GEZOND
Wat als je moeder narcistisch is?
Vraag het onze specialisten
20
De relatie tussen een moeder en haar dochter is vaak
ingewikkeld, vooral als de moeder narcistische trekken
vertoont. Wat zijn effecten daarvan en hoe werk je aan
een gezonde moeder-dochterrelatie?
Welke melk is het
beste om te
drinken?
Mijn dochter (15)
heeft al condooms
op haar kamer
om met seksualiteit
Mijn vriend en ik
zijn het niet eens
over de inrichting
Hoe weet je dat je een
narcistische moeder hebt
of bent?
Gebrek aan empathie is het belang
rijkste teken; alles draait om je moe
der en niet om jouw behoeften.
Voorbeeld: een depressieve dochter
vertelt dat ze aan de Prozac gaat, en
moeder antwoordt: 'Ben ik dan niet
goed genoeg geweest? Hoe kun je me
dit aandoen!' Een nareist vertoont
alle negen narcistische kenmerken
uit het handboek voor psychische
stoornissen (DSM). Arrogant gedrag,
continu bewonderd willen worden
en sterke jaloezie zijn er drie van.
,,Vroeger maakten we ons zorgen
over moeders met een borderline
persoonlijkheidsstoornis, nu om nar
cistische ouders'', zegt familiethera
peut en onderzoeker ouder-kindrela-
ties Else-Marie van den Eerenbeemt
(73). ,,De meeste moeders zijn geen
narcisten, maar willen wel dat hun
dochters het beter doen dan zijzelf.''
Als het voelt alsof je nooit goed
genoeg bent, kun je volgens de Ame
rikaanse familietherapeut Karyl
McBride slachtoffer zijn van mater-
naal narcisme. Ze schreef hier een
boek over dat vandaag verschijnt.
Narcistische moeders zien hun doch
ters als afspiegeling van zichzelf,
waardoor meisjes emotionele schade
oplopen. Dat heeft weer invloed op
hun kinderen.
Welk effect heeft een
verstoorde moeder
dochterrelatie?
Als dochter van een narcistische
moeder kun je worstelen met emoti
onele verbinding. Je kunt prestatie
drang hebben. Of je eigen succes juist
saboteren, omdat je het toch nooit
'De loyaliteit
van kinderen
is ijzersterk.
Maar het gaat
om de balans'
goed kunt doet. Depressies komen
voor, net als afhankelijkheid en
moeilijk grenzen stellen. „Relaties
aangaan leer je van je familie'', zegt
coach Mayke Smit (51), die met haar
moeder workshops geeft voor betere
moeder-dochterrelaties. ,,Je moeder
is je allereerste relatie en voor meisjes
is zij het belangrijkste rolmodel. Dat
is bepalend voor je seksualiteit en
hoe je omgaat met anderen.''
Ook persoonlijkheidsstoornissen
van andere gezinsleden of andere
factoren kunnen de verhoudingen
verstoren. ,,Bij moeders met een
stoornis, zie je dat vooral dochters
voor ze gaan zorgen'', zegt Van den
Eerenbeemt. „Hetzelfde speelt als
ouders emotioneel afwezig zijn door
ziekte of ongeluk. Parentificatie heet
dat, het kind neemt de ouderrol op
zich. Ik was bij een bruiloft van een
vrouw die voor de derde keer
trouwde. De dochter zei: 'Mam, in
deze heb ik wel vertrouwen'. Dat
meisje was 16 jaar. De loyaliteit van
kinderen is ijzersterk. Maar het gaat
om de balans. Dat je zegt: 'Ik houd
van je mam, maar ik ga mijn eigen
weg. Als je me nodig hebt ben ik er
voor je'.''
Wat is een gezonde
moeder-dochterrelatie en
hoe werk je daaraan?
Wederzijds begrip is onmisbaar,
zegt Smit. ,,Eerst zorgt je moeder
voor jou, daarna maak je je los van
haar. Als volwassene is het de kunst
om een liefdevolle, gelijkwaardige
relatie te hebben. Moeders kunnen
het nooit helemaal goed doen, weet
ik nu ik zelf kinderen heb. Dat hoeft
ook niet, maar het is goed om nega
tieve patronen te doorbreken.''
Ze schreef daarover met haar moe
der en therapeut Alice Altink (72) het
dinsdag 5 november 2019
GO
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden,
hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl
VOEDINGSDESKUNDIGE
MONICA MARS
Het Voedingscentrum raadt
aan om halfvolle of magere
melk te drinken. Dit advies is
gebaseerd op rapporten van
de Gezondheidsraad.
De melk die je in de winkel
koopt is verhit zodat eventu
ele schadelijke bacteriën
gedood zijn en je het lan
ger kunt bewaren. De
melk is gepasteuriseerd
(dagvers in de koeling), of
gesteriliseerd (niet in
de koeling). De melk
PSYCHOLOOG
STEVEN PONT
Er is een lichte neiging van ou
ders om in hun 15-jarige doch
ter nog steeds hun 11-jarige
kind te zien en een lichte nei
ging bij 15-jarige meisjes om
zichzelf al als 18-jarige te
beschouwen. In het contact
tussen beiden moet dus
een relatieve leeftijd van
zo'n zeven jaar worden
overbrugd. Nu is het wel
zo dat het normaal is voor haar op te voeden
een meisje van 15 jaar met seksualiteit
te gaan
uit de winkel is een mengsel
van melk afkomstig van ver
schillende boerderijen. De
hoeveelheid eiwit en vet wordt
gestandaardiseerd in de fa
briek. Volle melk bevat 3,5 pro
cent vet, halfvolle melk 1,5 tot
1,8 procent en magere melk
minder dan 0,5 procent.
Rauwe melk, direct van de
boer, bevat zo'n 4,4 procent.
Al deze melksoorten bevatten
calcium, eiwitten (caseïne of
wei-eiwitten), melksuiker (lac
tose) en B-vitamines.
Andere factoren dan gezond
heid kunnen een rol spelen bij
voedselkeuzes, zoals smaak,
prijs en gemak. Ik vind zelf
gepasteuriseerde melk lek
kerder dan gesterili
seerde.
bezig te zijn. Ze is inderdaad
geen 11 jaar meer, al is ze er
ook wel wat vroeg bij (de ge
middelde leeftijd waarop Ne
derlandse kinderen met seks
beginnen is ruim 18 jaar). Maar
dat is niet het punt. Waar het
om gaat is dat u het gesprek
met uw dochter opent en dan
haar mate van vrijwilligheid,
veilige seks en zelfstandigheid
bespreekt. Ook zou ik het ge
vonden condoom aan de orde
laten komen, want u heeft nog
geen idee waarom ze die in
haar bezit had. Het gaat
er uiteindelijk niet om uw
dochter van seks af te
houden, het gaat erom
haar op te voeden hoe
om
RELATIEFILOSOOF
JAN DROST
Onenigheid over de inrichting
van het huis lijkt slechts een
praktisch probleem of een
kwestie van smaakverschil.
Maar toch kunnen dergelijke
verschillen tot grote botsingen
leiden en zelfs tot het besluit
van het samenwonen af te
zien. Dit komt omdat er
onder al dat gehakketak
over servies, bankstel en
behang vaak andere verlan
gens schuilgaan. Zoals het
basale menselijke ver
langen naar een plek waar je
je thuisvoelt en waar je geac
cepteerd wordt. Als de ander
schamper lacht als jij enthou
siast naar een tapijt wijst kan
dit voelen als een afwijzing,
en nog wel door degene met
wie je op het punt staat de
voordeur te delen. Het helpt
je hiervan bewust te zijn en
tijdens het winkelen naar el
kaar te luisteren als twee men
sen die, ook al wil de een dit
en de ander dat, met elkaar
gemeen hebben dat zij
er een thuis van willen
maken, waar zij veilig en
zichzelf zijn. Vanuit die
gedachte het huis inrich
ten vergroot de kans dat
wonen echt samenwonen
wordt.
Zo begrijp je
je moeder
beter (en dus
ook jezelf)
BINA AYAR
-ELSE-MARIE VAN
DEN EERENBEEMT
Zal ik
ooit
genoeg
Zal ik ooit genoeg
goed genoeg zijn van
Karyl McBride ver
schijnt vandaag bij
Ankh-Hermes 25).
Ins outs van het
moeder-dochter-
gesprek van Mayke
Smit Alice Altink
verschijnt vrijdag bij
De Brouwerij 10).
