voor U getesT Ouderwetse pepernoten
jHelp, de traditionele
pepernoot sterft uit!
*^Hoe taai hij ook is,
door de opmars van
de knapperige
kruidnoot verliest
het strooigoed rap
terrein. Ons panel
proeft noodlijdende
noten.
Albert Heijn
€1,49
met zijn schots en scheve hoeken
haast met een beitel lijkt te zijn uit
gehakt, verloor-ie in de loop der tijd
langzaam zijn scherpe randjes door
het ontstaan van de afgeronde kruid
noot. ,,Ook het mondgevoel is duide
lijk anders'', doceert Rutger van den
Broek, winnaar van het eerste sei
zoen van Heel Holland Bakt. ,,Een
kruidnoot is een hard, klein koekje.
De pepernoot neigt met zijn stuggere
bite veel meer naar taaitaai.'' Laatste
verschil: de smaak. ,,In een kruidnoot
proef je vooral de speculaaskruiden'',
weet Anne-Marij de Koning, schrij
ver van het sinterklaasbakboek
Strooigoed. ,,In de pepernoot speelt
anijs de hoofdrol.''
,,Peper zit er gek genoeg al lang niet
meer in'', vult Cees Holtkamp aan.
Hij toont trots een recept voor 'kleine
peeperneuten' uit 1756, toen de tradi
tionele staartpeper al had plaatsge
maakt voor anijszaad. Al decennia
lang draait de doorgewinterde ban
ketbakker in de weken voor Sinter
klaas bakplaten vol ouderwetse pe
pernoten. Een tijdrovend proces
waarbij een loeihete brei van rogge
meel en honing of invertsuiker onder
Van stroopwafel tot stracci-
atella en van prosecco tot
pindakaas: het ooit zo
overzichtelijke kruidno-
tenschap is de laatste jaren
opgeschud door een explosie aan
nieuwe smaken. Je kon deze zomer al
een zakje truffel-tiramisu-kruidno-
ten op de kop tikken toen de mussen
nog van het dak vielen. Inmiddels
lopen de pieten er rond en moet je bij
veel supers nog altijd verdraaid goed
zoeken naar het ondergeschoven
kindje onder het strooigoed: de oer-
Hollandse pepernoot 1.0.
Bolletje haalde de noodlijdende
'noot' twee jaar terug uit zijn assorti
ment. 'Er waren nog maar relatief
weinig mensen die de kochten',
verklaart de koekenbakker op de ei
gen site. 'Helaas, heel spijtig voor de
fans.'
Ook de Bijenkorf nam dit jaar af
scheid van de traditionele lekkernij.
En hoewel de meeste supermarkt
ketens in de loop van de herfst wel
ergens een zakje oernoten in hun as
sortiment hebben verstopt, kiezen
veel filiaalhouders alsnog voor een
schap met uitsluitend kruidnoten.
Geen blokkeerfries die ernaar kraait.
Scherpe randjes
Omdat de termen kruid- en peper
noten volop door elkaar worden
gebruikt, nog even een klein college.
Waar de oorspronkelijke pepernoot
Cees
Holtkamp (77)
Alom bejubelde ban
ketbakker en vat vol
pepernotenkennis.
Anne-Marij
de Koning (29)
Rutgervan
den Broek (33)
meer twee nachten ter ruste moet
worden gelegd. De arbeid loont.
„Naderhand heb je pepernoten die
gewoon smelten in de mond", glun
dert hij. ,,En je moet er wel mee kun
nen smijten, hè.''
Lopende band
Dat de moderne kruidnoot hard op
weg is om zijn gepeperde voorgan
ger uit het schap te verdringen, ligt
volgens Holtkamp dan ook voorna
melijk aan het feit dat de ronde bol
letjes makkelijker met een machine
te maken zijn. Niet dat de peperno
ten uit de supermarkt nou met de
hand zijn gekneed. Hoewel er op de
verpakkingen gul wordt gestrooid
met termen als ouderwets, ambach
telijk en bakkersnoten, merken de
panelleden tijdens deze blinde
proeverij al snel de tekenen van
lopendebandwerk op.
De onderlinge verschillen zijn
daarbij zo klein dat het panel zich
niet aan de indruk kan onttrekken
dat één fabriek de pepernoten levert
aan meerdere huismerken.
Natuurlijk is het ene zakje het an
dere niet. De pepernoten van Hema
stormen de mond binnen met een
stoot aan anijs, waar Lidl vrij vlak
van smaak blijft. En waar Albert
Heijn geprezen wordt om het zachte
mondgevoel, lijken de taaie, droge
noten van Jamin en Jumbo maanden
op de stoomboot te hebben gelegen.
Dit soort subtiele verschillen kun
nen echter ook het gevolg zijn van
minuscule variaties in receptuur, de
precieze productiedatum en de
bewaarwijze, vermoedt het panel.
,,Om te voorkomen dat je peperno
ten te taai worden, kun je ze samen
met een boterham bewaren'', tipt
thuisbakker Van den Broek. ,,Dat
zorgt ervoor dat het vocht uit het
brood in de pepernoten trekt.''
Holtkamp heeft een beter advies.
,,Gewoon lekker zelf maken, joh.''
GO ZATERDAG 16 NOVEMBER 2019/
De noot is in nood
Van Delft
€3,00
Niet de allerbeste
smaak, noch het beste
mondgevoel in de proe-
verij. Laat tegelijkertijd
ook geen steken vallen.
Prima pepernoot. Proeft
vers ook.
MATTHIJS MEEUWSEN
Lidl
€1,49
Een echte middenmo
ter: je proeft anijs, maar
wel te weinig. Ook de
structuur is net wat aan
de droge kant.
Qua smaak komen deze
'bakkersnoten' verlegen
uit de verf. Het mond-
gevoel is echter onover
troffen: met afstand de
zachtste, lekkerste
structuur in deze test.
Plus
€1,45
Het anijsaroma komt
traag op gang, maar
ebt lekker na. Ook qua
mondgevoel niet on
aardig, al mag het echt
nog wel wat zachter.
Hema
€2,60
De droppige anijsgeur
valt met de deur in huis
en tintelt in de mond
zelfs na. Helaas dringt
de oude, droge smaak
van het deeg zich toch
op de voorgrond.
Jamin
€2,85
De ietwat vlakke smaak
is snel vergeven. De
gortdroge structuur
niet. Snel terug in de
zak naar Spanje.
Jumbo
€1,37
Met afstand de taaiste
uit de test; je krijgt 'm
tussen de kiezen amper
kapot. Weinig smaak
ook. Alsof je op oude
broodkorstjes kauwt.
Auteur van Strooigoed,
een boek met bakre-
cepten voor Sinter
klaas.
Bekroonde thuisbakker.
Schreef o.a. De Koekjes
bijbel, met recepten voor
kruid- en pepernoten.
In de pepernoot speelt anijs de hoofdrol. foto jean-pierre jans
