Driemaal moet nu
scheepsrecht zijn
Een kwetsbaar maar
ook krachtig afscheid
Over cijfers en
ander leugens
Pose verhult
de ware aard
flsoo'i
9
donderdag 7 november 2019
Chawwa Wijnberg. foto lex de meester
Waar de ene kandidaat vooral het
verstand uitdaagt, raakt de Mid
delburgse dichter en beeldend
kunstenaar Chawwa Wijnberg
(1942) het hart. Haar achtste dicht
bundel, Het ontbreken hoor je niet, is
waarschijnlijk haar laatste. Het is
een afscheid, van het leven, van de
kunst. Een publiek testament.
En wat voor een. Kwetsbaar en
krachtig. Terugblikkend en voor
uitziend. Strijdbaar en berustend.
Geschreven in een taal die geen
tierelantijnen meer nodig heeft en
waarin elk woord raak is. 'Groei
maar gras/ groei over alle haat/en
wanhoop heen/ bedek hun zieke
dode lijven// groei maar gras/ en
laat de kinderen/ de wonderen
vinden/ de mierenbergen/ en de
wortels en hoe/ het in den be
ginne was.'
Juist de toch hoopvolle ondertoon
maakt Het ontbreken hoor je niet in
drukwekkend. Wijnberg biedt een
uitgelezen kans om voor het eerst
in de 16-jarige geschiedenis van de
Zeeuwse Boekenprijs poëzie te be
kronen.
Chawwa Wijnberg: Het ontbreken
hoor je niet. Uitgeverij In de Knip-
scheer, 64 pagina's.
Lo van Driel. foto lex de meester
Met zijn biografieën van school
meester en taalkundige J.H. van
Dale (2004) en de 'foute'
kunstschilder Reimond
Kimpe (2016) greep hij al
twee keer net naast de
Zeeuwse Boekenprijs.
Alleen al die weten
schap maakt Lo van
Driel (1944), nu voor
derde keer genomi
neerd, tot een promi
nente kandidaat voor
de prijs.
Cultuur wordt Kuituur
beschrijft het cultu
rele leven in Zeeland tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Wie wat
wilde organiseren, mocht dat al
leen doen met goedkeuring van de
Duitse bezetter. Daarmee was
'culturele collaboratie' vrijwel on
vermijdelijk. Een groot deel van de
activiteiten ging 'gewoon' door in
de oorlogsjaren.
Van Driel leverde op
nieuw een grondige,
voorbeeldige studie
af. Zijn schrijfstijl is
eerder zakelijk dan
meeslepend, maar valt
vooral op door een hang
naar volledigheid. Daar
bij past ook dat hij geen
moreel oordeel wil vel
len over de mensen die
hij beschrijft.
Lo van Driel: Kultuur wordt Cultuur
- Culturele collaboratie in Zeeland.
Uitgeverij Den Boer De Ruiter,
360 pagina's.
Ze is de outsider in het gezelschap van
doorgewinterde schrijvers. Sanne Blauw
(1986), afkomstig uit Middelburg, schrijft in
Het bestverkochte boek ooit (met deze titel) toe
gankelijk en leerzaam over de gevaren van
cijfers, steekproeven en statistieken. Die
zijn alomtegenwoordig, spelen
een bepalende rol - veel beleid
wordt erop gebaseerd - en sugge
reren een absolute waarheid.
Blauw laat zien hoe cijfers men
sen op het verkeerde been kun
nen zetten. Vooringenomen
derzoeken, misleidende grafie
ken, bedenkelijke conclusies:
wie het boek gelezen heeft,
ze ineens overal.
Toch is het gelukkig geen
cijferboek geworden. Cijfers,
zo luidt haar boodschap, zijn
juist heel waardevol, mits we zorgvuldig
met ze omspringen.
De kans dat Blauw de Zeeuwse Boekenprijs
wint, is op papier 20 procent, maar lijkt in
de praktijk kleiner, al is het zeker in haar ge-
Sanne Blauw.
val riskant om daar al te stellige uit
spraken over te doen.
Sanne Blauw: Het bestverkochte boek ooit
(met deze titel). De Correspondent, 208 pa
gina's.
Sinds Wessel te Gussinklo (1941) twaalf jaar
geleden neerstreek op Noord-Beveland, is
hij geadopteerd als Zeeuwse auteur. De
nieuwe omgeving is heilzaam geweest voor
zijn inspiratie, want de laatste jaren is hij
productiever dan ooit. Twee jaar geleden
gooide De weergekeerde bloem al
hoge ogen bij de Zeeuwse Boe
kenprijs. Nu is hij kandidaat met
De hoogstapelaar.
De roman is een hernieuwde
kennismaking met Ewout
ter, die we nog kennen uit De
verboden tuin (1986) en De op
dracht (1995). Hij is nu een
rige, hooghartige puber die
stoer gedrag zijn omgeving
probeert te imponeren. Het
blijkt een pose te zijn om zijn
onzekerheid, depressies en
ware aard op afstand te houden. Te
Gussinklo maakt het met zijn eigenzinnige
stijl, vol herhalingen, zijn publiek niet mak
kelijk. Maar uiteindelijk word je als lezer
meegesleept in de malende gedachtestroom
Wessel te Gussinklo.
van Ewout en ontstaat er steeds
meer begrip, waardering en zelfs
ontroering.
Wessel te Gussinklo: De hoogstapelaar. Uit
geverij Koppernik, 384 pagina's.
PM
eindelijk eens de Boekenprijs?
Ofliwun I
0f<T«S*0,
8Muvv
FOTO MARCO OKHUIZEN
«"p-ssei
cessfNjcto
•"«S'tapelaar
FOTO KEKE KEUKELAAR
