Dono
'Bouwvakkers in de kou gezet'
0)
O
O
lil
16 ECONOMIE
PSYCHOLOGELD
Hogere dekkingsgraad zorgt voor doorbraak
Of ik van plan ben me aan te melden als
donor, vraagt mijn lief. Het foldertje van
de overheid over donorregistratie slin
gert door ons huis en ik heb nog geen actie on
dernomen. En het is handig als hij weet wat ik
wil. Nu ben ik wel van plan me als donor te re
gistreren: ik moet alleen nog mijn ongemakke
lijke gevoel overwinnen en mijn DigiD ergens
opduikelen. Ik ben een van die mensen voor wie
het nieuwe systeem een uitkomst is. Niets doen
levert voor mij toch het gewenste resultaat op.
Je aanmelden als donor is een daad van al
truïsme. De meeste mensen zullen het geen
prettig idee vinden dat er na hun dood in hun li
chaam wordt gesneden. Dan gaan er ook nog
spookverhalen rond dat artsen minder hun best
voor je doen als je donor bent. En over mensen
die 'bijna' hersendood waren verklaard, maar nu
weer fris als een hoentje ronddartelen. Waarom
zou je dan niet het zekere voor het onzekere ne
men? Nou, omdat het leven van andere mensen
er vanaf hangt. Het tekort aan donoren leidt in
Nederland jaarlijks tot zo'n 130 doden.
Wat mij betreft mogen donoren daarom ook
worden beloond. Begin dit
jaar interviewde ik een
Amerikaanse econoom die
het taboe op betalen voor
organen wil doorbreken. Hij
verwacht dat een financiële
prikkel mensen zal stimule
ren om bij leven een orgaan
te schenken.
Het geld is er al: het be
drag dat een verzekeraar be
spaart op dure alternatieve
behandelingen, zoals nier
dialyse, kan worden ge
bruikt om donoren te beta
len. Hij gaf toe dat een fi
nanciële beloning tot morele dilemma's leidt:
het laatste wat je wilt, is dat mensen in geld
nood kiezen voor orgaandonatie; niet uit over
tuiging, maar puur omdat ze het geld nodig
hebben.
Wanneer je mensen met een financiële prik
kel wil stimuleren om nS hun dood organen of
weefsel af te staan, spelen die bezwaren minder.
Allereerst omdat het om een veel lager bedrag
zou gaan. De econoom dacht bij de donatie van
een nier aan een bedrag van zo'n 40.000 dollar.
Dat kun je natuurlijk niet aan iedere geregis
treerde donor geven. Een cadeaubon van een
tientje is wat realistischer. Maar je zou ook kun
nen denken aan een tegemoetkoming in de uit
vaartkosten voor nabestaanden, mocht iemand
daadwerkelijk een orgaan afstaan.
Een andere optie: alleen als je je als orgaando
nor opgeeft, heb je zelf recht op een orgaan
transplantatie. Je kunt betogen dat het niet
ethisch is om het 'voor wat hoort wat'-principe
toe te passen op orgaandonatie. Maar een sys
teem dat puur gebaseerd is op altruïsme leidt in
Nederland tot 130 doden per jaar.
Ik geloof overigens best dat mensen altruïs
tisch kunnen zijn. Maar een beetje erkenning
daarvoor, al dan niet in de vorm van geld, maakt
het wel stukken gemakkelijker.
Het tekort
aan
donoren
leidt
jaarlijks tot
zo'n 130
doden
Flow
Traders
BAM
ABN Amro
Kiadis
Pharma
Koolmees komt waarschijnlijk met
de schrik vrij, stelt een nauw be
trokkene. ,,Hij is echt saved by the
bell." Immers, als de dekkingsgra
den van de pensioenfondsen de af
gelopen maand niet zo opgekalefa
terd waren, was het voor hem veel
moeilijker te verkopen geweest om
de dreigende kortingen uit te stel
len.
Amper twee maanden geleden
was de toestand voor de pensioen
fondsen veel dramatischer. De forse
rentedaling in augustus zorgde
voor een klap, die nog eens werd
versterkt door een dip op de beur
zen. ,,De rek is er een beetje uit'',
hield Klaas Knot, president van
De Nederlandsche Bank en pen
sioentoezichthouder, de politiek
eind september voor.
Kortingen waren onafwendbaar
geworden, zo luidde zijn conclusie.
Maar dat was niet wat de Tweede
Kamer wilde horen. Die had Kool
mees al begin september op pad ge
stuurd met de boodschap 'onno
dige kortingen' te voorkomen, zon
der daarbij te zeggen welke kortin
gen zij 'nodig' dan wel 'onnodig'
achtte.
De fondsen staan er inmiddels
weer iets beter voor: de rente is
weer wat opgelopen en de beurzen
piekten zelfs. De verbeterde dek
kingsgraden geven Koolmees - net
op tijd - de gelegenheid om de spel
regels zodanig aan te passen dat hij
draagvlak voor zijn zwaarbevoch
ten pensioenakkoord houdt én een
verhaal heeft naar jongere pensi
oendeelnemers.
Werkenden draaien weliswaar
op voor de uitgestelde kortingen,
maar de gevolgen daarvan zijn veel
minder dramatisch dan eerder nog
gevreesd werd. Bovendien, zo stel-
i Pensioenfondsen
die per 1 januari
zouden moeten
korten, krijgen jaar
respijt
len betrokkenen, hoeven de pen
sioenpremies komend jaar niet fors
omhoog en blijft ook de pensioen
opbouw op peil door een pas op de
plaats te maken.
Koolmees kiest er naar verluidt
voor pensioenfondsen die volgens
de huidige regels per 1 januari zou
den moeten korten een jaar extra
respijt te geven als hun dekkings
graad op 31 december boven 90 pro
cent zit. Ofwel: tegenover elke euro
die een fonds aan verplichtingen
heeft, moet ten minste 90 cent aan
bezittingen (belegd vermogen)
staan. Daarmee lijken de grote pen
sioenfondsen uit de zorgen, zoals
die in de metaalsector, waar nog re
latief veel mensen lid zijn van de
vakbond. Tenminste, als hun dek
kingsgraden de komende ander
halve maand niet alsnog onder het
minimum van 90 procent schieten.
Politieke draagvlak
Komende week gaat de Kamer in
debat over de pensioenen. De ver
wachting is dat Koolmees door het
besluit tot uitstel voldoende poli
tiek draagvlak zal houden om met
werkgevers en werknemersorgani
saties het nieuwe pensioencontract
verder uit te werken. Want die be
oogde hervorming is altijd de reden
geweest voor de D66-bewindsman
om een deal met de polder te slui
ten.
Koolmees wil toe naar een stelsel
waarin pensioenaanspraken min
der zeker worden. Daardoor zijn
minder hoge buffers nodig en kun
nen fondsen eerder indexeren als
het goed gaat en korten als het te
genzit.
Daarnaast wordt in dit nieuwe
stelsel de zogeheten doorsneepre
mie afgeschaft, waardoor jongere
premiebetalers nu te veel betalen
en oudere juist te weinig.
De Europese sociaaldemocraten
vinden dat de bewindsman Ne
derlandse én buitenlandse
bouwvakkers lelijk in de kou laat
staan. PvdA-politicus Agnes Jon-
gerius, die meeschreef aan de
Europese detacheringsrichtlijn,
vindt het 'schandalig' dat Kool-
mees niet van plan is om het
loon van buitenlandse werkne
mers gelijk te trekken aan dat
van hun Nederlandse collega's.
De regering had dat bij haar aan
treden nog zo beloofd, aldus de
Europarlementariër.
Koolmees weigert volgens het
PvdA-smaldeel om cao's die al
zijn afgesloten (en dus voor veel
Nederlandse bouwvakkers gel
den) maar nog niet algemeen
verbindend zijn verklaard, ook
toe te passen op gedetacheerde
bouwvakkers uit het buitenland.
Dat scheelt buitenlandse werk
nemers honderden, zo niet dui
zenden euro's per jaar. „Doordat
Koolmees nalaat de Europese
mogelijkheid te benutten, gaan
buitenlandse bouwvakkers in de
praktijk zo'n tien maanden per
jaar het wettelijk minimumloon
verdienen, terwijl hun Neder
landse collega's het cao-loon
krijgen. Dat is oneerlijk voor de
buitenlandse bouwvakker en
zorgt voor oneerlijke concurren
tie op de Nederlandse arbeids
markt.''
Voor bouwbedrijven die niet
met een algemeen verbindende
cao werken, pakt dat (heel) voor
delig uit, maar het tegendeel is
het geval voor de bouwvakkers.
PvdA-voorman Asscher en Jon-
gerius roepen Koolmees op 'zich
aan zijn woord te houden'.
Neem plaats op
de sofa van Irene
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
Reageren? economie@persgroep.nl
O
donderdag 14 november 2019
GO
De beursinter-
mediair profi
teerde van de
handelsdrift op
het Damrak.
De bouwer le
verde de winst
van eergisteren
weer helemaal in.
De grootbank
zag de kwartaal
winst sterker
dalen dan ver
wacht.
Het biotechnolo
giebedrijf staakt
de ontwikkeling
van zijn belang
rijkste genees
middel.
Rente en beurs
redden akkoord
pensioenen
Minister Koolmees (Sociale
Zaken) redt zijn pensioen
akkoord en geeft fondsen een
jaar respijt. Dat de meeste pen
sioenkortingen daardoor van
tafel zijn, is niet onverwacht, al
kwamen de recent gestegen
rente en de hogere aandelen
koersen wel als geroepen.
Laurens Kok
Den Haag
Wouter Koolmees. i
De PvdA'ers in het Europees
Parlement zijn woedend op mi
nister Koolmees van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid.
Die zou niet van plan zijn de
Europese detacheringsrichtlijn
naar de letter uit te voeren.
Economieredactie
Brusssel
E
o
c
