Morales landt veilig in Mexico
NIEUWS 15
INTERVIEW CRIMINOLOOG ANTON VAN WIJK
f: 1
Zedencriminoloog Anton van Wijk onderzocht
mannen die kinderporno downloaden. Die schrikken
enorm als de politie plotseling op de stoep staat. ,,Ik
dacht, oh shit, ik kan het dorp wel verlaten. Ik had
mezelf dan misschien wel van kant gemaakt.''
Arnhem
oedendag
meneer.
Politie! We
willen even
iets per
soonlijks
met u be
spreken." Terwijl vrouw en kinderen
zich nieuwsgierig afvragen wie de
onverwachte visite toch is, beseft
papa donders goed waarom deze
mannen bij hem op de stoep staan.
Zo zou het moeten gaan. Agenten
in burger die onverwacht bij
downloaders van kinderporno op de
stoep verschijnen om de heer des
huizes te vragen waar hij zijn kinder
porno bewaart. Met behulp van een
speciale usb-stick kunnen politie
mensen nagaan of computers, lap
tops en telefoons kinderporno bevat
ten.
De politie heeft geen tijd en man
kracht meer voor de huisbezoeken.
Als het wel gebeurt is de impact
groot, weet criminoloog Anton van
Wijk. Voor zijn onderzoek hield hij
interviews met wat hij noemt 'kin
derpornoplegers'. ,,Ik dacht: o shit, als
dit in de krant komt, kan ik wel in
pakken en vertrekken uit het dorp. Ik
had mezelf dan misschien wel van
kant gemaakt'', zegt een van de kin
derpornoplegers in het rapport.
Betrapt
Van Wijk: ,,Mensen voelen zich be
trapt en de hele familie kan op de
hoogte raken als die tijdens de con
trole aanwezig is. Bovendien is er bij
kinderpornoplegers ineens het besef
dat zij bij de instanties in beeld zijn.''
Sinds zeven jaar hoeven niet alle
kinderpornoplegers voor de rechter
te komen. Het gaat dan om lichtere
gevallen, mannen die voor het eerst
tegen de lamp lopen en tijdens werk
of hobby niet in de buurt van kinde
ren komen. Zij krijgen de kans om
een strafzaak bij de rechter te ontlo
pen. Voorwaarde is wel dat ze zich
onder toezicht van de Reclassering
stellen en behandeling ondergaan.
Deze 'Indigo-aanpak' werd in 2012
geïntroduceerd, om politie en justitie
te ontlasten van de vele zaken die op
de plank blijven liggen.
Onderzoeksprogramma Politie en
Wetenschap wilde weten of die aan
pak nog wel werkt. Criminoloog Van
Wijk, directeur van Bureau Beke in
Arnhem, deed uniek onderzoek. Hij
Er is nu erg weinig zicht
op de grote bulk. Je
weet niet of het bij
enkele plaatjes blijft
onderzocht ruim honderd kinder
pornoplegers die alleen behandeling
kregen en een controlegroep van
ruim honderd kinderpornoplegers
die zich wel voor de rechter moesten
verantwoorden. Behalve politiedos
siers, sprak hij met zedenagenten,
Reclassering, ggz-hulpverleners en
kinderpornoplegers zelf.
Van Wijk snapt dat de politie niet
alle meldingen kan onderzoeken.
,,Juist daarom is de Indigo-afdoening
een goed idee. Je geeft als overheid
een duidelijk signaal af dat downloa
den van kinderporno niet wordt ge
tolereerd. Daarom is het ook jammer
dat de politie vrijwel geen waarschu
wingsbrieven meer verstuurt naar
woningen waar meerdere mensen
door de wifi gebruikmaken van de
zelfde internetaansluiting, zoals stu
dentenhuizen. De brief vermeldt dat
er vanaf dat IP-adres gedownload is.''
Opnieuw de fout in
Volgens de officiële politieregistra
ties is de recidive van kinderpornop
legers beperkt. Desondanks komt
Van Wijk met collega's tot een even
opvallende als verontrustende con
statering. Kinderpornoplegers die
opnieuw de fout in gaan, doen dat na
twee jaar. Dat is de termijn waarop
het toezicht van de Reclassering af
loopt. „Misschien moet de termijn
van toezicht worden verlengd'', zegt
Van Wijk. Hij pleit voor meer maat
werk. ,,Er is behoefte aan een goed
risicotaxatie-instrument voor deze
groep, zodat alleen de lichte gevallen
instromen.''
Ook de lichte gevallen houden de
markt van productie en verspreiding
van kinderporno, waarmee crimine
len grof geld verdienen, in stand, al
dus Van Wijk. Juist de lichte catego
rie kinderpornoplegers ging op
nieuw downloaden: een kleine 19
procent, tegen 9 procent uit de groep
die voor de strafrechter kwam.
Van Wijk maakt zich grote zorgen
over het feit dat duizenden meldin
gen blijven liggen. ,,Er is nu erg wei
nig zicht op de grote bulk. Je weet
niet of het bij enkele plaatjes blijft. Of
dat het gaat om zeer ernstige vormen,
of dat er enorme hoeveelheden kin
derporno worden gedownload. Of
misschien zelfs worden vervaardigd.
Dit is zorgelijk. Er kunnen ernstige
zaken tussen zitten. Misschien zien
we zelfs een tweede Robert M. over
het hoofd.''
De foto's die de gevluchte lei
der de afgelopen dagen via zijn
twitteraccount verspreidde, wa
ren veelzeggend. De eerste nacht
als ex-president bracht hij door
onder een gespannen laken in de
buitenlucht. Daarna poseerde hij,
met een Mexicaanse vlag over
zichzelf heen gedrapeerd, in een
Mexicaans regeringstoestel, dat
hem uit zijn eigen land ophaalde.
De vlucht zelf ging ook al niet van
een leien dakje: niet alle landen
gaven het toestel toestemming
over hun grondgebied te vliegen,
waardoor hij onder meer een tus
senstop in het zuidelijker gelegen
Paraguay moest maken.
Morales stelt dat zijn politieke
tegenstanders een coup tegen
hem hebben gepleegd. In de stra
ten van de Boliviaanse hoofdstad
La Paz patrouilleerden gisteren
nog steeds militairen en politie,
om plunderingen en gevechten
tussen aanhangers van rivalise
rende politieke groeperingen te
voorkomen.
Morales (60) werd in 2006 als so
cialistische boerenleider tot pre
sident gekozen, hij was toen
enorm populair bij de arme be
volking van het land. Hij slaagde
er in de economie van Bolivia te
laten groeien en bleef jarenlang
populair. Zijn presidentschap
ging wankelen na een omstreden
derde herverkiezing in oktober,
die volgens critici ongrondwette
lijk en frauduleus was.
Het is de afgelopen maanden
onrustig in veel landen in Latijns-
Amerika. Onder meer in Ecuador
en Chili gaan demonstranten de
straat op vanwege de sociale on
gelijkheid in die landen.
woensdag 13 november 2019
GO
'Als we maar geen tweede
Robert M. over het hoofd zien'
Henk van Gelder
-Anton van Wijk,
zedencriminoloog
LA PAZ De Boliviaanse ex-presi
dent Evo Morales is gisteren in
Mexico aangekomen, het land
dat hem asiel verleent. Morales
trad afgelopen weekend na veer
tien jaar af als president, na we
ken van hevige protesten tegen
zijn bewind.
Ex-president Morales moest buiten slapen. foto ap
