22 MEDIA CULTUUR
VINCENT
LUISTERT
RADIO
URBANUS
Hij stak midden jaren 70 als Urbanus van
Anus de Vlaams-Nederlandse grens over.
Nu, ruim veertig jaar later, reist komiek Urbain
Servranckx weer langs de Hollandse theaters.
,,Ik zou een lafaard zijn als ik nu ineens stop me
grappen over joden, vrouwen en moslims.''
Quote van de dag
Mijn stem voelt nog
een beetje trillerig,
dus ik moet
voorzichtig zijn
MUZIEK
Goud voor
Krezip
Het is lijden, afzien, een mentale pijniging
die kan leiden tot een ernstige ondermij
ning van het bij sommigen al niet floris
sante zelfbeeld. Het maken van het Groot Dictee
der Nederlandse Taal is geen sinecure. Het is,
recht voor zijn raap, een klotewerkje, edoch van
zeer grote importantie, daar het correct kunnen
spellen van onze taal een basisvaardigheid is die
maar al te vaak veronachtzaamd wordt.
schermreparateur of cupcakedesigner, beamer-
installateur of pannenkoekenbakker, iedereen zal
beamen dat spellingsverloochening de dood in de
pot is voor onze communale waarden. Toch be
sloot ik jongstleden zaterdag, toen het radiodictee
een aanvang nam, mijn al zo geplaagde humeur
niet op de proef te stellen en mij te beperken tot
het aanhoren van de door Wim Daniëls met een
ongetwijfeld sardonische grijns om de Noord
Brabantse lippen geconcipieerde instinkers en
taalboobytraps.
Het was voorwaar een genoegen om zo, passief
als een acnepuber, prinsheerlijk hangend in mijn
chaise longue, de zelfkwellerij via de radio tot mij
te horen komen. Het zuchten om streepjeskwes
ties en duizend-en-een andere letterdilemma's
was te Zutphen, alwaar de masochistische lingu
ïstische marteling plaatsvond, niet van de lucht.
Ex-Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet dic
teerde onverbiddelijk en met vaste stem de door
menigeen als horrorfrasen bestempelde pennen
vruchten van de uit Aarle-Rixtel afkomstige taal
kundige bard.
Portretprijs
uitgereikt
In de leespauzes peilde de gelauwerde radio
maker Frits Spits, die inmiddels al vier decennia
lang de ether verrijkt met zijn immer montere
tone of voice, de stemming onder de prominen
ten, zelfs minister Van Engelshoven gaf acte de
présence. Spellen, moest ze toegeven, is in het on
derwijs van heden ten dage geen topprioriteit,
laat staan Chefsache. Ook de niet-prominenten
maakten gewag van hun niet-aflatende twijfel
over de schrijfwijze van begrippen als vollegrond-
teelt, gewasbesproeiing en mond-en-klauwzeer.
Ze weifelden en dubden. Was het nou rood en
zwartbont, rood- en -zwartbont of rood- en
zwartbont? Sommigen werden horendol en ver
lieten gedesillusioneerd de Hanzestad, anderen
berustten mismoedig in het feit dat ze zonder
spellingchecker zo beperkt waren als een boer
zonder stikstofrechten. Schrijver dezes intussen
kneep zijn handen dicht, hij was de enige die nul
fouten had. Of hij die score ook met dit columnpje
bereikt, dat is nog maar de vraag.
Arno Gelder
Hoe spreken we hem
eigenlijk aan? Ur
banus? De heer
Van Anus wellicht?
Meneer Servranckx
misschien? Hij is
tenslotte 70 jaar. Of
amicaal Urbain?
„Wat u wilt", zegt hij. „U mag me
ook prins Laurent noemen. Maar Van
Anus - dat is niet meer, hè? Toen ik
succes kreeg in Nederland liet ik op
advies van Drs. P die achternaam
weg. Daar trek je alleen maar hooli
gans en carnavalsgasten mee.
„Hij kwam destijds kijken in Am
sterdam. Een komiek die grappen
maakte over een kapotte fiets en een
zieke hond, dat was nieuw. Bij u was
het in de jaren 70 en 80 nogal geënga
geerd. Hij vond het heerlijk dat het
niet over politiek ging."
Urbain Servranckx reist met zijn
nieuwe show Lij kner ge sop (tip: lees
de woorden achter elkaar door) deze
maanden door Nederland. Bijna
veertig jaar nadat hij de Belgisch
Nederlandse grens overstak
en hier te lande als exotisch-
Vlaamse curiositeit juichend
werd binnengehaald.
Inmiddels zijn Belgen
kind aan huis in Nederland
('Philippe Geubbels heeft
de fakkel overgenomen,
hè?'), maar Urbanus geldt
nog immer als dé repre
sentant van de cabaret
stroming die haar suc
ces ontleent aan absur
disme, sullige naïviteit,
onbenul en kolossale
flauwiteit.
In ons land trad hij
vanaf midden jaren 70
op - liedjes als Madam
men met een bontjas en
Bakske vol met stro werden
heuse hits. In het katholieke België
lag die laatste single gevoelig, maar
daar trokken Urbanus en zijn fans
zich niks van aan.
Hij kreeg in zijn jeugd zijn deel van
'godsdienst gebaseerd op angst.' „Ik
heb een keer een hostie uit mijn
mond genomen en dus aangeraakt.
Verboden! God zou mij straffen, mijn
mond zou tot in de eeuwigheid bloe
den. Maar er gebeurde niks. Ik
nam telkens die hosties stiekem
uit mijn mond en maakte er
een munt van om mee te flip
peren. Die bleef helaas plak
ken in de machine. De café
baas woedend, natuurlijk."
In zijn boerderij te
Tollembeek in het
schone Pajottenland,
een groene streek in
Vlaams-Brabant, is Urbanus
thuis tussen paarden ('Mijn
grasmachientjes, ze zijn twin
tig jaar niet bereden'), hond
en kippen. In de jaren 80
en 90 was de plek
een bede-
Krezip heeft
een gouden
plaat gekregen
voor het album
Sweet High.
Binnen een
week na de re
lease zijn er
D
maandag 4 november 2019
Of je nou mani- of pedicure bent, iPhone-
KUNST
Kunstenaars
Scott Bartner
en Mooniq
Priem hebben
de Nederlandse
Portretprijs
2019 gewonnen.
Bartner won
met Tempête in
de categorie 2D
en Priem met
Japans meisje
(Little Ichiko) in
de 3D-catego-
rie.
GO
1
20.000 exem
plaren van de
comebackplaat
verkocht. De
band kreeg de
plaat op Radio 2
overhandigd.
om te o\m*tevcMi
Reageren? vincent@ad.nl
Songfestivalwinnaar
Duncan Laurence op
Twitter. Hij doet het
rustig aan na een virale
luchtweginfectie.
