wordt al gesproken over 'failed state
'Heel Californië lijkt wel in brand
te staan. Ik maak me vreselijk
veel zorgen om de toekomst'
21
alleen al in september van dit jaar
1451 van de straat gehaald hier in
Tenderloin, verzamelplaats van dak
lozen en drugshandelaars en een van
de vieste buurten van de stad.
Heroïne
Ongeveer de helft van San Fran
cisco's 7500 daklozen is verslaafd,
schat het stadsbestuur, en heroïne
verhandelen of spuiten doen ze ge
woon hier op de stoep. Nicky ziet de
naalden geregeld in armen geprikt
worden. Achter haar, aan de overkant
van de straat, bespreken politieagen
ten de toestand van een man die voor
zich uit starend tegen een gevel
hangt. Een van hen heeft zijn blauwe
plastic handschoentjes al aan, maar
ze laten hem liggen.
Dit is het hart van de techhoofd-
stad van de wereld, met even daar
buiten innovatiewalhalla Silicon Val
ley. De hoofdkantoren van Twitter
en Uber liggen op een minuut of vijf
tien wandelen. Op dit vroege uur
rijdt een zelfrijdende auto in training
door de wijk. Maar tegelijk dringt de
zure geur van langdurig ongewassen
mens je neusgaten binnen, afgewis
seld met urinelucht.
Schoonmaken is vechten tegen de
bierkaai, weet Nicky Bolton. Ze
neemt soms foto's van de troep die ze
heeft opgeruimd, om te bewijzen dat
ze echt haar werk heeft gedaan.
,,Want elke ochtend ziet het er weer
uit alsof we hier nog nooit hebben
schoongemaakt." Een van de groot
ste problemen: poep. Menselijke
poep. In 2018 kreeg San Francisco
elke dag bijna tachtig meldingen van
uitwerpselen op trottoirs en in steeg
jes. Nicky Bolton komt ze ook gere
geld tegen. Een specialist van univer
siteit Berkeley, Lee Riley, zei vorig
jaar dat de sanitaire omstandigheden
in sommige straten in San Francisco
slechter zijn dan in sloppenwijken in
India, Kenia of Brazilië.
Het is een 'plaag', die vuiligheid,
zegt Rosalba Vargas, als ze haar
kleinkinderen op de schoolbus heeft
gezet. Maar ze ziet hier wel meer. Pas
nog een koppel dat seks had, daar bij
die parkeerautomaat. Drugs zijn er
ook, in alle varianten, elke dag. Ze
doet voor hoe ze haar kleinkinderen
aangeleerd heeft er met een boog
omheen te lopen. ,,De kinderen wo-
nen bij mij sinds mijn dochter is
overleden, en dit is geen geschikte
omgeving," zegt Vargas, de mond
hoeken naar beneden. Een andere
woning die ze kan betalen is niet te
vinden.
Mede dankzij de aantrekkings
kracht en de gigawinsten van de
techindustrie zijn huizenprijzen in
San Francisco tot exorbitante hoog-
ten gestegen. Het gemiddelde ligt op
een vraagprijs van 1,3 miljoen dollar -
wat betekent dat de helft van de wo
ningen voor méér van de hand gaat.
Het heeft er mede voor gezorgd dat
zo'n 130.000 inwoners van Californië
dakloos zijn, en hun aantal blijft
groeien. Miljoenen mensen trekken
ook naar ver weg gelegen, goedko
pere buitenwijken. Zo valt de hui
zencrisis samen met de bosbranden
crisis: het brandgevaar is daar, aan de
rand van de natuur, hoger.
Techgiganten als Google en Face-
book hebben miljarden aan investe
ringen in betaalbare huisvesting toe
gezegd. Vorige week nog beloofde
Apple 2,5 miljard dollar aan gunstige
leningen voor bouw van betaalbare
woningen. Maar met geld is het pro
bleem niet opgelost. Lokale overhe
den en bewoners verzetten zich al ja
ren met succes tegen bouwplannen
in hun buurten, vooral tegen brood
nodige hoogbouw met veel woon
ruimte.
Zo kan het dat Sean Miller, een
25-jarige softwareontwikkelaar,
tot voor kort 1000 dollar per
maand betaalde voor de helft
van een stapelbed in een huis
met veertig mensen in een
vuile buurt. Voor de deur
zaten mensen crack te ro
ken. Uit frustratie
bouwde hij een app,
Snapcrap, die met één
druk op de knop een foto
van een hoopje poep
naar het meldpunt van
de stad stuurt. ,,Ik denk
niet dat deze stad goed wordt be
stuurd'', zegt Miller.
Het stoort hem dat een stad waar
de miljoenen tegen de plinten klot
sen haar daklozenprobleem niet kan
oplossen. ,,San Francisco beschouwt
zichzelf als heel progressieve stad.
Dat trekt veel mensen aan en dat is
cool, maar het is veel te ver gegaan. Er
liggen mensen op straat die letterlijk
dood lijken. Ik heb vanuit de bus
mensen heroïne zien spuiten op de
stoep. De politie kijkt alleen of ze
dood zijn of niet. Zo niet, dan laten
ze je met rust."
Agenten in San Francisco klagen
dat opgepakte drugdealers in no time
weer op straat staan. Sean Miller wist
zulke dingen niet, toen hij in mei
2017 vers afgestudeerd vanuit Ver
mont naar San Francisco verhuisde,
met het idee dat hij naar een prach
tige stad met een betoverende start-
upsector zou gaan. Inmiddels over
weegt hij te vertrekken. ,,Professio-
neel gezien is het een goede plek,
maar ik vraag me geregeld af wat het
me waard is om hier te wonen."
Hij is niet de enige. In het tweede
kwartaal van dit jaar vertrokken
twee keer zo veel mensen uit Califor
nië als dezelfde periode in 2017, bere
kende makelaarskantoor Redfin. En
de recente branden wakkeren de
exodus verder aan. Ook Mary Lou
Smith, de boekhandelaar, wil na de
zoveelste vlammenzee het liefst naar
haar zoon in de staat Washington
verhuizen. ,,Heel Californië lijkt wel
in brand te staan. Ik maak me vrese
lijk veel zorgen om de toekomst."
GO ZATERDAG 16 NOVEMBER 2019
Branden in de heuvels achter Santa Paula (foto boven) en een volledig
uitgebrand mobilhomepark in Santa Rosa. fotos afp
steeds meer op vuilnisbelt
Mary Lou Smith, boekverkoopster
