GEZOND
Eerste hulp bij vliegangst
Vraag het onze specialisten
20
V
In de herfst is de kans op turbulentie het
grootst, tienduizenden Nederlanders
stappen dan ook bang het vliegtuig in.
Verminder je angst: schrijf op wat je ziet.
Af en toe heb ik erge
kramp in de anus.
Wat kan ik doen?
Mijn zoon scheldt
me nu soms uit.
Is dat oké?
y*'v.w.
De oren van
vrouwen winden
mij op. Is dat raar?
ie vliegangst heeft, en
naar schatting heb
ben drie miljoen
Nederlanders dat,
voelt zich een vlucht
lang onveilig. In een kleine ruimte
(claustrofobisch), in een toestel dat
onverwachte geluiden maakt, trilt en
schudt (turbulentie), met 900 kilo
meter per uur op 10 kilometer hoogte
vliegt en dat ook nog eens kan neer
storten. ,,De associatie tussen vliegen
en sterven is snel gemaakt'', zegt
piloot Kelly Otte (47). Als gezags
voerder vervoert hij al 28 jaar passa
giers. Staat hij met zijn voeten op de
grond dan helpt hij met zijn Stich
ting Onbezorgd Vliegen mensen van
hun angst af.
,,Die associatie met bang-zijn heeft
veel met het nieuws te maken. Vlieg
tuigongelukken halen altijd het
nieuws en duiken op in films,
en veel mensen kijken naar series
als Aircrash Investigations. Maar de
meeste ongelukken daaruit zijn
gedateerd en flink gedramatiseerd.
Per jaar vliegen er gemiddeld 4,1 mil
jard mensen. In 2017 overleden daar
bij 49 personen. In 2018 waren dat
er 189'', zegt Otte. De kans dat een
vliegtuig neerstort, is volgens onder
zoek van het Britse opinieblad The
Economist 1 op 5,4 miljoen - statis
tisch gezien te verwaarlozen.
Toch voelen zelfs doorgewinterde
passagiers zich angstiger en onge
makkelijker als het buiten enorm
waait en slagregent, zo blijkt uit
onderzoek van Stichting Onbezorgd
Vliegen. ,,Vliegangst komt veel voor'',
zegt Josine Arondeus (57), psycho
therapeut en luchtvaartpsycholoog
voor Valk, dat staat voor Vliegangst-
bestrijding Leidsche Universiteit en
KLM. ,,Volgens de laatste schattingen
heeft 20 tot 30 procent van de vol
wassen in het westen er last van. De
helft van die mensen heeft nog nooit
Kijk uit met
kalmerende
medicijnen
en alcohol.
Ze halen je
gevoel niet
weg
CIJFERS
gevlogen, de andere helft doet het
met tegenzin.'' Arondeus is, in de 26
jaar dat ze mensen met vliegangst
helpt, al veel soorten schrik, schroom
en vrees tegengekomen: ,,Het kan de
angst zijn om neer te storten, maar
ook claustrofobie of zelfs een diepere,
onderliggende angst zijn.'' Kelly Otte
merkt hetzelfde in zijn cursussen:
,,De angst kan uit veel oorzaken
voortkomen, van hoogtevrees tot
controleverlies.''
,,Wij doen dan ook verschillende
soorten oefeningen met cursisten'',
zegt Arondeus. ,,Als iemand claustro
fobisch is, gaan we eerst een lift in.
Ben je bang om met vreemden in een
kleine ruimte te zitten dan oefenen
we in een restaurant. En voor som
mige mensen bootsen we via virtual
reality of in de cabinesimulator op
Schiphol een vliegreis na.''
Leid jezelf af
Heb je serieus last van vliegangst
- onrust, zweten, buikkramp, ver
snelde hartslag, verhoogde bloed
druk - dan kun je daar zelf ook wat
aan doen, voordat je door de gate
gaat. ,,Zorg dat je ruim op tijd naar
de luchthaven gaat, want als je je
moet haasten voel je je nog slechter'',
zegt Otte. ,,Kijk uit met kalmerende
medicijnen en alcohol. Die maken
je suf, maar onderdrukken je gevoel
niet en dus kun je je alsnog onprettig
voelen.'' Ook koffie kun je volgens
Josine Arondeus beter laten staan:
„Cafeïne pept op, en wie angstig is
maakt al genoeg adrenaline aan.''
Eenmaal in het vliegtuig is het vol
gens Otte zaak kalm te blijven:
,,Paniek en pessimistische gedachten
leiden tot meer onrust, spanning en
angst. Je lichaam kan reageren met
een versnelde hartslag, trillen, duize
ligheid en zweten. Dat geeft je - onte
recht - het idee dat j e in gevaar bent.''
Een zogeheten G-schema, waarmee
dinsdag 19 november 2019
GO
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden,
hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl
HUISARTS
RUTGER VERHOEFF
Anuskramp bestaat uit aanval
len van intense, vaak stekende
pijn rond de anus, die soms uit
straalt naar de billen en samen
kan gaan met misselijkheid,
zweten en valse aandrang.
Het verschijnsel treedt
meestal 's nachts op en
duurt enkele seconden tot
een halfuur. Oorzaken kun
nen zijn: colitis ulcerosa,
de ziekte van Crohn,
anale kloofjes, tumo
ren of infecties.
PSYCHOLOOG
STEVEN PONT
Nee! Je kind heeft per dag
tientallen impulsieve emoties.
Hij is boos, teleurgesteld, blij of
verdrietig en hij kan dat echt
niet tegenhouden. Daarom
noemen we dat ook wel onze
primaire emoties. Maar we
hebben ook secundaire
emoties. Dat zijn de
emoties die volgen op je
primaire.
Een voorbeeld. Je kind
is boos. Dat is zijn pri- /AvfNc.
maire emotie en die
y,
Vaker wordt er geen oorzaak
gevonden en dan spreken we
van proctalgia fugax. Is er een
oorzaak, dan moet die worden
behandeld. Bij proctalgia fugax
ligt dat helaas anders. Stress
zou de klachten verergeren.
Ontspanning en een warm bad
kunnen de klachten verminde
ren. Soms kan het oprekken
van de anus de pijn verlichten.
Bij langdurige aanvallen zou
den inhalaties van salbutamol
de duur kunnen bekorten.
Alternatieven zijn Isdn- en
diltiazemzalf of diltiazem-
tabletten. Als dit onvol
doende werkt, dan kan
uw huisarts u verwijzen
naar het ziekenhuis voor
botoxinjecties of blok
kade van de zenuwen.
kan hij niet tegenhouden. En
dat hoeft ook niet. Maar dan: je
kind scheldt je uit. Dat is zijn
secundaire emotie. En die kan
hij wel degelijk (leren) tegen
houden of sturen. Je kunt bij
voorbeeld ook gewoon zeggen
dat je boos bent of even naar
je kamer lopen. De levensles
voor je zoon is dus: na je on
stuurbare primaire emotie heb
je wel altijd een keuze over je
secundaire. Daarmee is de
boodschap voor je zoon: je
mag boos zijn, maar niet elke
manier waarop je die uit is,
hoeveel ik ook van je houd,
acceptabel. Want je moet
de mensen om je heen wel
heel laten. Om te begin-
•jij!' nen natuurlijk je eigen
vader en moeder.
SEKSUOLOOG
CARLA RUTGERS
Jij beschrijft een fetish. Dat
betekent dat je seksueel opge
wonden wordt van een minder
algemeen gangbaar object,
lichaamsdeel of gedrag. De
meeste mensen worden ge
prikkeld door een aantrek
kelijk iemand, blote men
sen, geslachtsdelen of
borsten en billen, of het
zien van of lezen
over seks. Veel man
nen vinden een kort
rokje of hoge hak
ken opwindend. Opgewonden
raken van deze dingen vinden
we 'normaal'. Wat in het brein
is gekoppeld aan seksuele op
winding is in je jeugd ontstaan,
meestal onbewust en door
toeval. Bij jongens is er nogal
eens een koppeling met sek
suele opwinding door iets dat
spannend was, omdat angst
vaak tot een erectie leidt.
Sommige mensen maken een
koppeling die minder vaak
voorkomt, zoals met blote
voeten, op hun billen ge
slagen worden, een luier
dragen. Of in jouw geval
een oor. Zolang je er nie
mand kwaad mee doet,
en je er zelf oké mee
bent, is dat geen pro
bleem. Geniet ervan!
'Houdt
de piloot
ons wel in
de lucht!?'
SAMUEL BOM
Zo'n 35 van de 100
Nederlanders heb
ben vliegangst. Van
hen stappen er 22
onder geen enkele
omstandigheid in
een vliegtuig. De
rest vliegt alleen als
er niets anders op
zit, maar wel met
grote tegenzin en
onder veel span
ning. Nog eens 10
van de 100 mensen
vermijden een
vlucht niet, maar
zien er elke keer
weer tegenop.