'Patiënt dwingen om te eten, blijft een noodzakelijk kwaad'
9
10 NIEUWS
EETSTOORNIS BEHANDELING
Saskia Schnitzler
maakte het allemaal
mee: een tienerdochter
met eetproblemen en
de wanhopige strijd om
Anne in leven te houden
totdat er eindelijk
professionele hulp
beschikbaar was. ,,Zij
stond achttien weken
op een wachtlijst.''
Het nieuws dat er
twee kenniscentra
voor mensen met
eetstoornissen ko
men, komt voor
Saskia Schnitzler
als geroepen: ,,Dit is
echt hard nodig.'' Bij haar dochter
Anne werd 4,5 jaar geleden anorexia
geconstateerd. ,,Sneller ingrijpen kan
ontzettend veel problemen voorko
men. Nu heb je nog met zulke lange
wachttijden te maken. Onze dochter
stond achttien weken op een wacht
lijst voordat professionele hulp be
schikbaar was. Na zo'n tijd begin je
niet met de psychologische hulp, dan
ben je in eerste instantie alleen maar
bezig met fysieke hulp. Je begint met
zó'n achterstand aan de bestrijding
van de ziekte."
En dat terwijl zowel dochter Anne
(nu 21) als haar ouders er in de zomer
van 2015 zelf zo snel bij waren. ,,Anne
kwam al in een heel vroeg stadium
naar ons toe: dat haar hoofd vol zat
met rare gedachten over eten, over af
vallen... En dat ze hulp nodig had. We
zijn gelijk naar de huisarts gegaan en
die diagnostiseerde meteen: anorexia
nervosa. Nog dezelfde dag! En nóg
duurt het daarna achttien weken
voordat je voor gespecialiseerde hulp
in aanmerking komt."
Onze
dochter kon
helemaal
veranderen.
Alsof er een
heks naar
voren kwam
Die achttien weken werden een ware
hel. Een periode waarin de ouders
machteloos moesten toekijken hoe
de anorexia vat kreeg op Anne. ,,Wij
probeerden van alles, zijn best hoog
opgeleid, erkenden het probleem,
klopten overal aan. Maar het grote
punt is: als er geen eenduidig plan
van aanpak is over wat er moet ge
beuren, krijgt de anorexia de ruimte,
de kans om zich heen te grijpen. Het
was voor ons letterlijk een kwestie
van pappen en nathouden. Van: als je
het een niet wilt eten, dan maar een
rijstwafel. Wil je niet drinken? Dan
maar een bodempje water, als je maar
^ets drinkt. Je bent bezig je dochter in
leven te houden. De informatie die je
krijgt is ook vaak tegenstrijdig'', stelt
moeder Schnitzler. „Wij ontdekten
dat ouders essentieel zijn bij hulpver
lening aan mensen met een eetstoor
nis. Maar de diëtist stuurde ons ge
woon de kamer uit toen ze met Anne
moest praten, want 'dit was even tus
sen Anne en haar'." Uiteindelijk kon
Anne na lang wachten bij de specia
listen terecht. Nét op tijd.
,,Het had geen twee weken langer
moeten duren'', vertelt Schnitzler.
„Daarna zijn we ook goed geholpen.
Het gaat gelukkig goed met Anne."
Schnitzler maakte met Rik Vree
kamp, een ouder die hetzelfde over
kwam, een video (eerste hulp bij
anorexia nervosa, via Google te vin
den op YouYube) voor mensen die
met hetzelfde 'monster' te maken
krijgen.
De belangrijkste tip: ,,Je moet on
derscheid leren maken tussen de
goede, lieve kant van het brein van je
dochter en het moment dat de ano
rexia het als een zwarte schaduw
overneemt. Dan veranderde onze
dochter gewoon helemaal: dan was
het schreeuwen, werden we uitge
scholden voor van alles, alsof er een
heks naar voren kwam. Je moet jezelf
aanleren dMr niet mee in discussie
te gaan, duidelijk communiceren,
van: 'Nee, ik weet dat het moeilijk en
angstig is, maar zo gaan we het
doen'."
Kinderen en ouders getuigden in een
recente Zembla-documentaire dat
deze methode - waarbij j onge mensen
ook worden vastgebonden - als uiter
mate traumatiserend wordt ervaren.
,,Iemand dwingen om te eten of drin
ken, is een zeer ingrijpende maatregel.
Als de gezondheid van een cliënt ern
stig gevaar loopt, is dit helaas soms no
dig'', aldus minister Hugo de Jonge
(Volksgezondheid).
Een groep experts op het gebied van
eetstoornissen (K-eEt) schrijft in
haar advies aan de minister: ,,Kinde-
ren en jongeren met een (potentiële)
eetstoornis moeten eerder worden
herkend, beter worden begrepen en
eerder en beter worden behandeld.
We willen echt een daling van het
aantal ernstig zieke patiënten. Vroeg
tijdig herkennen en behandelen, leidt
tot minder lijden en minder maat-
schappelijke kosten.'' Zo moeten er
verspreid over het land opnamebed
den komen die bedoeld zijn voor pa
tiënten met eetstoornissen. Verder
dienen er expertcentra te worden op
gezet voor de signalering, om tekorten
in regionale zorg in beeld te brengen,
voor scholing van hulpverleners en
om second opinions te verstrekken
over de ziektebeelden.
Netwerk
Ook moet kennis over een aandoening
als anorexia via een landelijk netwerk
worden gedeeld. En het is nodig dat er
meer cijfers beschikbaar komen.
Meten en leren op basis van data is
heel belangrijk, vertelt programmalei
der Monika Scholten van de groep
K-EET. ,,Op dit moment kunnen we
slechts schatten hoeveel jonge men
sen aan anorexia overlijden. Dit komt
onder meer doordat de oorzaak van
het overlijden anders wordt gere
gistreerd. Er zijn dus betere data no
dig.''
Voor de expertisecentra voor jonge
ren met meervoudige (eet)stoornissen
wordt, door een wetswijziging van
GroenLinks, in 2020 een bedrag van
11,5 miljoen euro vrijgemaakt. Met in
gang van 2021 is er vervolgens structu
reel een bedrag van 26 miljoen euro
gereserveerd.
dinsdag 12 november 2019
GO
'Anorexia nam Annes brein
over als een zwarte schaduw'
Victor Schildkamp
Moeder Saskia Schnitzler: ,,Het gaat gelukkig goed met Anne.'' foto saskia berdenis van berlekom
-Saskia Schnitzler,
Annes moeder
Het afgelopen jaar zijn bij de zorg-
inspectie 190 meldingen gedaan
van gedwongen toediening van
vocht of voeding bij patiënten die
veelal in kritieke toestand verkeer
den door anorexia. Dat laat het mi
nisterie van Volksgezondheid
weten.
Edwin van der Aa
Den Haag
Minister Hugo de
Jonge. foto anp
