NIEUWS 15
Als je een
dier in een
reservaat
doodt,
word je
zwaar
gestraft.
Wat zijn
wij dan?
dinsdag 12 november 2019
chaamsdelen, omdat die geluk zou
den brengen.''
Zelf heeft hij schrijnende voorbeel
den gezien. Ledematen van ver
moorde albino's bij een medicijn
man, het stoffelijk overschot van ie
mand die in een bos was gedumpt.
,,Er zitten criminele organisaties ach
ter.'' Om kwaadwillenden niet op
een idee te brengen, wil Torner niet
zeggen welke bedragen omgaan in
deze handel.
Dankzij zijn ouders is hem een
vroege dood bespaard gebleven.
,,Toen ik was geboren, gaf de verlos
kundige mijn moeder het advies mij
te vergiftigen. Dat weigerde ze. Ze
was een geweldige vrouw en be
schermde me.''
Josephat Torner werd geboren in
Ngwangwege, een dorp in een van de
armste regio's van Tanzania. ,,Het
dorp was mijn wereld. De omgeving
was vijandig. Ik ben opgegroeid met
angst, discriminatie en geweld. Als ik
een restaurant binnenkwam, stopten
mensen met eten en staarden ze mij
allemaal aan.''
Gepest
Als kind werd hij vaak buitengeslo
ten. Op een school met ruim duizend
kinderen was hij de enige met albi-
nisme. ,,Ik werd gepest en kinderen
wilden niet met me spelen omdat ze
dachten dat ze het ook kregen als ze
me aanraakten. Ik kon niet meedoen
met sociale activiteiten en maakte
geen vrienden. Ik vertelde mijn ou
ders niet over de pijn die ik had, om
dat mijn moeder zich anders verdrie
tig zou voelen. Ik vroeg haar waarom
ik er anders uitzag dan andere kinde
ren. Ik wilde zijn als mijn broers en
zussen. Ze leerde me niet te reageren
op alle pesterijen.''
Pas op de middelbare school snapte
hij waarom hij anders was. De biolo
gieleraar gaf les over genetica. Zijn
vader vertelde toen pas dat er in de
familie meer kinderen met albinisme
waren geboren.
Stimuleren
Veel ouders houden hun albinokind
thuis uit schaamte en angst voor ont
voering, of dumpen het op straat in
de stad. De ouders van Josephat Tor
ner stimuleerden hem juist wél naar
school te gaan. Hij werd uiteindelijk
leraar. Die baan zegde hij in 2006 op
voor zijn missie.
In die jaren kwam in Tanzania een
heksenjacht op mensen met albinis-
me op gang. Tientallen slachtoffers
werden ontvoerd en vermoord. Hun
lichamen werden verminkt terugge
vonden. ,,Dat deed me pijn. Ik wilde
mijn broeders en zusters helpen. In
het begin stond ik er alleen voor. De
meesten zwegen uit angst gedood te
worden. Ik ben de stem van de stem
lozen.''
Torner trok door het land om zijn
landgenoten voor te lichten over al-
binisme, om te vertellen dat hij ge
woon een mens van vlees en bloed is,
maar met een genetisch defect. ,,Voor
veel Afrikanen ben ik geen mens,
maar een soort geest met magische
krachten. Ze geloven dat ik nooit
doodga, maar simpelweg opeens ver
dwijn. Dat gebeurt met sommigen
ook echt, doordat ze ontvoerd wor
den.''
Twee keer ontsnapte hij zelf aan de
dood. Hij werd achtervolgd en aange
vallen door gemaskerde mannen die
zeiden dat ze door 'iemand' gestuurd
waren. Doordat hij in nauw contact
stond met de politie, mislukten de
pogingen. ,,Ik dacht dat mijn laatste
uur geslagen had. Ik heb de dood ge
roken, maar ik ben niet bang.''
Nadat de Britse filmmaker Harry
Freeland in 2011 een documentaire
(In the shadow of the sun) over hem
maakte, groeide hij wereldwijd uit
tot hét gezicht van de strijd van albi
no's in Afrika. Hij hekelde de Ver
enigde Naties die zwegen over de
vervolging van albino's.
De Stichting Josephat Torner
Foundation Europe, opgericht door
Nederlanders, ondersteunt hem in
zijn bewustwordingscampagne. In
het kader van die campagne regelde
Torner onder meer dat bij een wed
strijd van de twee grootste voetbal
clubs van Tanzania 22 albinokinde
ren aan de hand van de spelers het
veld op kwamen. De zestigduizend
toeschouwers waren geschokt.
Klimexpeditie
Vorig jaar beklom Torner met
24 mensen, onder wie albino's, uit
zes landen de Kilimanjaro. Ze
trotseerden zon, regen, hagel en
sneeuw om de top te bereiken. ,,Ik
wilde laten zien dat het feit dat we
anders zijn niet betekent dat we dit
soort dingen niet kunnen.''
Die klimexpeditie wordt volgende
zomer herhaald. Dan neemt Torner
een voetbal en twee vlaggen mee:
van de wereldvoetbalbond Fifa en de
Afrikaanse voetbalbond CAF.
De ironie is dat de Fifa strijdt tegen
racisme jegens zwarte Afrikanen in
een blanke, westerse omgeving, ter
wijl veel witte Afrikanen met albi-
nisme gediscrimineerd worden in
Afrika.
De Tanzaniaanse regering erkent
het probleem inmiddels en neemt
maatregelen. Dit jaar zijn vier men
sen veroordeeld voor de moord op
albino's. Graven worden volgestort
met cement, zodat de lichamen niet
kunnen worden opgegraven.
Het probleem is dat omringende
landen achterblijven. ,,Daar erken
nen ze het probleem niet. De toe
komst van kinderen is onzeker. Ze
groeien op zonder liefde van hun ou
ders, zonder een compliment dat ze
er goed uitzien. Ze worden in specia
le kampen opgevangen, maar dat is
slechts een tijdelijke oplossing. Als je
een dier in een natuurreservaat
doodt, word je zwaar gestraft. Wat
zijn wij dan? Breng de daders voor de
rechter en zorg ervoor dat mensen
met albinisme niet hoeven te vluch
ten. Ik roep alle Afrikaanse leiders op
mensen met albinisme te bescher
men en de mensenrechten te
respecteren. Wij zijn gelijk.''
GO
