Politie en scholen maken
vuist tegen vuurwerk
Sociaal Terneuzen wil Aan-z
ontmantelen vanwege tekorten
OPERATION CALENDAR MIJNENVEGEN
Vlissingen heeft
de herdenking
van 75 jaar Slag om
de Schelde niet
ongemerkt aan zich
voorbij laten gaan.
Maar ook
Operation Calendar
was cruciaal voor
de bevrijding van
Zeeland.
Dat vinden de mannen
van de Stichting Ma
ritiem Erfgoed Vlis
singen (SMEV), die
ook museumschip
Mercuur opknappen en onder
houden. Het als mijnenveger ge
bouwde marineschip is de ge
droomde locatie voor een exposi
tie over de grootschalige operatie
in november 1944 om een mijnen-
vrije vaarroute over de Wester-
schelde naar Antwerpen te creë
ren.
Visserij en handel
Met het winnen van de Slag om de
Schelde was ook Walcheren be
vrijd, maar zonder Operation Ca
lendar hadden visserij en handel
niet op gang kunnen komen. Voor
de geallieerden was het nog be
langrijker om een vrije vaarroute
naar Antwerpen, een van de wei
nige havens die tijdens de oorlog
niet geheel waren verwoest, te
creëren. Een veilige doortocht naar
de Vlaamse wereldhaven gaf de
strijdkrachten de mogelijkheid
voedsel en materieel aan te voeren
voor de rond de miljoen man
schappen die op het vasteland van
West-Europa optrokken richting
Duitsland.
Tot eind november '44 moest de
bevoorrading van alle geallieerde
troepen nog uit Noord-Frankrijk
komen, legt Rob Schouw uit. Als
'museaal medewerker' van de
SMEV heeft Schouw het leeuwen
deel van de tentoonstelling inge
richt in de voormalige beman
ningsslaapzaal van de Mercuur.
Belangstellenden kunnen zien hoe
enorme aantallen mijnen door een
heel konvooi van speciale mijnen
vegers in een maand tijd - tussen 4
en 26 november 1944 - zijn vernie
tigd.
De vloot mijnenvegers maakte
gebruik van kennis van loodsen en
plaatselijke Scheldewatchers om
de vaargeulen en zoveel mogelijk
mijnenlocaties in kaart te brengen,
memoreert Schouw. De mijnenve
gers moesten diverse mijnen on
schadelijk kunnen maken, omdat
De vloot mijnenvegers
maakte gebruik van
kennis van loodsen
de Duitsers als zwarte pieten mag
netische, akoestische én contact-
mijnen in de Schelde hadden ge
strooid. ,,Tussen Vlissingen en
Breskens lagen daarnaast elektri
sche lussen, waarmee schepen die
ongewenst de monding van de
Schelde opvoeren, konden worden
opgeblazen."
Mijnen blijven altijd gevaarlijk,
benadrukt Schouw. Zelfs explosie
ven uit de Eerste Wereldoorlog
kunnen nu nog grote schade en
menselijk leed opleveren. De wer
king van mijnen blijft zelfs specia
listen verbazen, betoogt Schouw.
,,De Amerikanen hadden een
halve eeuw terug een groot aantal
magnetische mijnen voor de kust
van Noord-Vietnam gelegd. Die
gingen opeens massaal af door on
verklaarbare oorzaak. Later bleek
een krachtige zonne-uitbarsting
een zodanige invloed op de mag
netische velden te hebben gehad
dat de mijnen tot ontploffing
kwamen."
De veegoperaties van Operation
Calendar vertrokken vanaf Ter-
neuzen. Vanaf die centrale haven
in de Westerschelde konden ver
schillende delen van de Wester-
schelde tussen de Wielingen en
Bath worden geveegd. De meeste
vegers kwamen uit Engeland, vier
Nederlandse mijnenvegers wer
den ook bij een flottielje inge
deeld. Een verslag van de Neder
landse divisiecommandant, luite
nant ter zee der eerste klasse A. A.
Oepkes, laat moderne belangstel
lenden meeleven met verschil
lende veegoperaties die vanuit
Terneuzen werden ondernomen.
Mensen die de lezing van des
kundige Bob Roetering over Ope
ration Calendar vrijdagavond be
zoeken - aanvang 20.00 uur, toe
gang 10 euro - krijgen het geboek
staafde verslag van Oepkes mee. Er
is nog een beperkt aantal kaarten
beschikbaar.
De tentoonstelling aan boord
van de Mercuur is vanaf zaterdag
tot eind van de maand te bezoe
ken. Op zaterdagen van 11.00 tot
16.00 uur, op maandagen en don
derdagen van 13.00 tot 16.00 uur.
HULST Leerlingen van de
Zeeuws-Vlaamse scholen voor
voortgezet onderwijs, voortge
zet speciaal onderwijs en het
middelbaar beroepsonderwijs
zijn gewaarschuwd; wie in of
rond school betrapt wordt met
vuurwerk kan meteen door
naar de politie.
Omdat elk jaar weer onge
lukken gebeuren door het on
kundig en vroegtijdig afsteken
van vuurwerk, nemen de
scholen en de politie geza
menlijk maatregelen. Ze heb
ben een gedragslijn afgespro
ken. De leerlingen en ouders
zijn hiervan op de hoogte ge-
bracht. In en om alle scholen
(VO, VSO en Scalda) is het
voor leerlingen verboden
vuurwerk of vergelijkbaar
brandbaar materiaal in bezit te
hebben. Als de scholen ver
moeden dat leerlingen zich
daar niet aan houden, inspec
teert de politie de kluisjes van
de leerlingen. Bij het aantref
fen van vuurwerk of aanver
wante spullen, ook al is het
ongebruikt, wordt de politie
erbij geroepen en wordt bu
reau HALT ingeschakeld voor
een leer- of werkstraf. Daar
naast zal de schooldirectie ook
een passende straf bepalen.
Dat voorstel doet Sociaal Terneu-
zen-raadslid Jack d'Hooghe mor
genavond in de gemeenteraad.
Aan-z is volgens d'Hooghe onvol
doende toegerust voor haar taken.
Dat blijkt naar zijn mening uit de
tekorten waarmee de organisatie
kampt. Zo heeft Aan-z dit jaar nog
ruim 1,1 miljoen euro extra nodig,
waarvan een flink deel overigens
door de oplopende kosten van
huishoudelijk hulp.
Terneuzen moet fors bezuinigen
op zorg- en sociale taken, vooral
door tekorten op de jeugdzorg en
huishoudelijke hulp. Om de kosten
in de hand te houden en bewoners
goed te kunnen helpen, is het beter
dat de gemeente zelf de uitvoering
oppakt, vindt d'Hooghe.
Waterhoofd
Hij staat niet alleen in zijn kritiek.
Peter de Kraker (d66) stelde on
langs in een raadscommissie dat bij
Aan-z wel veel managementfunc
ties in het leven zijn geroepen. Zijn
conclusie: ,,Het begint op een wa
terhoofd te lijken."
Op basis van onderzoek door ad
viesbureau Andersson Elffers Felix
(AEF) is Aan-z het afgelopen jaar
juist meer verzelfstandigd, zodat de
organisatie slagvaardiger moet
kunnen opereren. Veel geld (ruim
twee miljoen euro) is daar ingesto
ken. De directie is ook gewisseld,
wat eerst veel onrust gaf onder per
soneel. De rust is terug.
Eén aanbeveling van AEF is trou
wens nooit uitgevoerd. Het bureau
hekelde dat raadsleden in het alge
meen bestuur van Aan-z zitten,
terwijl zij vanuit de gemeenteraad
Aan-z ook moeten controleren.
AEF sprak van dubbele petten.
woensdag 6 november 2019 7
'Pas daarna was Zeeland echt bevrijd'
René Hoonhorst
Vlissingen
- Rob Schouw, museaal
medewerker
Welzijnsorganisatie Aan-z die tal
van zorgtaken voor de ge
meente Terneuzen uitvoert,
moet grotendeels worden ont
manteld. De gemeente moet de
uitvoering van die taken zelf ter
hand nemen.
Harmen van der Werf
Terneuzen
Rob Schouw aan de scheepsbel van de mijnenveger HMS Haarlem, onderdeel van de expositie Operation Calendar op museumschip
Mercuur. foto dirk-jan gjeltema
