In de kamer van Matthew wordt een enorme hoeveelheid
'Een VOG had
effect gehad'
16
'Die man is best
aardig. En toch, als
hij in de buurt komt,
mag je nooit met
hem meegaan'
dat maakt ouders afwisselend razend
en verdrietig. Dat ze hun kind niet heb
ben kunnen beschermen voelt zo mach
teloos. Niets hebben ze gemerkt. Ach
teraf waren er signalen. Er verdwenen
onderbroekjes uit de kleedkamer. Moe
ders mopperden er over, maar stonden
er niet lang bij stil. Desondanks ziet
Norbert een klacht van een moeder. Ze
vertrouwt Matthew niet. Verontrust
belt Norbert met welzijnsinstelling Siza.
De begeleiders van het woonhuis in
Arnhem-Zuid zeggen Matthew niet te
herkennen in het door Norbert ge
schetste beeld. De zwemcoördinator
snapt er niets van en laat het er bij zit
ten.
Matthew heeft Siza niet ingelicht over
zijn verleden, zo vertelt hij later. Hij
vond dat onnodig, want hij had geen
interesse in kinderen.
Begin mei komt er nog een signaal
over Matthew binnen. Concreet en alar
merend. Niet bij Neptunus dat het
zwembad huurt, maar bij Sportbedrijf
Arnhem, de organisatie die het bad be
stiert. De anonieme melding is zeer
concreet: Matthew, die in De Grote
Koppel zwemles geeft is een ernstige
ontuchtpleger. In plaats dat alle alarm
bellen afgaan, blijft het oorverdovend
stil.
De melder is een Arnhemse vader. Als
hij zijn kind ophaalt van zwemles loopt
hij buiten Matthew tegen het lijf.
Matthew? Hier? De man schrikt. Het
gaat goed met hem, vertelt Matthew
vrolijk. Hij geeft zwemles. 'Wie is die
aardige meneer?', vraagt zijn kind na het
afscheid. Nog vol schrik zakt vader door
zijn knieën. Die meneer is best aardig,
beaamt hij. 'En toch als hij in je buurt
komt, mag je nooit, nooit met hem mee
gaan. Zul je dat doen?' Als belofte volgt
een beduusd knikje.
Waarschuwing
De ontmoeting laat de vader niet los. Hij
kent Matthew's achtergrond als
ernstige zedendader. Na wat uitzoek
werk belt de vader op vrijdag 3 mei
Sportbedrijf Arnhem. Hij vraagt met
klem naar de manager. Of hij een bood
schap kan achterlaten? Nogmaals stelt
de anonieme beller nadrukkelijk een
leidinggevende te willen spreken. Hij
waarschuwt de vrouw, met wie hij
wordt doorverbonden, voor Matthew.
'Laat hem niet met kinderen alleen',
drukt hij haar op het hart. Hij bidt dat
zijn telefoontje 'iets ergs' voorkomt. Er
gebeurt echter niets met zijn waarschu
wing.
Medio mei komt de vermeende
ontucht aan het licht. Als hun zoontje
zich ineens anders, minder spontaan
gedraagt, krijgt een moeder een onheil
spellend gevoel. Het joch vertelt zijn ge
schokte moeder gedetailleerd over
Matthew. In het water probeerde hij zijn
hand weg te slaan, dat lukte niet. Zijn
ouders trekken direct aan de bel. Ze
doen op vrijdag 24 mei aangifte. Hun
zoontje blijkt niet de enige. Nog vijf ou
derparen doen aangifte. In juni wordt
Matthew aangehouden. Hij ontkent. In
zijn kamer wordt een enorme hoeveel
heid kinderporno gevonden. De arresta
tie wordt stilgehouden. Op het stadhuis
wordt een zedenteam van gemeente en
politie ingesteld, dat eventuele onrust
moet voorkomen. Vlak voor de eerste
rechtszaak begin september komt er een
geruchtenstroom op gang, die door dag
blad De Gelderlander wordt onderzocht.
De anonieme melder heeft gelijk.
Matthew heeft inderdaad een ernstig
zedenverleden. In de zomer van 2012
wordt hij aangehouden voor het seksu
eel misbruiken van vier jongetjes,
4 tot 8 jaar oud. In een speeltuintje in de
Rotterdamse wijk Nesselande wint hij
hun vertrouwen.
Wijkverbod
Matthew is 13 jaar als hij op 22 november
2012 voor de kinderrechter in Rotterdam
komt. Ouders mogen het deel dat over
hun kind gaat bijwonen. De gezinnen
beleven helse, hectische maanden,
waarin ze psychologische hulp krijgen.
Enkele weken na de zitting komt Matt
hew voorlopig weer vrij. Hij krijgt een
wijkverbod voor Nesselande. Zijn ou
ders moeten justitie beloven hun zoon
24 uur per dag in de gaten te houden.
Toch gaat het mis. Tijdens een kerk
dienst lokt Matthew een klein jongetje
mee naar het toilet.
De dag na sinterklaas 2012 beslist de
rechtbank dat Matthew zo snel mogelijk
moet worden behandeld. Zijn straf is
gelijk aan het voorarrest, zodat hij zo
snel mogelijk in de gesloten jeugdzorg
kan worden geplaatst. Het vonnis volgt
het advies van de kinder- en jeugdpsy-
chiater en de psychologen die Matthew
hebben onderzocht. Die constateren ge
brekkige geestelijke vermogens. 'Door
de autistische stoornis weet verdachte
niet hoe contact te maken met leeftijd
genoten. Hij kan zich alleen verhouden
tot kleinere kinderen over wie hij een
soort overwicht ervaart. Bovendien is
hij niet in staat eigen gevoelens en die
van anderen te verstaan, op elkaar af te
stemmen en daaruit te handelen. Het
gebrek aan empathie en sociaal inzicht
enerzijds, en de impuls zijn behoefte te
bevredigen anderzijds, maken dat hij
geen weerstand weet te bieden tegen
opkomende driften.'
De deskundigen adviseren behande
ling. Om de kans op herhaling terug te
dringen. 'Behandeling in een strafrech
telijk kader wordt afgeraden omdat deze
zich te veel richt op het in de hand hou-
den van de seksuele drang en te weinig
op de onderliggende pathologie. Dat zal
het gevaar voor impulsdoorbraken, dus
recidive, doen toenemen.'
De rechters plaatsen Matthew op de
zedengroep in Harreveld. Hier zitten
tien kinderen uit heel Nederland met
ernstige seksueel gestoord gedrag. Op de
gesloten afdeling van 't Anker ontpopt
Matthew zich als een sportieve, sociale
jongen. Hij toont zich vriendelijk,
gezagsgetrouw en zoekt steevast de
nabijheid van het personeel. Hij fitnesst
en voetbalt graag. Matthew wordt
nauwlettend in de gaten gehouden. Op
de groep wordt hij weggehouden van
nieuwe tieners, die er wat al te jong
uitzien. Dan dreigt er gevaar, weten zijn
begeleiders. Ze controleren direct zijn
gangen, als hij in zo'n situatie even uit
het zicht is.
Nooit zonder toezicht
Ondank zijn intensieve behandeling is
Matthew een jongen die nooit zonder
toezicht kan functioneren, vinden zijn
begeleiders. Dat merken ze als ze met
Matthew tijdens begeleid verlof buiten
gaan wandelen. Bij het passeren van de
basisschool verandert zijn houding en
bespeuren ze een opgewonden blik.
Hun pupil vergelijken ze met een klein
kind van 3. Ook die laat je niet onbege
leid buiten spelen. Je past altijd op,
klimt hij nergens op, waar hangt-ie uit?
Een kind van 7 kun je alleen laten
buiten spelen. Die hoef je alleen te
roepen als het eten klaar is.
In augustus 2016 wordt Matthew 18
jaar en loopt de gesloten machtiging af.
Dan kan hij zijn tas inpakken en naar
buiten wandelen. Zonder dat hem een
strobreed in de weg kan worden gelegd.
Hooguit kan het verblijf verlengd wor
den met maximaal een halfjaar.
Matthew zal altijd op een beveiligde
plek moeten wonen, beseffen zijn hulp
verleners. Verwoed worden pogingen
ondernomen hem veilig onder dak te
brengen. Instelling na instelling
bedankt voor de eer. Uiteindelijk kan
Matthew terecht in de Catamaran in
Eindhoven. De kliniek voor forensische
jeugdpsychiatrie en orthopsychiatrie is
gespecialiseerd in de behandeling van
jongeren met meervoudige, complexe
ontwikkelings- en gedragsproblemen.
De ggz-instelling helpt om 'persoon
lijke risicofactoren te leren (her)kennen
en ermee om te gaan.'
Doel is wel dat de jongeren weer vol
ledig deelnemen aan de samenleving.
Dat gebeurt. Matthew, voor de wet vol
wassen, komt in Arnhem wonen en
meldt zich bij het zwembad. ,,Ik vind
het zo erg voor die ouders in Arnhem'',
zegt een moeder in Rotterdam. ,,Dat zij
hetzelfde moeten doormaken als wij.''
Ze is verdrietig en aangeslagen dat het
opnieuw fout is gegaan. Haar zoon, nu
een stoere tiener, kampte lange tijd met
agressie en driftbuien. ,,Nu gaat het
goed met hem.'' Over de zomer van 2012
wordt in Nesselande niet gesproken.
Wat zeggen de deskundigen?
ZATERDAG 2 NOVEMBER 2019 GO
VERVOLG VAN PAGINA 15
Dit verhaal kwam tot stand op basis
van (achtergrond)gesprekken met hulp
verleners, ouders van slachtoffers en
medewerkers van politie en justitie,
Sportbedrijf Arnhem, zwemclubs en
scholen. Met de kinderen zelf is niet
gesproken. Matthew komt 7 november
opnieuw voor de rechter.
In december 2012 veroordeelt
de Rotterdamse kinderrechter
Matthew tot jeugddetentie van
3 maanden. Die veroordeling is
gelijk aan zijn voorarrest. Nadruk
kelijk kiest de rechtbank voor di
recte behandeling in de gesloten
jeugdzorg. Matthew is op het mo
ment van zijn veroordeling 13 jaar.
Als stok achter de deur krijgt hij
voorwaardelijk jeugd-tbs (zogehe
ten PIJ-maatregel) opgelegd, met
een proeftijd van twee jaar en toe
zicht door de jeugdreclassering. In
juni 2019 wordt Matthew opnieuw
aangehouden voor ontucht met
kleine jongens.
