'Tikkende tijdbom' gedood
12 NIEUWS
Prothesemakers geven kankerpatiënten hun gezicht terug
Els Captijn verloor haar neus aan kanker.
In het Antoni van Leeuwenhoek krijgt ze elk half jaar
een nepneus, zó echt dat niemand het verschil ziet.
,,Hij is mooier dan het origineel.''
et is weer tijd voor een
nieuwe winterneus.''
Els Captijn (72) vertelt
het luchtig, alsof ze
naar de Miss Etam gaat
voor een winterjas.
Haar nieuwste reukor
gaan moet iets lichter
worden dan haar huidige, vertelt ze,
aangezien haar huid in de winter iets
bleker wordt. ,,Ze kunnen de tint
precies aanpassen op de kleur van
mijn wangen.''
Met 'ze' doelt Captijn op de pro
thesemakers van het Antoni van
Leeuwenhoek in Amsterdam. Hier
geven Shirley Bouman en René Wol-
terink kankerpatiënten hun oude ge
zicht terug, nadat deze hun ogen,
oren of neus zijn verloren tijdens een
operatie.
Els Captijn is één van hun vaste
klanten. Zij ontdekte zes jaar geleden
een plekje op haar rechter neusvleu
gel. ,,Eerst was het nog een bobbeltje,
maar binnen een jaar was het zo
groot en rond als een macadamia-
noot.'' De bestralingen hadden geen
effect. Captijns neus moest eraf. ,,Tja
dat was niet leuk. Het is toch mijn ge
zicht. Maar ik dacht: de kanker zit ge
lukkig alleen aan de buitenkant van
mijn lijf. Bovendien zijn mijn bor
sten er ook al af, doe mijn neus ook
maar. Hup, weg ermee.''
De Haarlemse weet nog goed hoe
de verpleegkundige haar na de opera-
Ik trok de doek er gelijk
af. Tja, het was niet zo'n
fraai gezicht. Maar ik
heb het leven zo lief
tie een afgedekte spiegel aanreikte.
,,Als ik eraan toe was, mocht ik de
theedoek stukje bij beetje verschui
ven. Ik trok de doek er gelijk af. Tja,
het was niet fraai, zo'n gat in je ge
zicht. Maar weet je wat het is: ik heb
het leven zo lief. Ik was blij dat ik er
nog was.''
Zo nuchter als Captijn met de situ
atie omgaat, gebeurt maar zelden,
vertelt prothesemaker Bouman. Vaak
hebben patiënten maanden nodig
om de nieuwe situatie te accepteren.
,,En sommigen accepteren het nooit'',
vult collega Wolterink aan. Jaarlijks
laten zo'n 140 kankerpatiënten hier,
in een smalle, atypische spreekkamer
op de begane grond, nieuwe ge
zichtsprotheses aanmeten.
In de ladekastjes liggen ogen, oren
en neuzen, zó bedrieglijk echt dat je
eventjes met je ogen moet knipperen.
Wolterink pakt zijn 'eerste oortje'
van de bovenste plank. Daar stopte
hij elk vrij uurtje in, gedurende een
halfjaar, vertelt hij. Nu boetseert de
van oorsprong fysiotherapeut - 'ik
wilde iets anders' - een oor of neus in
een paar dagen. Die maakt hij eerst
van was, en past die vervolgens zo
vaak aan met soldeerbouten en ander
gereedschap dat deze naadloos aan
sluit op het gezicht van de patiënt.
Definishing touch is het kiezen van
de juiste huidskleur. Soms is het duo
een uur aan het mengen tot het te
vreden is. Omdat een neus nooit
egaal van kleur is, vermengen ze de
verf met wolvezels. Zo lijkt het - een
maal af- alsof er kleine adertjes door
de kunststof huid lopen.
Het belangrijkste is de goedkeu
ring van de gebruiker, benadrukt
Bouman, want eenmaal gegoten in
siliconen kan er niets meer worden
veranderd aan de vorm. Patiënten
doen ongeveer drie jaar met dezelfde
mal. Wel mogen ze elk half jaar te
rugkomen voor twee nieuwe prothe
ses, wanneer de oude gescheurd of
vies is. Bovendien kunnen ze dan ge
lijk de kleur laten aanpassen.
commandant van de strijdgroep,
Baha Abu al-Ata. Hij werd daarbij
gedood, samen met zijn vrouw.
Als vergelding vuurden Islamiti
sche Jihad en Hamas een golf aan
raketten op Israël af. Volgens het
Israëlische leger zijn sinds gisteren
vijftig projectielen op het zuiden en
midden van het land afgevuurd.
Twintig ervan zijn onderschept.
Kruispunt
Een van de raketten belandde in de
kuststad Ashdod op een druk
kruispunt. Een verkeerscamera
legde vast hoe het projectiel een
auto net miste. De Palestijnse ra
ketten zijn doorgaans niet erg tref
zeker. In de Israëlische plaats Neti-
vot, 15 kilometer ten zuidoosten
van Gaza, is wel een huis geraakt,
maar vielen geen slachtoffers.
De Israëlische premier Netan
yahu noemde Baha Abu al-Ata in
een persconferentie 'de drijvende
kracht achter terreur in de Gaza-
strook'. Hij was 'een tikkende tijd
bom' die raketaanvallen op Israël
uitvoerde en daarom was besloten
hem uit de weg te ruimen. Netan
yahu zei dat er meer aanvallen op
de Gazastrook te verwachten zijn.
Volgens de Syrische autoriteiten
heeft Israël in de nacht van maan
dag op dinsdag ook het huis van een
voorman van Islamitische Jihad in
Damascus, Akram al-Ajouri, ge
bombardeerd. Daarbij vielen twee
doden, onder wie zijn zoon, en tien
gewonden.
Israël voerde gisteren meerdere
luchtaanvallen uit in de dichtbe
volkte Gazastrook. Daarbij werd
onder andere een motor geraakt
met twee mensen erop. Zeker een
van de twee kwam om het leven.
Het zou gaan om een lid van de
Palestijnse strijdgroep Islamitische
Jihad. Daarnaast werden, volgens
de Israëli's, een trainingskamp en
een ondergrondse wapenopslag
getroffen.
Eerder vielen de Israëlische
strijdkrachten vanuit de lucht de
woning aan van de plaatselijke
woensdag 13 november 2019
GO
De vrouw met
de zestien neuzen
Hanneke van Houwelingen
- Els Captijn
Een Palestijnse raket slaat in op een kruispunt in de Israëlische
stad Ashdod. foto reuters
TEL AVIV De Israëlische liquida
tie van een kopstuk van Islamiti
sche Jihad heeft tot een escala
tie van geweld geleid in Israël en
de Gazastrook.
