijk dat
de slachtoffers een machtsover
name beraamden, met hulp van
Nederland. ,,Dat wist iedereen,
maar dat wordt geheimgehouden.
Suriname moet blij zijn dat de
militairen destijds hebben inge
grepen'', zegt Kanhai.
,,Dit proces heeft niets opgele
verd. We weten nog steeds niet
wat er is gebeurd. Het enige wat
we weten is dat Bouterse moet
hangen. DMr draait dit proces
om, niet om wat er is gebeurd. Ik
heb geen enkel vertrouwen in de
afloop. Mijn cliënten voelen zich
op voorhand al veroordeeld. Ne
derland loopt voorop.''
Vorige maand verzocht Kanhai
het Hof van Justitie de strafzaak
zonder strafoplegging stop te zet
ten, omdat de Krijgsraad ruim
een jaar lang geen processuele
handeling had verricht.
Het hof wees die vordering af,
maar noemde de lange schorsing
'onredelijk lang'. Geen van zijn
cliënten zal vandaag verschijnen,
zegt Kanhai. ,,Dat er een jaar lang
niets is gebeurd, is in strijd met
het fundament van het strafpro
cesrecht. Een dag na de uitspraak
van het hof krijgen alle verdach
ten opeens te horen dat ze weer
moeten verschijnen, maar ze ho
ren niet waarom. Hier is sprake
van rechtsonzekerheid. Daar
moeten consequenties aan wor
den verbonden.''
Levenswerk
Hugo Essed, advocaat van de na
bestaanden, is het met Kanhai
eens dat het te lang duurt. ,,Maar
dat lag niet aan de Krijgsraad,
maar voor honderd procent aan
de hoofdverdachte.''
Voor Essed is dit proces zijn le
venswerk geworden. Op de gevel
van zijn kantoor prijkt een veel
zeggende spreuk: 'Recht en waar
heid maken vrij'. ,,We hebben
alle tegenslagen tot nu toe kun
nen pareren. Nabestaanden heb
ben groot vertrouwen in de inte
griteit, deskundigheid en durf
van de burgerrechters. Het heeft
mij hoop gegeven dat dit land een
goede toekomst tegemoet gaat.''
De advocaat is ook tevreden
over de strafeisen. ,,Op een aantal
momenten twijfelde ik aan de
daadkracht van het OM. Onte
recht. Het OM heeft zijn werk
goed gedaan. Het is overduidelijk
dat de hoofdverdachte direct be
trokken is geweest bij het marte
len en vermoorden.''
Voor Sunil Oemrawsingh is het
'de hoogste tijd' voor een uit
spraak in deze slepende zaak.
,,We weten wie de moordenaars
zijn. Buiten de nabestaanden
hadden weinig mensen gedacht
dat het ooit zover zou komen. Het
sterfbed is geen oplossing. De
verdachten moeten bij leven hun
onschuld bewijzen of schuld be
kennen. De rechtsstaat Suriname
moet overwinnen.''
vrijdag 29 november 2019
Wie zijn de vijftien slachtof
fers van de Decembermoorden
en wat gebeurde er na de onaf
hankelijkheidsverklaring?
1982: begrafenis in
Paramaribo van een van
de slachtoffers van de
executies. fotos anp
Frank
Wijngaarde
Soerendre
Rambocus
John
Baboeram
Robby
Sohansingh
25 NOV 1975
Suriname onafhankelijk.
25 FEB 1980
Desi Bouterse grijpt de
macht via militaire coup.
8 DEC 1982
15 tegenstanders van
het regime Bouterse
worden gemarteld en
gedood: de December
moorden.
12 FEB 1985
VN noemt de moorden
'standrechtelijke of
willekeurige executies'.
1 NOV 2000
Vooronderzoek voor
een proces van start.
24 DEC 2004
Dagvaardingen voor
Bouterse (hoofdver
dachte) en 24 anderen.
30 NOV 2007
Krijgsraad start proces.
19 JUL 2010
NDP wint verkiezingen,
Bouterse president.
23 MRT 2012
Een verdachte verklaart
dat Bouterse zelf de
slachtoffers Daal en
Rambocus doodschoot.
4 APR 2012
Parlement neemt
Amnestiewet aan;
krijgsraad moet het
proces staken.
14 JUL 2015
Bouterse herkozen.
1 DEC 2015
Na klacht nabestaanden
beslist het Hof dat het
proces moet voortgezet.
9 JUN 2016
Krijgsraad verklaart de
Amnestiewet ongeldig
en heft de schorsing
van het proces op.
29 JUN 2016
Bouterse beroept zich
op staatsveiligheid;
zaak opnieuw
geschorst.
30 JAN 2017
Krijgsraad bepaalt dat
het proces kan door
gaan.
28 JUN 2017
Openbaar aanklager
eist 20 jaar tegen
Bouterse en zeven
anderen voor moord
met voorbedachten
rade. Bewijs dat
Bouterse zelf heeft
geschoten, ontbreekt.
30 NOV 2018
Laatste zitting.
14 JUN 2019
Twee verdachten
(voormalig ministers en
daarom apart berecht)
worden vrijgesproken
door de kantonrechter.
25 OKT 2019
Advocaat Bouterse
verzoekt vervolging te
staken, omdat de zaak
al een jaar stil ligt. Het
hof wijst dit af.
29 NOV 2019
Waarschijnlijk wordt
vandaag een datum
voor het vonnis
genoemd.
-Hugo Essed, advocaat
nabestaanden
MOSKOU Voor Apple is de
Krim voortaan Russisch
grondgebied. Russen met
een iPhone of iPad zien het
schiereiland voortaan als
onderdeel van Rusland op
hun scherm staan bij Apple
Maps en Weather. Apple
luistert hiermee naar de
Russische autoriteiten.
Google ging eerder al over
stag. De verandering geldt
alleen in Rusland. Daarbui
ten is de Krim niet aange
duid als onderdeel van
Rusland. Het schiereiland
werd in 2014 geannexeerd
door Moskou, maar andere
landen erkenden dat niet.
MAASTRICHT De twee ge
tuigen die vermoeden dat
zij in augustus 1998 Jos
Brech met Nicky Verstap
pen hebben zien fietsen op
de Brunssummerheide,
moeten bij de rechter hun
verhaal doen. De verdachte
blijft voorlopig in de cel, zijn
dna op Nicky wijst op 'lang
durig, intensief' contact,
stelt een expert. De recht
bank van Maastricht be
sloot gisteren over de on-
derzoekswensen en het
voorarrest. Nicky Verstap
pen verdween in augustus
1998 tijdens een zomer
kamp, een dag later werd
hij dood aangetroffen.
VIBORG De Deense voet
balclub Viborg FF heeft
een strafrechtelijke klacht
ingediend tegen de Neder
landse 'spookvoetballer'
Bernio Verhagen en diens
zaakwaarnemers. De 25-ja-
rige Verhagen zou zich
voorgedaan hebben als
profvoetballer, maar dat in
werkelijkheid helemaal niet
zijn. Viborg meldde dinsdag
al dat het contract van Ver
hagen is ontbonden. Verha
gen arriveerde in oktober
van dit jaar in Viborg, maar
werd snel van het trai
ningsveld gehaald wegens
een gebrek aan voetbalca
paciteiten. De Deense
profclub geeft aan dat Ver
hagen is vastgelegd zonder
dat ze hem aan het werk
hebben gezien.
