II
Tegenvaller Nieuwe Sluis pakt groter uit
7
COLIJNSPLAAT NIEUW KUNSTWERK VALT NIET IN DE SMAAK
Begin in Colijnsplaat
niet over het nieuwe
kunstwerk dat sinds
juli in de Oude Haven
staat. Dan krijg je écht
de wind van
voren. Want het
vliegende schip
Helibateau van de
Franse kunstenaar
Bernard Morteyrolvan
valt niet bij iedereen in
de smaak.
Sinds juli van dit jaar staat de
Oude Haven in Colijnsplaat weer
vol met water. En met een kunst
werk, genaamd Helibateau. Maar
het vliegende schip van Mortey-
rolvan valt niet bij iedereen in de
smaak. Op een Facebookbericht
van de dorpsraad kwamen reacties
als: 'Verwacht je iets moois, komt
er zo'n gedrocht tevoorschijn' en
'Wanneer is het kunstwerk klaar?
Deze hoop oud ijzer hadden ze be
ter ingepakt gelaten'.
Inwoner Ludo van Well is ook
enigszins verbaasd over de creatie
in de Oude Haven. Niet vanwege
het uiterlijk van het kunstwerk,
maar omdat de maritiem kunste
naar en jachtontwerper afgelopen
voorjaar een heel ander idee had
aangedragen. „Ik heb de gemeente
Noord-Beveland aangeboden een
replica te maken van de Caudica-
ria, het schip waarmee de Romei
nen in de tweede en derde eeuw
na Christus hun overtochten
maakten van Zeeland naar Enge-
land. Het terugbrengen van water
in de Oude Haven leek mij een
mooie gelegenheid om ook een
kopie van de Caudicaria te water te
laten; de handelsschepen vertrok
ken vanuit Ganuenta, een neder
zetting vlak bij Colijnsplaat."
De Nehalennia-viering van 2018
was voor Ludo reden om in de ma
ritieme geschiedenis rondom ne
derzetting Ganuenta en zeegodin
Nehalennia te duiken. Met zijn
speurwerk wekte hij de Caudicaria
tot leven. Het resulteerde in een
artikel in het maritieme tijdschrift
Ruimschoots en een handgemaakt
model van het sprietgetuigde
schip. „We weten nu weer nieuwe
feiten en daarmee is de geschiede-
Ik heb de gemeente
Noord-Beveland
aangeboden een
replica te maken van
de Caudicaria
-Ludo van Well
nis van Colijnsplaat, of eigenlijk
die van heel Zeeland, weer een
stukje completer."
Ludo en zijn partner Dimp Ne
lemans vinden het belangrijk dat
deze geschiedenis een plekje krijgt
in het dorp. En waar kan dat beter
dan in de Oude Haven, op loopaf
stand van de Nehalenniatempel
waarmee het schip onlosmakelijk
verbonden is. Ludo doelt met 're
plica' overigens niet op het kleine
model wat in zijn galerie aan de
Voorstraat staat, maar op een zes
meter lange boot die nog gemaakt
moet worden.
Van de gemeente hoort Ludo in
eerste instantie niets, maar dat be
tekent niet dat hij zijn plan laat va
ren. Al die tijd krijgt de beeldhou
wer steun van Dimp en diverse
dorpelingen. Na de onthulling van
de Helibateau komt de boel pas
echt in een stroomversnelling. Eén
van de inwoners spreekt de ge
meenteraadsleden toe tijdens een
raadsvergadering, een ander be
gint een handtekeningenactie en
diverse mensen melden zich om te
helpen bij de bouw van het schip.
Er is eigenlijk maar één hobbel die
nog genomen moet worden: de fi
nanciering. Daarover maken Ludo
en Dimp zich geen zorgen. „We
gaan ervan uit dat de gemeente
Noord-Beveland en diverse kunst
en cultuurfondsen willen bijdra
gen", zegt Dimp stellig.
Het creatieve koppel hoopt dat
de Caudicaria volgend jaar zomer
of najaar in de Oude Haven ligt.
„Bij de pakken neer gaan zitten
kan altijd nog", grapt Dimp. „We
krijgen zoveel positieve reacties.
Dit mag gewoon niet mislukken."
De oorzaak is een kwestie waar de
hele grondsector in Nederland te
genaan loopt: de strenge regels die
het ministerie van Infrastructuur
en Waterstaat deze zomer heeft op
gesteld voor een groot aantal niet
afbreekbare, chemische stoffen, af
gekort PFAS.
Voordat die regels van kracht
werden, was het de bedoeling alle
grond die vrijkomt bij de aanleg
van de Nieuwe Sluis, in de Wester-
schelde te storten. Dat mag voorlo
pig niet meer. De grond moet eerst
worden gekeurd. Hierdoor dreigde
ernstige vertraging voor het mega
project.
Uitkomst
Dat is voorkomen. De Nieuw Neu-
zenpolder, op zo'n twee kilometer
van het Terneuzense sluizencom-
plex, biedt uitkomst. De grond van
de Nieuwe Sluis kan daar tijdelijk
gestort worden. De hoeveelheid
grond die er opgeslagen moet wor
den, blijkt nu echter veel groter dan
eerst gedacht. Niet zestigduizend
kubieke meter, maar maximaal
300.000 kubieke meter, omdat er
nog geen oplossing is voor het
PFAS-probleem. Dat komt overeen
met een laag grond van tien meter
op zes voetbalvelden. Omgevings-
Veel meer grond die
vrijkomt bij de aanleg
van de sluis moet
tijdelijk worden
gestort. Dat kost extra
manager Harm Verbeek van op
drachtgever Vlaams-Nederlandse
Scheldecommissie (VNSC) spreekt
de hoop uit dat de maximale capa-
citeit van 300.000 kubieke meter
niet gebruikt hoeft te worden. On
derzoeksresultaten kunnen gunstig
uitvallen, maar het grondtransport
met vrachtwagens (zo'n 12.000 rit
ten met een vrachtwagen waar 25
kuub in past voor 300.000 kuub)
naar de Nieuw Neuzenpolder
brengt zeker extra kosten met zich
mee. Hoeveel is volgens Verbeek
nog niet aan te geven.
Onderhandelen
Aanneemcombinatie Sassevaart, de
bouwer van de Nieuwe Sluis, zal
niet voor de extra kosten opdraaien.
Nederland en/of Vlaanderen staan
ervoor aan de lat als opdrachtge
vers. Verbeek doet daar geen uit
spraken over. ,,Dat is politiek en een
kwestie van onderhandelen." Het
ligt voor de hand dat Nederland
moet betalen. De PFAS-regels zijn
Nederlands. Vlaanderen hanteert
die (nog) niet.
Miljoenenstrop
Eerder had het project Nieuwe Sluis
al te kampen met een fikse tegen
valler. Bij het afgraven van de Sche-
pendijk langs het Kanaal Gent-Ter-
neuzen bleek meer olievervuiling
en restafval in de grond te zitten
dan verwacht. Een miljoenenstrop
was het gevolg.
Verbeek zei daar oktober vorig
jaar over dat die 'probleemloos' op
te vangen was binnen de begroting
van ruim 900 miljoen euro voor de
Nieuwe Sluis, waarin rekening is
gehouden met onvoorziene om
standigheden.
woensdag 13 november 2019
Liever kopie Romeins schip in haven
Ellen Smaardijk-Jobse
Colijnsplaat
Het vliegende schip moet
weg, vinden inwoners
Ludo van Well en Dimp
Nelemans. Zij zien er
liever een kopie van het Romeinse
schip Caudicaria.
Ludo van Well met in zijn handen de mini-Caudicaria die hij maakte. Op de achtergrond de (roze) Nehalenniatempel, waarmee het Ro
meinse schip onlosmakelijk verbonden is. foto marcelle davidse
Een tegenvaller bij de bouw van
de Nieuwe Sluis in Terneuzen
pakt nog groter uit. Veel meer
grond moet tijdelijk in de Nieuw
Neuzenpolder worden gestort.
Dat brengt extra kosten met
zich mee. Wie dat gaat betalen,
Vlaanderen dan wel Nederland
of samen, is nog onbekend.
Harmen van der Werf
Terneuzen
